رییس سازمان حفظ نباتات کشور، شکل گیری نهضت مردمی و ممنوعیت انتقال پاجوش را راهکار اصلی مبارزه با آفت خطرناک سوسک سرخرطومی درختان نخل دانست و گفت: برخی مواقع اعتبار برای مبارزه نیاز نیست و مدیریت حرف اصلی را می زند.
به گزارش ایرنا سوسک سرخرطومی حنایی خرما مهم ترین و خطرناک ترین آفت نخیلات محسوب می‌شود که از تیرماه سال ۱۴۰۰ در شهرستان های شرقی استان کرمان مشاهده و مبارزه با آن آغاز شد.
سطح زیرکشت نخیلات شهرستان های شرقی استان کرمان (بم، نَرماشیر، فهرج ، ریگان و گُنبکی) حدود ۳۰ هزار هکتار و بیش از ۹۹ درصد نخیلات شرق از رقم مَضافتی است.
اقتصاد مردم شرق استان کرمان وابسته به خرماست و همچنین باغ‌شهر جهانی بم، بدون شک مهمترین قطب تولیدکننده خرمای مضافتی و مرغوب در کشور به شمار می رود که اکنون بعد از گذشت حدود سال از ورود این آفت خطرناک، گسترش و شیوع آن همچنان ادامه دارد و راهکارها و پایش های مقابله با آفت راه به جایی نبرده اند.
همایش ملی سوسک سرخرطومی حنایی روز سه شنبه با حضور مییولان کشوری و استانی در تالار پرستوی منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید بم برگزار شد تا بخش خصوصی و دولتی در کنار یکدیگر راهکاری برای مبارزه با این آفتی که نزدیک به ۳۴ سال در ایران و مناطق خرماخیز آن ساکن شده و اکنون شرق و جنوب استان کرمان را درگیر کرده است بیابند.
نهضت مردمی در کنترل آفت داشته باشیم
به گزارش ایرنا در این همایش رییس سازمان حفظ و نباتاب کشور گفت: آفت سرخرطومی حنایی خرما سال ۶۹ وارد ایران شدکه امکان ریشه کنی کامل آن در هیچ کشوری وجود ندارد و تنها تلاش داریم تا خسارت این آفت به حد قابل تحمل برسد و کنترل شود.
دکتر مریم جلیلی مقدم بیان کرد:برای کنترل آفت نیز سازمان حفظ و نباتات و جهاد کشاورزی نمی تواند به تنهایی کاری انجام دهد و باید نهضت مردمی مدیریت سرخرطومی حنایی را داشته باشیم، مردم پای کار بیایند و از ظرفیت استان و بسیج استفاده کنیم.
وی اظهارداشت: یکی از مهمترین راه های انتقال این آفت جابه‌جایی پاجوش آلوده و جابه‌جایی پاجوش ممنوع است. طبق الزام قانون و دستورالعمل ها هر گونه جابه‌جایی نهال یا پاجوش باید طبق گواهی بهداشت باشد.
رییس سازمان حفظ و نباتات کشور افزود: نمی توانیم کیوسک ۲۴ساعته بین جاده‌ای برای جلوگیری و نظارت بر جابه جایی پاجوش ها بگذاریم زیرا بین شهرها تنها یک راه برای تردد وجود ندارد و باید از ظرفیت راهداری ها و استانداری استفاده کنیم.
وی عنوان کرد: با توجه به قرارگرفتن در فصل سرما و کم شدن سرعت انتقال و شیوع این آفت مسئولان ما در جهادکشاورزی غفلت نکنند و غافلگیر نشوند، پایش مداوم و مستمر نیز انجام دهند.
بیشتر کارها نیاز به اعتبار ندارد و مدیریتی است
جلیلی مقدم اضافه کرد: اینکه گفته شده اگر اعتبار نباشد هیچ کاری نمی توان انجام داد درست نیست زیرا بسیاری از کارها نیاز به اعتبار ندارد و مدیریتی است
وی ادامه داد: آفتی که سه سال در منطقه حضور دارد جدیدالورود نیست، چقدرباید آزمون و خطا کنیم، با وجود کمبود اعتبار جای بخشش و سهل انگاری نیست.
رییس سازمان حفظ و نباتات کشور در عین حال توضیح داد: پیگیر اخذ اعتبارات برای مبارزه با آفت سرخرطومی حنایی هستیم اما این شیوه مدیریت اصلا قابل قبول نیست و کارشناسی که در اکیپ ردیابی می رود باید بداند چه کاری انجام داده یا نداده است.
وی تصریح کرد: نباید از اعتبار سرخرطومی پول غذا و حق ماموریت داده شود، این اعتبار صرفا برای ردیابی و کنترل آفت است و ملاک ارزیابی مدیران ما نظارت ، توجه و دقت در هزینه کرد اعتباراتی است که برای استان می آید.
این مسئول خاطرنشان کرد: بعد از گذشت ۲ سال از ورود آفت چرا باغدار ما از این آفت اطلاع ندارد ؟ اگر باغدار پای کار نیاید اعتبار هر چقدر تزریق شود به جایی نمی رسد ولی با اعتبار محدود اگر باغدار پای کار بیاید نتیجه بهتری می‌گیریم .
حذف باغات قدیم و جایگزینی با ارقام جدید
در ادامه مدیرکل دفتر امور میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: در دنیا حدود ۹.۵ میلیون تُن خرما تولید می شود که حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تُن از تولیدات جهانی به کشور ما اختصاص یافته است و اهمیت خرما فقط به خاطر ارزآوری و صادرات آن نیست بلکه به دلیل مسایل امنیتی اهمیت ویژه ای دارد.
دکتر زهرا جلیلی مقدم اظهارداشت: سطح زیرکشت نخیلات کشور ما حدود ۲۸۰ هزار هکتار است که قسمت اعظم آن به استان کرمان اختصاص یافته و این استان بزرگترین تولید کننده خرما در کشور به شمار می رود که از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
وی ادامه داد:مبادلات جهانی خرما حدود یک میلیون و۷۰۰ هزار تُن است که ۳۶۰ هزار تُن آن مربوط به کشور ما و سهم قابل توجهی از آن مربوط به خرمای مضافتی است .
این مسئول افزود: سال گذشته حدود ۱۵۰ هزار تُن خرمای مضافتی صادر شده که قطب اصلی تولید این خرما استان کرمان است .
۲۵ درصد باغات عملکرد اقتصادی پایینی دارند
مدیرکل دفتر امور میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد: در بحث اصلاح و احیای باغات عملکرد حدود ۲۵ درصد باغات ما از حد اقتصادی پایین تر است بنابراین حذف باغات قدیمی و جایگزینی با ارقام جدید و تجاری از جمله برنامه های معاونت باغبانی در دست اقدام است.
جلیلی مقدم اضافه کرد: مجوز یک مرکز تولید نهال کشت‌بافت را در استان کرمان گرفته ایم که به زودی شاهد تولید نهال کشت بافتی هستیم و باتوجه به اهمیت اصالت و سلامت نهال تحت پروتکل بین المللی نهال را تولید و وارد بازار می‌کند.
وی با اشاره به اینکه مجوز اولین پایانه صادراتی در استان کرمان صادر شده است تصریح کرد:در ۲ سال گذشته بحث شناسنامه دار کردن باغات خرما در معاونت باغبانی وزارت جهاد شروع شده است.
این مسئول عنوان کرد: بسیاری ازکشورها استانداردهایی برای واردات محصول وضع می کنند که در محصول تولیدی باید قابلیت ردیابی کردن آن وجود داشته باشد مثل اینکه از کدام باغ تولید شده است .
وحدت رویه‌ای وجود ندارد
در ادامه همایش کریمی مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری کرمان نیز گفت: در یکسال اخیر جای بخش خصوصی در کنار پدافند غیرعامل خالی بود و خوشحالیم که اکنون اتاق بازرگانی در این بحث ورود کرده است.
وی افزود: وضع ما در حال حاضر در مقابله با این آفت خوب نیست و وحدت رویه‌ای در مبارزه با این آفت نمی بینیم زیرا هر اقدامی که انجام شده هیچ کدام در مقابله با این آفت مناسب نبوده و آفت سریع‌تر از راهکارها بوده است.
وی خاطرنشان کرد: امنیت غذایی این بخش درگیر است و در بحث آفت‌ها، آفت کرم برگ خوار پاییزه و سرخرطومی حنایی بسیار با اهمیت هستند .
مدیرکل پافندغیرعامل استانداری کرمان بیان کرد: در یکسال گذشته دستورالعمل خاص و علمی هنوز در این موضوع دیده نشده و حتی تک روی هم صورت گرفته است ، به طوری که اگر در جهاد کشاورزی جنوب اتفاقی رخ دهد به مسئولان جهادشمال اطلاع نمی دهند یا برعکس.
کریمی افزود: هر شخصی کُلونی تشکیل داده و هزینه می کند و به نتایجی می رسد اما در اختیار یکدیگر قرار نمی دهند و دانشگاه ها هم به ما کمک نمی‌کنند زیرا وحدت رویه ای در ما نمی‌بینند.
وی عنوان کرد: اگر می‌خواهید کمک کنید روشی فراهم آورید و تحقیقات هدفمند را کنترل کنید زیرا سازمان هایی هستند که وارد این حوزه می شوند و طرح ارایه می دهند تا پول هایی که از سازمان حفظ نباتات و یا جاهای دیگر وارد این حوزه می شود را به بهانه دستگاه های نجومی بگیرند.
این مسئول اضافه کرد: در استان کرمان هیچ کس روی هیچ دستگاهی سرمایه گذاری نمی‌کند و فقط محصول را خریداری می کنیم زیرا به نسخه های عملیاتی نیاز داریم.
کریمی گفت: اگر سازمان حفظ نباتات کشور خودرویی برای امر پایش به شهرستان بم اختصاص دهد فرمانداری این شهرستان نیز خودرویی دیگر را اختصاص خواهد داد.
جهاد کشاورزی جدی تر در بحث آفت ورود کند
محمد برزنگ فرماندار بم نیز در این همایش ملی گفت: ما با آفت خشکیدگی خرما دست و پنجه نرم می کردیم تا اینکه آفت سوسک سرخرطومی آمد؛ این آفت نخل را از ریشه می زند و داخل آن را تهی می‌کند.
وی بیان کرد: نزدیک به ۶ میلیون نخل مضافتی داریم که ارزش آنها معادل۲۴۰ همت است و با شیوع این آفت دسترنج سه نسل از بین می رود .
فرماندار بم ادامه داد: اینکه بعد از گذشت ۳۰ سال هنوز جلسه بگذاریم که یک نسخه جهاد کشاورزی به ما بدهد باعث تاسف است و جهادکشاورزی باید جدی تر در بحث مبارزه با این آفت ورود کند .
برزنگ افزود: خشکیدگی خوشه خرما سال گذشته حدود ۵۰ درصد محصول ما را از بین برد و این آفت زندگی ۵۰۰ هزار نفر را در شرق استان کرمان دچار اختلال می کند.
کشاورزی تجدید ساختار شود
سید مهدی طبیب زاده رییس اتاق بازرگانی استان کرمان نیز گفت: کشاورزی به شکل فعلی و با تغییر اقلیم و کاهش منابع آبی ، طغیان افت ها ، افزایش رقابت جدی رقبا و مهم شدن بحث مانده سموم اصلا توان ادامه دادن ندارد.
وی بیان کرد: کشاورزی حتما باید تجدید ساختار شود و کشاورزی مدرن و برمبنای بهره وری باشد زیرا بهره وری مهم و آب بسیار ارزشمند است.
طبیب زاده عنوان کرد:طبق محاسبه هر مترمکعب آب که از خلیج فارس وارد کرمان می شود حداقل یک میلیون و ۵۰ هزار ریال هزینه دارد و اگر کشوری نتواند منابع مالی کشاورزی را تامین کند کشاورزی بدین شکل معنا پیدا نخواهد کرد .
اتاق بازرگانی به کمک جهاد می آید
طبیب زاده با اشاره به وجود یک افت که همیشه در نزدیکی ماه رمضان با آن مواجه هستیم گفت: هر سال نزدیک ماه رمضان تداخل غیرضروری در تعیین قیمت‌ها و محدودیت ها داریم و بخش خصوصی خودش به خوبی می تواند کار را انجام دهد زیرا زمانی که دخالت دولت نبود بین عرضه و تقاضا همیشه تعادل بوده است.
وی توضیح داد: اتاق بازرگانی به صورت جدی روی موضوع آفت سوسک سرخرطومی حنایی ورود کرده است و با توجه به اهمیت پایش دقیق ، سریع و وسیع به کمک سازمان جهاد کشاورزی خواهیم آمد.
امسال ممنوعیت صادرات خرما نداریم
در ادامه ریس انجمن ملی خرمای ایران نیز گفت: معیشت بیشتر استان های خرماخیز کشور که اکثریت آن ها مرزی هستند به خرما بستگی دارد و جزء جدایی ناپذیری از این فرهنگ شده است که حفظ و بقای آن برعهده بخش خصوصی و دولتی است.
محسن رشیدفرخی با اشاره به همکاری بخش خصوصی و دولتی افزود: امسال طبق قول معاونت باغبانی وزارت جهادکشاورزی ممنوعیت صادرات خرما یا هرگونه ممنوعیت دیگری در این ارتباط منتفی شده است زیرا نیمی از خرمای کشور در سردخانه ها قرار دارد.
وی اظهارداشت:یک میلیون و ۳۰۰ هزار تُن خرما در کشور وجود دارد که ۳۰ درصد آن باید صادر شود و مابقی برای مصرف داخلی استفاده می شود.
رییس انجمن خرمای ایران با اشاره با اینکه اولین مساله پیشگیری و مبارزه است افزود:متاسفانه قانونی درباره این موضوع نداریم که اگر کسی در حال جابه‌جایی پاجوش گرفته شد مجازات آن چیست؟
هر نخل ۴۰۰ میلیون ریال ارزش تجاری دارد
رییس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان نیز در این همایش گفت: رقم خرمای مضافتی از رقم های مهم تجاری کشور برای صادرات است و جایگاه ویژه ای در حجم صادراتی ایران دارد که بیش از ۱۰۰ هزار تُن از این محصول سالانه صادر می شود و ارزآوری بسیار بالایی دارد.
حامد بدرآبادی بیان کرد: طبق گفته کارشناسان سالانه پنج مرحله پایش باید انجام گیرد که به عدد ۳۰۰ میلیارد ریالی در طول یکسال می رسیم.
رییس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان اظهارداشت: هزینه ای که برای پایش و مبارزه و پیگیری با این آفت در سال ۱۴۰۲ اختصاص یافته مبلغ ۱۰ میلیارد ریال بوده است که جای تامل و تاسف دارد .
تنها ۱۲ هزار هکتار پایش شده است
وی تصریح کرد: از ۳۰ هزار هکتار سطح زیرکشت تنها ۱۲ هزار هکتار پایش شده است که همین پایش ۴۳ درصدی نیز باکیفیت و رعایت موازین و اصول و آگاهی صورت نگرفته زیرا افرادی درگیر این پایش بودند که خود تجربه کافی درخصوص این آفت نداشته اند.
بدرآبادی تاکیدکرد: بخش خصوصی پبشنهاد می دهد با توجه به اینکه بیشترین هزینه برای مبارزه با این آفت در بحث پایش بوده و در پیشگیری کاری انجام نشده است طی برنامه پنج ساله‌ای، دولت و حاکمیت در سال آینده ۸۰ درصد هزینه را در بحث پایش تامین کند و هرساله ۲۰ درصد از سهم دولت کاهش یابد .
رییس اتاق بازرگانی شرق استان کرمان افزود: برای یک برنامه پنج ساله هزینه چاپ تراکت ، بنر کاغذ رنگی و پیامک ، تولید تیزر چ، انیمیشن، محتوا و استفاده از فضای مجازی برای اطلاع رسانی و آموزش ۵۴ میلیارد و ۲۷۰ میلیون ریال برای هر سال آموزش نیاز داریم .