به گزارش ایرنا، پرورش اندام یکی از پرمخاطب‌ترین رشته‌های ورزشی در ایران است که البته میزان دوپینگ و هزینه‌های آن، تا سطح نگران کننده‌ای بالا رفته است. در آخرین اعزام تیم ملی به مسابقات جهانی IFBB در اسپانیا، تست دوپینگِ پنج ورزشکار ایرانی (که از سوی ماموران وادا سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ گرفته شد) مثبت اعلام شد.
در پی این اتفاق به سراغ رضا سلطانی، مدیر تیم‌های ملی بدنسازی و از قهرمانان گذشته این رشته رفتیم تا بیشتر راجع به مشکلات فدراسیون و درگیری‌هایش با دوپینگ ورزشکاران صحبت کنیم.
جوانان را از دوپینگ نجات دهیم
زمانی که ما مسابقه می‌دادیم، رشته پرورش اندام زیر نظر فدراسیون وزنه‌برداری بود و اول در ایران از ما تست می‌گرفتند. در اردوهای قبل از اعزام، چندین بار از همه بچه‌ها تست می‌گرفتند و پرونده آن نیز موجود است. اگر تست‌های ما در ایران منفی می‌شد، به مسابقات خارجی اعزام می‌شدیم و اگر تست مثبت بود، در داخل کشور با ۲ سال محرومیت مواجه می‌شدیم. در سال‌ها اخیر، تست دوپینگ در محل مسابقات بین‌المللی گرفته می‌شود که آن هم شکل عجیبی دارد و به صورت رندوم آزمایش از ورزشکاران گرفته می‌شود.
قطعا نمی‌توانند از همه ورزشکاران تست بگیرند زیرا تعداد رقابت کننده‌ها زیاد است و هزینه بالایی دارد. به‌نظرم باید به زمان گذشته برگردیم تا بتوانیم جوانان را از دوپینگ نجات دهیم.
گسترش دوپینگ در رشته‌های فیتنس
سه سال پیش از اعضای تیم فیتنس قبل از اعزام تست گرفتیم و منفی شد اما در حال حاضر از نظر دوپینگ، ورزشکاران فیتنس دیگر فرقی با دیگر رشته‌های پروش اندام ندارند. یک ورزشکار بادی‌بیلدینگ سال‌های زیادی برای تمرین نیاز دارد تا بتواند برای مسابقه جهانی آماده شود، ولی یک ورزشکار فیتنسی با ۶ ماه تمرین هم می‌تواند به آمادگی مناسب برسد. این زمان کم نیز همراه با تزریق دارو و دوپینگ همراه شده و آنقدر همه‌گیر است که دیگر میزان آن با بقیه ورزشکاران پرورش اندام تفاوتی ندارد.
حداقل باید از رشته فیتنس کنترل دوپینگ را شروع کنیم چون اصلا نیازی به دوپینگ ندارد. این یک رشته نوپا است ولی اصلا اوضاع خوبی ندارد. فدراسیون باید خیلی جدی با این مسئله برخورد کند زیرا کسی که فیتنس کار می‌کند دیگر نباید دارو مصرف کند.
خطر جانی جوانان و نوجوانان در پرورش اندام
متاسفانه رقابتی بین مربیان پیش آمده که برای جذب شاگردان بیشتر دست به هر کاری می‌زنند. برای ساخت قهرمان زمان زیادی لازم است، ولی برخی مربیان با تجویز داروی بیش از حد، این مسئله را دور می‌زنند. تجویز دارو مختص به جوانان نیست و الان می‌بینیم که ورزشکاران ۱۵ ساله با تزریق بالا در مسابقات حاضر می‌شوند و این یعنی حداقل از ۱۳ سالگی برای ورزشکاران دارو تجویز شده است. این ورزشکاران تا ۲۰ سالگی از بین می‌روند و دیگر چیزی از آنها باقی نمی‌ماند.
برخی معضلات این رشته را باید از مربیان فعال در آن حل کرد تا مسیر درستی را پیش روی ورزشکار قرار بدهند. اگر ما در گذشته قهرمان بودیم، الان هم می‌توانیم در این سن و سال ورزش کنیم و این به دلیل تمرین سالم و روند درست مبارزه با دوپینگ است. ما در تیم ملی فقط دوره خاصی ورزشکاران را تحت نظر خودمان داریم ولی مربیان اصلی ورزشکاران باید موضوع دوپینگ را رعایت کنند و ورزشکاران را از این راه دور نگاه دارند. ورزشکاران که می‌خواهند مسیر چند ساله را یک شبه بروند به سراغ مربیانی می‌روند که برای آنها قهرمانی را در زمان کم بسازد و همین موضوع معضل اساسی ما برای درگیری با داروهای ممنوعه است.
واکنش ورزشکاران با مسئله مبارزه با دوپینگ
به یاد دارم وقتی در فدراسیون وزنه‌برداری اجازه دوپینگ به ما نمی‌دادند و تست‌های زیادی هم می‌گرفتند که موجب ناراحتی برخی ورزشکاران می‌شد. اعتراض شدیدی در آن زمان داشتیم ولی الان که به گذشته نگاه می‌کنم، خیلی مربیان و مدیران آن دوره را دعا می‌کنم زیرا آینده و جان ما را نجات دادند. ورزشکارانی که جلوی آنها می‌ایستیم، الان از دست ما ناراحت می‌شوند ولی ۱۰ سال بعد برای‌مان دعا می‌کنند که جانشان را نجات دادیم.
همه ورزشکاران مضرات دوپینگ را می‌دانند ولی باز هم توجهی نمی‌کنند. روی پاکت سیگار هم کلمه سرطان‌زا نوشته است ولی کسی که می‌خواهد مصرف کند، توجهی به آن ندارد. آگاهی دادن به تنهایی کافی نیست و باید در سطوح گسترده‌تری با دوپینگ مبارزه کنیم.
راه درست مبارزه با دوپینگ؛ تعطیلی اعزام‌ها
به نظرم تنها راه مبارزه با دوپینگ این است که در مرحله اول برای مدتی اعزام‌ها تعطیل شود و اجازه شرکت در مسابقات NPC و دیگر کمپانی‌ها را هم ندهند. تیم ملی را فقط با تست دوپینگ منفی اعزام کنیم و سخت‌گیری‌ها تا حدی زیاد شود که این وضعیت نابسامان، درست شود.
گسترش اعزام‌های آزاد و مسابقات
در فدراسیون ایران و برای مسابقات IFBB که زیر نظر آن هستیم، برخی اشخاص ناشناس تیم‌داری می‌کنند و ورزشکاران را برای مسابقات برون مرزی اعزام می‌کنند که این اتفاق خوبی نیست. من مدیر تیم‌های ملی هستم ولی نمی‌دانم اعضای این تیم‌ها چه کسانی هستند و اصلا چرا اجازه اعزام دارند. مجور اعزام خارجی از طرف فدراسیون صادر و برای هر شخص هم هزینه‌ای به فدراسیون پرداخت می‌شود. نمی‌دانم چه رابطه‌ای بین برخی افراد و فدراسیون وجود دارد اما این موضوع برای برخی تبدیل به یک کاسبی در پرورش اندام شده است. این افراد هزینه‌ای را به فدراسیون پرداخت می‌کنند و برخی افراد که تیم اعزام می‌کنند، برای مجوزهای برون مرزی از ورزشکاران هرچقدر که بخواهند پول می‌گیرند.
ورزشکاری که رژیم غذایی گرانی دارد و سختی زیادی را در تمرینات پشت سر گذاشته، به دنبال کسب مدال است تا بتواند شاگرد بیشتری داشته باشد و هزینه‌های زندگی‌اش را تامین کند. سالی ۱۵، ۱۶ مسابقه در مناطق مختلف استان تهران برگزار می‌شود که باید برای بچه‌های آن منطقه باشد ولی از همه ایران حاضر می‌شوند. یک ورزشکار که نچرال باشد حتی نمی‌تواند در منطقه خودش هم قهرمان شود چه برسد به مسابقات بزرگ‌تر.
هرج و مرج همه‌گیر در تهران
وقتی در یک حوزه تهران مسابقه برگزار می‌شود، رئیس آن حوزه با دوستان خودش که حتی مربیان استان‌های دیگر هستند هم تماس می‌گیرد تا شرکت کنندگان بیشتری داشته باشد و پول بیشتری به جیب بزند. در این میان تنها ورزشکاران و جوانان آن منطقه متضرر می‌شوند؛ مخصوصا آنهایی که نچرال تمرین می‌کنند. استان تهران که الگویی در تمام کشور به حساب می‌آید به این شکل بهم ریخته و در تمام کشور این موضوع به یک امر عادی تبدیل شده است.
به غیر از حضور پر تعداد ورزشکاران، در انتخاب داوران نیز کسانی برای قضاوت حاضر می‌شوند که رفیق رئیس حوزه باشند. این انتخاب‌ها بر اساس لیاقت و حرفه نیست و ورزشکاران با قضاوت اشتباه نابود می‌شوند. گاهی اشخاصی را در پنل‌های داوری می‌بینیم که هیچ کجا دیده نشده‌اند ولی به دلیل رابطه در پنل داوری حضور دارند.
نتیجه مخرب روش آنتی دوپینگ در IFBB
در مسابقات جهانی اسپانیا به صورت رندوم از برخی تست گرفته شد و حتی آنهایی که با این شرایط به رتبه‌های بالاتر رفته اما تستی از آنها گرفته نشد نیز دوپینگی هستند. وقتی همه تقلب می‌کنند، دیگر عادلانه نیست که فقط برخی را جریمه و محروم کنیم. مثلا در یک دسته نفر اول ایرانی بود و از او تست گرفته شد و پس از آنکه مقام او را گرفتند، شخص دیگری که او هم دوپینگ داشت بر جایگاه اول ایستاد. به نظرم این روند مشکل دارد و باید اصلاح شود.
در زمان روسای قبلی که ما مسابقه می‌دادیم، از همه ورزشکاران در کشور خودشان تست گرفته می‌شد ولی الان در جایی که مسابقه برگزار می‌شود تست می‌گیرند و قطعا توان کنترل همه ورزشکاران وجود ندارد.
تنوع داروها در همه رشته‌های ورزشی
داروهای بدنسازی جدیدی در دنیا ساخته شده که تاثیرات خیلی از آنها را نمی‌دانیم. نتیجه برخی از آنها در آینده نشان داده می‌شود و خطرشان از تستسترون‌هایی که ما می‌شناسیم خیلی بیشتر است. البته همه رشته‌های ورزشی درگیر دوپینگ هستند و نمی‌توانیم بگوییم که فقط در پرورش اندام وجود دارد. بعضی‌ها شانس خوبی دارند و گیر نمی‌افتند و بعضی هم زمان پاک‌سازی‌ها را می‌دانند و دوپینگ آنها در تست مشخص نمی‌شود.
پرورش اندام رشته‌ای همگانی با مخاطرات فراوان
پرورش اندام مخاطبین زیادی در بین مردم دارد و دیگر به یک ورزش همگانی تبدیل شده است. مردم دیگر ورزش را از فوتبال و کشتی شروع نمی‌کنند و اول به سراغ بدنسازی می‌آیند. هرچقدر که خانواده بدنسازی بزرگ‌تر شود، افرادی که در خطر قرار می‌گیرند نیز بیشتر می‌شوند. برخی بیماری‌های زمینه‌ای دارند و هر لحظه با یک تجویز اشتباه ممکن است جان خود را از دست بدهند. دیگر نباید این رشته را به شکل یک بچه سرراهی نگاه کنند و توجه‌ها را باید بیش از پیش در این رشته بالا ببرند.
خیلی از مسئولان پرورش اندام لیاقت ندارند
برخی بر مسند مدیریت این رشته نشسته‌اند که با خواندن چند کتاب فکر می‌کنند، خیلی می‌دانند. ما فقط در تهران حدود ۸۰ قهرمان آسیا و جهان داریم که هیچ‌کدام در هیات تهران مسئولیت ندارند. کاری دیگر از دست ما بر نمی‌آید؛ باید مدیری پیدا شود تا صدای این قهرمانان را بشنود. باید مسئولیت مدیریت این رشته را به قهرمانان بدهند و از آنها استفاده کنند. اگر به همین منوال پیش برود دیگر چیزی از این رشته باقی نخواهند ماند.