به گزارش ایرنا، این خبر پنجشنبه در کنفرانس مطبوعاتی پایانی این نشست مطرح شد. معاون وزیر امور خارجه روسیه در حالی که از سوی برخی نمایندگان کشورهای گروه بریکس از جمله مهدی صفری معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همراهی می‌شد، در این نشست خبری به تشریح دستاوردهای این اجلاس پرداخت.
سرگئی ریابکوف که کشورش میزبانی گروه بریکس و نیز نخستین نشست «شِرپا»ها این گروه را در مسکو برعهده داشت، از همراهی کشورهای عضو این گروه با برنامه‌های پیشنهادی روسیه برای سال جاری میلادی این گروه خبر داد.
معاون وزیر امور خارجه روسیه در گزارشی از نشست‌های سه روزه نمایندگان ملی کشورهای عضو گروه بریکس در مسکو گفت: طی سه روز گذشته ۱۰ جلسه کاری برگزار شد که طی آن نمایندگان وزارتخانه ها و آژانس ها، بازرگانان و محافل دانشگاهی روسیه توضیحات مفصلی را در مورد زمینه‌های کلیدی همکاری و ابتکارات روسیه در دوره ریاست دوره‌ای این کشور ارائه کردند.
ریابکوف گفت: از اینکه شرکای ما در بریکس از برنامه‌های ما حمایت کرده و آمادگی خود را برای کار مشترک قوی در سال جاری تضمین کرده‌اند، سپاسگزاریم.
وی ادامه داد: در این نشست سه روزه، گفت وگوهای مفید و سازنده در مورد طیف وسیعی از موضوعات در سه بخش شامل سیاست و امنیت، اقتصادی و مالی و روابط بشردوستانه و مردمی میان اعضای بریکس صورت گرفت.
معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت: ما در مورد موضوعات مختلفی در زمینه تجارت و سرمایه گذاری، حمل و نقل و لجستیک، انرژی، فناوری، نوآوری و توسعه پایدار بحث و تبادل نظر کردیم؛ در مورد تقویت همکاری ها در آموزش، بهداشت و درمان و ورزش صحبت کردیم و بر حفظ و تعمیق کسب و کار میان کشورهای عضو مذاکرات موفقی داشتیم.
سال پرکاری در پیش است
ریابکوف با بیان اینکه بریکس، سال پرکاری در پیش رو دارد، خاطرنشان کرد: علاوه بر این، علاقه کشورهای دوست در سراسر جهان به توسعه همکاری در چارچوب بریکس در حال افزایش است.
وی ادامه داد: این کشورها اصول کلیدی را که همکاری در بریکس بر آن بنیان گذاشته است را بسیار جذاب می دانند، اصولی که شامل احترام به قوانین بین المللی و منافع یکدیگر، احترام به حق هر کشور برای انتخاب مستقل مسیر توسعه و همچنین اعتقاد به همبستگی و کمک متقابل است.
کشورهای علاقه‌مند به همکاری با بریکس دسته‌بندی می‌شوند
شِرپای روسیه در بریکس در ادامه گفت: در پاسخ به درخواست طیف گسترده‌ای از کشورها برای تقویت روابط خود با بریکس، کار بر روی تعریف روش‌های دسته‌بندی کشورهای شریک این گروه را آغاز کرده‌ایم. ما همچنین به طور فعال سازوکارهای گفتگوی بریکس پلاس را بررسی و آن را با حضور کشورهای علاقه‌مند پیگیری می‌کنیم.
روسیه به ابتکارات بریکس در موضوع اوکراین احترام می‌گذارد
معاون وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسشی در این کنفرانس مطبوعاتی گفت: روسیه به ابتکارات ارائه شده توسط کشورهای عضو گروه بریکس درباره حل و فصل بحران اوکراین احترام می‌گذارد.
وی در این زمینه به طرح ابتکاری برزیل، پیشنهادهای چین و همچنین نقش‌آفرینی آفریقای جنوبی در حل و فصل این موضوع طی دو سال گذشته اشاره کرد و گفت: مطمئنا موضوعاتی در این زمینه وجود دارد که ما همچنان با شرکای خود در بریکس درباره آنها گفت و گو خواهیم کرد.
ریابکوف در عین حال گفت: غرب همچنان دلایل و انگیزه های آغاز عملیات ویژه نظامی را رد می کند و تاریخ این بحران حاد به کلی نادیده گرفته می شود؛ غربی‌ها وانمود می کنند که هر آنچه در این نقطه از جهان می‌گذرد از ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰ و آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین) شروع شده است، در حالی که هیچ چیز قبلا وجود نداشته است. این یک اطلاعات غلط و تبلیغات نادرست است که رسانه‌های جمعی و اندیشکده‌های غرب انجام می‌دهند.
صلح بر اساس فرمول زلنسکی، غیرممکن است
وی ادامه داد: هیچ تغییری در وضعیت کنونی رخ نخواهد داد مگر اینکه در غرب، چشمان خود را باز کنند، حقایق را تشخیص دهند و درک کنند که دستیابی به توافقی بر اساس به اصطلاح فرمول زلنسکی غیرممکن است. در عین حال، ما آماده گفتگو با هر کسی هستیم که مایل به کمک به یک راه حل سازنده هستیم. البته در این زمینه، ما همچنان به بحث در مورد این موضوع با شرکای خود در بریکس ادامه می دهیم.
غیر از بلاروس، تصمیمی برای استقرار تسلیحات هسته‌ای در سایر کشورها نداریم
معاون وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا روسیه برای استقرار تسلیحات هسته‌ای خود در دیگر کشورها برنامه‌ریزی می‌کند، گفت: غیر از بلاروس، تصمیمی برای استقرار این تسلیحات در سایر کشورها وجود ندارد.
وی ادامه داد: استقرار تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی در خاک بلاروس در چارچوب مقابله با فعالیت‌های تهاجمی و تهدیدآمیز فزاینده ناتو به رهبری ایالات متحده آمریکا برای مقابله با سیاست این پیمان در زمینه شکست راهبردی روسیه و گسترش برنامه هسته‌ای مشترک ناتو انجام شده است.
ریابکوف خاطرنشان کرد: تصمیم مشترک مسکو و مینسک برای استقرار تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی در بلاروس، ناشی از تحرکات و سیاست غرب بوده است.
وی افزود: مسکو و مینسک این گام‌ها را در چارچوب دولت اتحادیه که دارای فضای امنیتی مشترک است، برمی‌دارند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه ۲۵ مارس ۲۰۲۳ ( پنجم فروردین ۱۴۰۲) اعلام کرد که مسکو به درخواست مینسک، تسلیحات هسته ای تاکتیکی را در بلاروس مستقر خواهد کرد، مشابه آنچه که ایالات متحده مدت هاست در قلمرو متحدان خود مستقر کرده است.
بر این اساس، مسکو سامانه موشکی اسکندر را که می تواند تسلیحات هسته ای حمل کند را به مینسک تحویل داد و به تجهیز مجدد هواپیماهای بلاروسی کمک کرد تا بتوانند از این مهمات ویژه استفاده کنند. دانشمندان موشکی و خلبانان بلاروسی آموزش‌های لازم را در روسیه گذراندند.
در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۳ (۲۶ خرداد ۱۴۰۲)، پوتین خاطرنشان کرد که اولین کلاهک‌های هسته‌ای روسیه به بلاروس تحویل داده شده است و کل دسته آن قبل از پایان سال خواهد رسید.
لوکاشنکو نیز در ۲۳ ژوئن (دوم تیر ۱۴۰۲) گفت که بخش قابل توجهی از مهمات برنامه ریزی شده، به جمهوری بلاروس تحویل داده شده است.
رئیس‌جمهوری بلاروس ۲۹ دی‌ماه ۱۴۰۲ اعلام کرد که فرمانی را در ارتباط سامانه‌های موشکی عملیاتی- تاکتیکی اسکندر دریافتی از روسیه امضا کرده است که بر اساس آن، استفاده از این سامانه‌ها تنها با موافقت وی امکان‌پذیر است.
مهدی صفری معاون وزیر امور خارجه ایران نیز در این نشست خبری اعلام کرد که نشست «شِرپا»ها با تصویب ۲۳۹ رویداد «بریکس» در سال ۲۰۲۴ به کار خود پایان داد.
نخستین نشست نمایندگان کشورهای عضو گروه اقتصادهای نوظهور موسوم به «بریکس» در سال ۲۰۲۴ میلادی در سطح شرپا و سو شرپا، روز سه‌شنبه دهم بهمن ۱۴۰۲ با حضور معاونان وزیر امورخارجه و دیگر مقامات ۹ کشور عضو این گروه در مسکو آغاز به کار کرد و بعدازظهر پنجشنبه ۱۲ بهمن ۱۴۰۲ به کار خود پایان داد.
این نشست، نخستین نشست گروه بریکس پس از ورود پنج عضو جدید از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی ماه ۱۴۰۲) بود و برای نخستین بار، نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، امارات متحده عربی، مصر و اتیوپی در کنار اعضای قدیمی (روسیه، چین، برزیل، هند و آفریقای جنوبی) به مدت سه روز درباره برنامه های بریکس در سال ۲۰۲۴ میلادی تبادل نظر کردند.
عربستان سعودی به عنوان عضو جدید گروه بریکس در این نشست، حضور نداشت. برخی منابع غیررسمی، علت غیبت این کشور در این اجلاس را ادامه داشتن فرایندهای عضویت در بریکس در داخل این کشور عنوان کردند.
روز سه‌شنبه و در نخستین روز این نشست، برخی وزیران و اعضای اقتصادی دولت روسیه در جمع نمایندگان کشورهای عضو بریکس به ارائه پیشنهادهای خود برای روند حرکت این گروه در سال جاری میلادی پرداختند.
ارائه چارچوب همکاری اعضای بریکس در عرصه تحقیقات انرژی و نیز حوزه هوش مصنوعی از دیگر موضوعات مطرح در نخستین روز این نشست بود.
دومین روز نشست نمایندگان کشورهای بریکس،روز چهارشنبه با محوریت مشارکت استراتژیک به عنوان سنگ بنای چندجانبه گرایی در نظام بین‌الملل با حضور و سخنرانی سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد.
نشست‌های دیگری نیز در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه با محوریت همکاری‌های امنیتی، پارلمانی و مسائل انسان‌دوستانه میان کشورهای عضو بریکس برگزار شد و اعضای قدیمی بریکس، مهم‌ترین طرح‌های خود را به اعضای جدید معرفی کردند.
هیأت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو بریکس به ریاست مهدی صفری معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در این نشست حضور داشت. کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو این هیأت را همراهی می‌کرد.
بنا بر کسب اطلاع خبرنگار ایرنا، دومین نشست نمایندگان کشورهای عضو گروه بریکس در این سطح (شرپا) قرار است در ماه ژوئن (خرداد - تیر ۱۴۰۳) در نیژنی نووگوراد روسیه برگزار شود. نشست وزیران امور خارجه این گروه نیز به میزبانی همین شهر و در همین ماه میلادی برنامه‌ریزی شده است.
رویداد اصلی در تقویم بریکس شانزدهمین اجلاس سران این گروه است که ماه اکتبر ۲۰۲۴ (مهر - آبان ۱۴۰۳) در کازان روسیه برگزار خواهد شد.
طرح ایجاد گروه بریکس با نزدیکی چهار قدرت اقتصادی در حال ظهور جهان شامل برزیل، روسیه، چین و هند در دوران اوج یکجانبه‌گرایی آمریکا در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی شکل گرفت. «گروه بریک» در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی ( ۲۶ خرداد ۱۳۸۸ شمسی) به‌طور رسمی تأسیس شد و با اضافه شدن آفریقای جنوبی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰ (۳۰ شهریور ۱۳۸۹) نام آن پس از پیوستن این کشور از «بریک» به «بریکس» تغییر یافت.
در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این سازمان تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس دعوت کنند. رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین در ماه‌های اخیر اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد.
آفریقای جنوبی در سال گذشته میلادی (۲۰۲۳) ریاست دوره‌ای بریکس را برعهده داشت. در این سال، حدود ۲۰۰ رویداد و نشست بریکس برگزار شد.
«شِرپا» (Sherpa) به نمایندگان ملی کشورها در برخی مجامع دیپلماتیک از جمله گروه بریکس تلقی می‌شود. ایجاد هماهنگی برای اجرایی شدن تصمیمات رهبران گروه بریکس در کشورها از مأموریت های آنها است.
بیشتر شِرپاها در بریکس در سطح معاون وزیر امور خارجه هستند. در این میان، کشوری مانند اتیوپی، رئیس کل بانک مرکزی خود را به عنوان شرپا معرفی کرده است.
شِرپا نامی قومی در نپال است که در کوهستان زندگی می‌کنند و شغل اصلی آنها کمک به کوهنوردان برای رسیدن به قله ارتفاعات هیمالیا همچون قله اورست است. این کلمه در زبان اصیل مردم نپال به معنی مردمی از شرق است.