افراد زیادی هستند که معتقدند کمک و انفاق و نوع دوستی شان حتی بعد از مرگ هم باید ادامه یابد و باقیات و صالحاتی از خود به جا می گذارند یکی از این نوع ایثارها اهدای جسد است که افرادی بعد از مرگ وصیت می کنند که آخرین بخشش خود را با اهدای جسد به پایان برسانند و از این رو داوطلب اهدای جسد می شوند.
در حوزه اهداف درمانی از پیکر متوفی بافت‌هایی مانند استخوان، پوست، دریچه‌های قلب و تاندون‌ها برداشته می‌شود که این بافت‌ها پس از فرآوری، در درمان بیماری‌های مختلف همچون درمان بیماری های ارتوپدی، برخی سرطان‌های استخوانی، بیماران دچار سوختگی و بیماری‌های قلبی محتاج پیوند دریچه قلبی استفاده می‌شود.
با توجه به اینکه اعضای بدن پس از مرگ به سرعت مراحل فساد را طی می‌کنند، برای اهدای بافت از بدن متوفی زمان زیادی وجود ندارد و فقط تا حدود ۲۴ ساعت بعد از فوت به شرط احراز سایر شرایط، امکان استفاده از بافت و برداشت آن برای درمان بیماران وجود دارد.
برای اهدای «کالبد درمانی» محدودیت سنی و یا سلامت جسمی مطرح است، لازم است اهداکننده حداقل سلامت جسمانی را داشته باشد. به عنوال مثال بافت افراد مبتلا به سرطان، بیماری‌های خودایمنی، معتادان تزریقی و افرادی که سابقه زندان و یا کمپ داشته اند، قابلیت اهدا ندارد. بافت‌های اجساد آقایان بالای ۶۵ سال و خانم‌های بالای ۵۵ سال نیز برای این منظور قابل استفاده نیست.
سالانه ۴۰۰ هزار بیمار از محصولات فرآوری بافت استفاده می کنند
رییس سازمان پزشکی قانونی کشور گفت: به طور متوسط سالانه ۴۰۰ هزار بیمار از محصولات فراوری بافت استفاده می کنند و سازمان تلاش دارد تا با ورود به این حوزه، کشور را به خودکفایی در این بخش برساند.
دکتر عباس مسجدی افزود: موضوع فراوری بافت در سال های اخیر به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است و با توجه به اهمیت این موضوع و فواید قابل توجه آن در درمان برخی بیماری ها و رفع مشکلات بیماران، اخیراً با هماهنگی و همراهی دانشگاه آزاد اسلامی در حال ساخت مرکزی مجهز در محدوده پرند برای راه اندازی این واحد هستیم.
وی تصریح کرد: در حال حاضر این اقدام توسط دو شرکت خصوصی انجام می شود که پاسخگوی نیازهای کشور نیست و سازمان با ورود به این حوزه، در راستای کمک به بیماران نیازمند و در اختیار قرار دادن این محصولات اقدام خواهد کرد.
در صورت تأیید سلامت بافت توسط آزمایشگاه فراوری انجام خواهد شد
رییس مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی با تأکید بر اینکه بافت های برداشتی باید از سلامت کامل برخوردار باشند تا مورد فراوری قرار گیرد، گفت: آلودگی هایی همچون HIV، هپاتیت A، هپاتیت B و به طور کلی تمامی آلودگی های ویروسی و باکتریایی بافت از طریق نمونه خونی مورد بررسی قرار می گیرد و شرکت ها در صورت تأیید سلامت بافت توسط این آزمایشگاه به فراوری اقدام خواهند کرد.
دکتر محسن صابری افزود:به طور متوسط از پیکر هر متوفی حدود ۱۴ نوع بافت را می توان برداشت کرد که با دانش فعلی، ۱۴۰ بیمار به طور مستقیم یا غیرمستقیم از بافت های یک پیکر بهره مند می شوند و با استفاده از این بافت های فرآوری شده یا از مرگ نجات پیدا کرده و یا کیفیت زندگی آن ها بهتر می شود.
برداشت بافت به دلیل تأثیر قابل توجه آن در درمان و بهبود برخی بیماری ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است
صابری گفت : برداشت و فرآوری بافت با راه اندازی بانک سلول، بافت و عضو مرکز تحقیقات پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۹ به طور جدی در دستور کار قرار گرفت. برداشت بافت به دلیل تأثیر قابل توجه آن در درمان و بهبود برخی بیماری ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و با فرآوری و استفاده از این بافت ها می توان به نجات و درمان بسیاری از بیماران کمک کرد.
وی ادامه داد: بر این اساس و پس از موافقت و اعلام رضایت خانواده متوفی، بافت هایی مانند دریچه های قلبی، قرنیه چشم، تاندون های اتصال دهنده عضلات، استخوان‌ها و قسمت هایی از پوست برداشت می شود.
وی تصریح کرد: بافت های برداشته شده از جمله در درمان ناهنجاری های مادرزادی یا اکتسابی قلبی، زخم های ناشی از سوانح و سوختگی ها، ضایعات بینایی ناشی از اختلالات قرنیه، اعمال جراحی ترمیمی دندان پزشکی و جراحی های ارتوپدی بیماران و... کاربرد داشته و به صورت وسیع مورد استفاده قرار می‌گیرند. پس از برداشت بافت ها از پیکر متوفی، این بافت ها تحت فرآوری قرار گرفته که این فرایند حدود سه ماه به طول می انجامد.