به گزارش خبرنگارایرنا، ۲۲ دیماه ( ۱۲ ژانویه ۲۰۲۴ ) سال جاری بود که توپ هجدهمین دوره مسابقات فوتبال جام ملت‌های آسیا با دیدار قطر میزبان و لبنان در ورزشگاه البیت به گردش در آمد و طرفداران فوتبال از خود می پرسند بازیکنان چه تیمی جام هجدهم را بالای سر خواهند برد.
تیم ملی کشورمان که با مربیگری امیر قلعه نوعی برای دومین بار بر روی نیکمت تیم ملی در جام ملت های آسیا مهمترین و قدیمی ترین جام قاره کهن می نشست در گروه C با تیم های امارات، فلسطین، و هنگ کنگ هم گروه شد.
تشکیل اردوی تیم ملی ودیدارهای تدارکاتی با تیم های نه چندان مطرح
پس از پایان دور رفت مسابقات لیگ برتر تمرینات تیم ملی از ۱۲ دی در کمپ تیم‌های ملی آغاز شد و ۱۹ دیماه هم در قطر پیش از شروع جام ملت ها، یک دیدار تدارکاتی با تیم ملی نه چندان مطرح اندونزی برگزار کرد و با پنج گل( ۲ گل از قائدی) همراه با گل های شهریار مغانلو، روزبه چشمی و سامان قدوس این تیم را شکست داد.
ضمن اینکه تیم ملی دراردوی ها مقطعی و درفیفا دی ها چند دیدار نه چندان سخت و مطرح را برگزارکرده بود واین در حالی است که اکثرتیم های شرکت کننده در جام هجدهم با تیم های مطرح اروپا و حتی قهرمان جهان بازی کردند تا از این حیت تیم ملی همچون سال های گذشته خوب تدارک نبیند.
دور شدن از واقعیت ها و توصیه ها، حسرت جام از نیم قرن گذشت
ترکیب های متفاوت، بازی های مستقیم، دست زدن به ترکیب تیم برنده، دلبستن به برخی لژیونرهای ناآماده، بالا بودن سن تیمی، دستیاران ضعیف و بی تجربه، عدم استفاده از بازیکنان سرعتی و تکنیکی در بازیهای حساس به ویژه بازی با قطر، ناهماهنگی در ساختار تیمی و ضعف در درون دروازه، دور شدن از واقعیت ها و توجه نکردن به توصیه کارشناسان از جمله موارد ناکامی هاست.
همچنین عوامل روحی روانی، از دست دادن فرصت های زیاد برای گلزنی، پیش کشیدن حاشیه های گذشته و دست های پشت پرده برای لاپوشانی ضعف ها و توپ را به زمین دشمن فرضی انداختن و ... از دیگر مشکلات تیم ملی برای حذف از جام ملت های آسیا آن هم در بهترین زمان برای قهرمانی بود، در حالی که تمام غول ها و مدعیان از دور مسابقات حذف شده بودند اما حسرت رسیدن به جام از نیم قرن گذرکرد.
فراز و فرود، یکی خوب یکی بد، زنگ خطرهم به صدا درآمد اما
بهرحال تیم کشورمان در نخستین دیدار جام ملت ها۲۴ دیماه به مصاف فلسطین رفت و با چهار گل از سد این تیم که برخی بازیکنانش خشن بازی می کردند گذشت تا شروع خوبی داشته باشد هر چند بر روی ناهماهنگی یک گل از این تیم خوردند و دقایقی از بازی هم فلسطینی ها بهتر بازی کردند تا کادر فنی تیم ملی بیشتربفکرساختاردفاع تیمی باشند، انصاری فر، خلیل زاده، قایدی و آزمون در این بازی گلزنی کردند و تامر صیام هم با ضربه سر دروازه بیرانوند را بازکرد.
زنگ خطر برابر هنگ کنگ
بازی دوم تیم ملی ۲۹دیماه برابر تیم بازهم نه چندان مطرح هنگ گنگ بود و در یک بازی انتقاد آمیز زنگ خطر برای تیم ملی ایران به صدا در آمد وتیم کشورمان با گل مهدی قایدی بازی را بُرد هر چند هم قلعه نوعی که بسیارعصبانی از نحوه بازی شاگردانش بود و برای بهتر شدن دست به تغییراتی زد تا معلوم شود هنوز ترکیب اصلی تیم ملی شناخته نشده است و برروی ناهماهنگی خط فاعی نزدیک بود هنگ کنگی ها گل مساوی را هم به ثمر برسانند و خیلی هم خوش شانس بودیم.
تیم ملی برابر هنگ کنگ از خط دروازه گرفته تا خط حمله، ضعف‌هایی را آشکار کرد که موجب شد شاهد یک نمایش ضعیف از شاگردان قلعه‌نویی باشیم.
فرار از واقعیت ها، حب و بغض
بازی برابر هنگ کنگ بود که عیار ضعف تیم ملی نمایان شد و متعاقب آن هم کارشناسان فوتبال و حتی هواداران هم که به نوعی خود یک پا کارشناس هستند به انتقاد فنی پرداختند اما صحبت های قلعه نوعی در پاسخ به انتقادها و گفتن اینکه تیم ملی خیلی خوب بازی کرد نشان داد این مربی کارکشته نمی خواهد واقعیت را قبول کند و همچنان در به روی یک پاشنه می چرخد و از حب و بغض می گوید که می خواهند تیم را بزنند.
آخرین بازی مرحله گروهی
تیم ایران در بازی سوم مرحله گروهی سوم بهمن ماه به مصاف امارات رفت حریفی که پیش بینی می شد برای ایران مشکل ساز نخواهد شد، شاگردان قلعه نوعی در این بازی نسبت به بازی قبلی با هنگ هنگ بهتر ظاهر شدند و ۲ گل زدند و چندین گل هم خراب کردند و ۲ گل هم" وی ای آر" رد کرد تا نمایش بهتری داشته باشیم.
هر چند یحیی الفصانی بازیکن امارات با یک حرکت تماشایی از پاشنه آشیل دفاع تیم ملی استفاده کرد و یک گل خوب هم به ثمر رساند اما در نهایت تیم کشورمان با اقتدار و نشان دادن ضعف هایی مرحله گروهی را با قاطعیت پشت سر گذاشت و در مرحله حذفی حریف سوریه شد.
شکست ژاپن از عراق و بهم خوردن معادلات، نگرانی در اردوی ایران
اما پیش از اینکه ایران پا به مرحله یک هشتم نهایی برابر سوریه بگذارد، ژاپن به عراق باخت تا معادلات مرحله یک چهارم نهایی به هم بخورد و ایران حریف ژاپن شود وهمین امرهم موجب شد تا نگرانی هایی در اردوی تیم ملی و ترس از رویارویی با ژاپنی که خوب تدارک دیده بود و شانس قهرمانی می دانستند، به وجود آید.
همین امر موجب شد تا برابر سوریه به مشکل برخورد کنیم و کار به ضربات پنالتی کشید اما آمار خوبی در این بازی به دست آوردیم و در نهایت هم حریف ژاپن در مرحله یک چهارم نهایی شدیم و در روزی که مهدی طارمی اخراج شد تا بدون او به مصاف سامورایی ها برویم.
یک نیمه بد و یک نیمه عالی برابر ژاپن
تیم ملی ایران برابر ژاپن درحالی به میدان رفت که ترکیب اولیه، با انتقاد بسیاری از هواداران و کارشناسان مواجه شد، با محرومیت مهدی طارمی، سردار آزمون به عنوان مهاجم هدف و محمد محبی با نظر امیر قلعه‌نویی به جای مهدی قایدی به عنوان وینگر چپ در ترکیب قرار گرفت و این ۲ بازیکن در این بازی بارها و بارها برای ایران موقعیت‌سازی کردند و در نهایت هم نقش پررنگی در برتری تیم ملی در این بازی تاریخی داشتندو محبی هم بهترین بازیکن زمین شد.
در نیمه نخست به خوبی شاهد بهم ریختگی بازیکنان تیم ملی بودیم هرچند تیم ملی در این نیمه هم موقعیت‌های برای باز کردن دروازه ژاپن داشت اما در دقیقه ۲۸، هیدماسا موریتا با حرکت پابه‌توپ از میان مدافعان ایران به راحتی وارد محوطه جریمه شد و ضربه او پس از برخورد به علیرضا بیرانوند تبدیل به گل شد تا سامورایی‌ها و با برتری راهی رختکن شوند.
نیمه دوم نفس ژاپنی ها گرفته شد
اما در نیمه دوم تیم ملی ایران کاملا متحول شد و فرصت های زیادی برای گلزنی فراهم کرد و بارها مدافعان ژاپن که ضعف فراوانی را از خود در این مسابقات نشان داده بودند با مشکل مواجه کردند و بازی مستقیم با وجود مدافعان کوتاه قامت جواب داد طوری که توپ های دوم برگشتی هم نصیب خط هافبک ایران شد تا فشار مضاعف تر شود.
در نهایت هم غول آسیا را با نتیجه 2 بر یک از دور مسابقات حذف کردیم تا به قهرمانی و رسیدن به فینال نزدیکترشویم اما گویی در باد این بُرد خوابیدیم و حریف قطر میزبان شدیم در مرحله نیمه نهایی شدیم که می دانستند چگونه از ضعف های تیم ملی استفاده کنند.
شروع بازی طوفانی برابر قطر
با بازگشت مهدی طارمی به همراه سردار آزمون، زوج خط حمله تیم ایران را برابر قطر تشکیل دادند و سر مربی تیم ملی به ترکیب تیم برنده برابرژاپن دست زد ومعلوم شد که بیشتر نگاه به بازی مسقییم دارند.
با وجود مدافعان بلند قد و سر زن قطری ها و عدم استفاده از توپ های برگشتی و فاصله میان مدافعان و هافبک ها به دلیل ترس از ضد حملات و فرار های اکرم عفیف آماده و سرعتی تکنیکی کارمان گره خورد هر چند بازی طوفانی آغاز کردیم و سردار آزمون خیلی زود با یک ضربه زیبا دروازه میزبان را باز کرد.
اما در دقیقه ۱۸ و برخلاف جریان بازی، قطر به گل تساوی رسید پاس اکرم عفیف در پشت محوطه جریمه به جاسم ابوالسلام رسید و ضربه او پس از برخورد به شجاع خلیل‌زاده، تغییر مسیر داد و درون دروازه ایران قرار گرفت تا همه چیز به مساوی کشیده شود.
بازیکنان ایران در ادامه و برای دقایقی تحت تاثیر جو ورزشگاه قرار گرفتند که همین امر موجب شد تا میزبان عملکرد بهتری داشته باشد.
فیلم بازی ایران و قطر
اکرم عفیف مهار نشدنی پابه توپ در عرض، دست مخالف
اکرم عفیف که مهار نشدنی نشان داد قبل از اینکه بخواهد گل دوم تیمش را بزند برروی اشتباه امید ابراهیمی در آستانه گلزنی قرار گرفت اما بیرانوند ضربه او را مهارکرد ولی این پایان کار نبود چرا که او در دقیقه ۴۳ بر روی مهارتش پا به توپ در عرض حرکت کرد و برروی اشتباه مدافعان و هافبک ها با ضربه مهار نشدنی گل دوم قطر را به ثمر رساند.
جایگیری نه چندان خوب بیرانوند که چند گام جلو آمده بود و اشتباه او که می خواست با دست مخالف توپ را دفع کند در به ثمررسیدن گل دوم قطر تاثیر گذار بود در حالی که بیرانوند اگر با دست چپ به سمت توپ رفته بود شاید این گل به ثمر نمی رسید و قطری ها پیروز به رختکن نمی رفتند.
در ابتدای نیمه دوم محمد محبی و میلاد محمدی به جای امید ابراهیمی و احسان حاج‌صفی وارد میدان شدندو خیلی زود به کمک VAR صاحب ضربه پنالتی شدیم که جهانبخش آن را تبدیل به گل کرد تا بازی مساوی شود.
مهدی قائدی می توانست اکرم عفیف ایران باشد
درحالی که توپ ها از چپ راست و با بازی مستقیم روی دروازه قطر ارسال می شد معز علی در دقیقه ۸۱ با یک ضربه دقیق برای سومین بار دروازه تیم ایران را باز کرد و به نظر می رسید که مهدی قایدی یک از تعویض های امیر قلعه نوعی باشد تا همان کاری که اکرم عفیف برای قطری انجام می داد، او برای تیم ایران انجام دهداما مهدی طارمی که در این بازی نشانی از این مهاجم خوب دیده نشد همچنان در زمین ماند تا از ارسال ها استفاده کند.
قایدی که تبحر خاصی همراه با سرعت و تکنیک دارد و بارها در مسابقات ملی و باشگاهی از این خلاقیتش استفاده کرده بود، حرکت در عرض و جای گذاشتن مدافعان وضربه های ناگهانی می توانست برای تیم قلعه نوعی دراین شرایط که دفاع حریف فشرده تر می شد و ارسال ها جواب نمی داد می توانست گره گشا باشد و خطا و حتی پنالتی از مدافعان کُند قطر بگیرد که اینگونه نشد و این مهاجم آماده که دراین بازیها ۲ گل به ثمررسانده بود جایی درترکیب تیم پیدا نکرد و کادر فنی همچنان دل به بازی هوایی و استفاده از مهاجمان بلند زدن داشت.
در حالی که داور بازی ۱۳ دقیقه وقت تلف شده گرفته بود در دقیقه ۹۳ شجاع خلیل زاده که از مهار اکرم عفیف عاجز شده بود روی یک فراراو را با خطا متوقف کرد تا VAR رای به اخراج این بازیکن و ۱۰ نفره شدن تیم ایران بدهد.
مهاجمان بلند قد جواب نداد، تعویض رضاییان؟
در لحظات پایانی و از دقیقه ۸۷ به بعد امیر قلعه نوعی برای بازکردن دروازه قطر از روی هوا ۲ مهاجم جدید و قد بلند را به بازی فراخواند، شهر یار مغانلو به جای رامین رضائیان آمد که جای تعجب داشت چرا که با آمدن رضا اسدی به جای طارمی به این معنی بود که بازهم بازی مستقیم در دستور کار قرار دارد اما تعویض رضاییان جای تعحب داشت چرا که او هم خوب سانتر می کند وهم خوب خود را در موقعیت گلزنی قرار میدهد و اینکه کسی که باید از کناره ها توپ ارسال می کرد از بازی خارج شدقابل تامل بود.
کارشناسان فوتبال بر این باورند زمانی که با دفاع چند لایه و قد بلند حریف مواجه می شوید یا باید از زدن شوت های از راه دور استفاده و یا اینکه باید از یک بازیکن تکنیکی سرعتی مانند قایدی و یا حتی ترابی و سامان قدوس بهره برد که توانستند گره گشا باشند اما کارد فنی اصرار داشت از راه هوا به گل برسند که این اتفاق نیفتاد و تیم ملی با جام هجدهم خدا حافظی کرد تا حسرت رسیدن به جام از نیم قرن عبور کند و تیر دروازه قطر هم برای گل سوم به لرزه درآمد اما خوش شانس هم نبودیم.
جام هجدهم تمام شد تیم ملی باید پوست اندازی کند
همانگونه که آمارها نشان داد تیم ملی میانگین سنی بالایی داشت و از هم اینک باید بفکر چهار سال بعد و بازیهای مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ قاره آمریکا باشیم و تیم ملی را دگرگون سازیم.
فرصت استفاده از جوانان در جام هجدهم ازدست دادیم اما برای بازی های آینده باید بابرنامه تر باشیم و بدون نگرانی دست به جوانگرایی بزنیم که امیر قلعه نوعی هم بعد از شکست برابر قطر به این موضوع مهم اعتراف کرد.
به قلعه نوعی باید فرصت داد اما
در ادامه معلوم نیست کادرفنی تیم ملی چه اتفاقی برایش می افتد اما باید به قلعه نوعی فرصت داد هر چند او باید کادر فنی تیم ملی که ضعیف و کم تجربه بود را با استفاده از مربیان خوب و حتی خارجی تقویت کند تا در هنگام بحران بتوان با آنها مشورت کرد و نسخه شفا بخش پیچید.
جام در غرب آسیا ماند، جام شگفتی ها
شنبه ۲۱ بهمن ماه تکلیف جام هجدهم با دیدار تیم های قطر و اردن مشخص می شود و باید منتظر ماند و دید آیا قطریها برای دومین بار متوالی به جام می رسند و یا اردنی ها با زهم شگفتی ساز خواهندشد و برای نخستین بار قهرمان جام ملت های آسیا می شوند.
جام هجد هم جام شگفتی ها بود یکی اینکه غول های آسیا یکی پس از دیگری حذف شدند و دیگری اینکه تیم های اردن، تاجیکستان، ویتنام و... هم دراین مسابقات چهره خوبی از خود به نمایش گذاشتند و به نظر می رسد تیم های درجه دوم وسوم آسیا به سرعت در حال رشد هستند اما تیم ملی ایران همچنان در جا می زند.
*ورزشی نویس ایرنا