تهران- ایرنا- خاطرات و روایت‌­های هشت سال دفاع مقدس، همواره و پیوسته در قالب­‌های گوناگون ادبی و هنری دستمایه آفرینش‌­های زیادی در این زمینه بوده­‌اند؛ نمایشنامه «دویست و هشتادمین شب سال» با ساختاری روایتی از خاطرات مهران، یک رزمنده گردان یونس، در نامه‌­هایش به خواهرش مائده تشکیل شده ­است.

در نگاه ساختاری به متن، همان گونه که از ویژگی‌های میکروتئاتر می‌دانیم، باید متن را بیشتر دارای ویژگی‌های روایی در گروه ادبیات داستانی، و کمتر دارای کنش دراماتیک، دانست. اگرچه داستان نمایش، گره دراماتیک چشمگیری را در آغاز خود ندارد، ولی نویسنده با دو روایت مقدمات عملیات کربلای چهار در جبهه، و به موازات آن برنامه‌ریزی و انتظار خانواده مهران در خانه، برای بازگشت او و ازدواجش با دختری که برای او در نظر گرفته اند، هیجان و تعلیق لازم برای گرایش به یک متن دراماتیک را ایجاد می کند.

این تعلیق، با ایجاد کشمکش‌های درونی مهران با خواست های دوران جوانی خود و انگیزه های میهن پرستانه اش در دفاع از کشور، شکل می‌گیرد. این کشمکش، پیش از آغاز عملیات و آگاهی از لورفتن این عملیات، به اوج و بحران دراماتیک می رسد و مهران، در دوراهی ماندن و یا ادامه عملیات قرار می گیرد.

تقطیع و ایجاز مناسب باعث ایجاد تنوع و تعدد رویدادی داستان نمایش شده است، از این رو، در مدت زمان کوتاه نمایش، اجرا دچار کشدارشدن و طولانی بودن نمی شود. شخصیت پردازی در کاراکترهای نمایش، بر اساس رویدادهای جاری در آن، بیشتر در راستای کنش‌های شخصیت مهران با مشکلات فضای پیرامونی خود، و خواست‌های درونی خود است. از این رو کنش‌های شخصیتی داستان، در کاراکتر اصلی آن یعنی مهران تمرکز می‌یابد و دچار گسترش کنشی و واکنشی نسبت به کارکترهای پیرامونی اثر نمی‌شود.

کارگردانی نمایش، از آن جا که میکروتئاتر را اجرایی بینابینی بین تئاتر صحنه‌ای و تئاتر عروسکی می‌دانند، ترکیبی متنوع از بخش‌های خانه و جبهه را در باکس های مختلف به تصویر می کشد که با توجه به کوتاهی هر بخش، خودبخود ریتم و هارمونی لازم برای داشتن فضایی متنوع را ایجاد می کند.

ترکیب افکار مهران در آب‌های اروندرود و همسازی این تصاویر با آب‌های زاینده رود، ترکیب کاربردی و مناسبی است. زاویه های متنوع دوربین، مانند نمای دیدگاهی مهران در حالت خوابیده، تصویر پرسپیکتیو درون قایق در نیزار، و یا نمای زاویه از پایین نسبت به افسر عراقی، از دراماتورژی‌های مناسب و کاربردی در تصویرسازی نمایش است که حس واقعی بودن فضای نمایش را به مخاطب خود القا می‌کنند.

نویسنده با دو روایت مقدمات عملیات کربلای چهار در جبهه، و به موازات آن برنامه‌ریزی و انتظار خانواده مهران در خانه، برای بازگشت او و ازدواجش با دختری که برای او در نظر گرفته اند، هیجان و تعلیق لازم برای گرایش به یک متن دراماتیک را ایجاد می کند

در بررسی بازیگری نمایش، عروسک‌گردانان، و فیلم برداران، در یک همکاری گروهی، لحظات نمایشی مناسبی را در ماکت‌های کوچک از شهر اصفهان، و جبهه های غرب کشور، تولید می ‌کنند. اگرچه میزانسن زیادی در موومان حرکتی برای کاراکترهای نمایش طراحی نشده‌است، ولی حرکت دادن همزمان عروسکها، اکسسوارهای صحنه، دوربین‌ها، و ابزارهای نورپرداز، نیازمند توانایی و مهارت بالایی است که در گروه نمایشگران این نمایش دیده می‌شود.

طراح صحنه، دکور، و اکسسوار نمایش دویست و هشتادمین شب سال، بر اساس کارگردانی آن، از نوع نمایش عروسکی و بر شیوه میکروتئاتر است. بر همین اساس، صحنه نمایش از چند باکس مینی ماکت از لوکیشن‌های مختلف داستان نمایش، تشکیل شده است.

ماکتها شامل پنج فضای کلی از خانه مهران و فضای جبهه و جنگ هستند. بیشترین تأکید طراح صحنه، دکور، و اکسسوار، در پرداختن به جزئیات ماکتها در همسانی با فضای واقع‌گرایانه داستان نمایش است.

فضاهای ساخته شده، همسانی بسیار مناسب و کاربردی با فضای واقعی زندگی مهران در خانه، و در جبهه جنگ، دارند. پرداختن به جزئیات اکسسوارهای دهه شصصت خورشیدی ایران در خانه ها و سنگرها، از نکات قابل توجه در بررسی طراحی صحنه این نمایش است. ولی شاید به جرأت بتوان بالاترین امتیاز طراحی صحنه، دکور، و اکسسوار این نمایش را در نورپردازی خیلی دقیق و واقعگرایانه آن دانست.

فضاهای خانه، سنگر، محیط اطراف سنگر، نیزارها، فضاهای اروندرود، و فضاهای بیرونی و زیر آب در اروندرود و زاینده رود، در پی پرداخت جزئی و دقیق نور، جلوهای واقعی می‌یابند که شاید مخاطب حتی متوجه غیرواقعی بودن این فضاها نشود و آنها را ویدیوکلیپ در بک گراند (پس‌زمینه) صحنه تصور کند.

طراحی کاراکترهای بازی بر شیوه مینیمالیستی و در کمینه جزئی پردازی انجام شده است. صدای موسیقی و طراحی آن مناسب داستان نمایش طراحی شده است؛ ولی صدای کاراکتر اصلی نمایش یعنی مهران، آن چنان که باید روشن و واضح شنیده نمی‌شود.

به گزارش ایرنا، دویست‌وهشتادمین شب سال، روایتی از عملیات کربلای چهار است که در نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های عروسکی تهران-مبارک برای سه سانس متوالی روی صحنه رفت.

در خلاصه داستان این اثر آمده است: عملیات کربلای چهار در میانه جنگ ایران و عراق در تاریخ سوم دی ماه سال ۱۳۶۵ در منطقه اروند با هدف فتح بصره اجرا شد. این عملیات تا بامداد پنج دی ادامه پیدا کرد. دویست و هشتادمین شب سال داستان ۱۲ ساعت از این عملیات است.

این نمایش از ۱۹ بهمن تا ۲۵ اسفند ساعت ۱۹ در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه است.