گروه جامعه ایرنا - روزهای پایانی سال همیشه با جنب و جوش و همهمه همراه است، خریدهای شب عید از یک طرف و خانه تکانی و شستن تمام زوایای خانه از طرف دیگر، شوری در خانواده ها ایجاد می کند که جدای از خستگی، لذتی شیرین به همراه دارد، این روزها از در و دیوار هر خانه ای فرش های خیس و پتوهای رنگارنگ آویزان شده، از هر پنجره ای یک نفر به بیرون خم شده و دستمال به دست در تلاش برای زدودن غبار یک ساله از سر و روی خانه است، این بخش بیرونی منزل است که همه می بینیم اما داخل خانه غوغایی است که قطعا همه ما آنرا درک کرده ایم، هیچ چیزی سرجایش نیست، هر وسیله ای یک طرف مانده و منتظر شسته شدن و یا پاک شدن است، بوی مواد شوینده، طشت های پر آب ، دستمال های رنگی، پرده های پایین آورده شده، دستکش های رنگارنگ و خانه ای بدون فرش نماد هر خانه ای در زمان نزدیک شدن به سال جدید است.
تا اینجای کار قشنگ است؛ سنتی است که در حال به جا آوردن آن هستیم و قطعا در بحبوبه این سرخوشی صدای زنگ خطر مصرف آب را نمی شنویم، می دانیم که ایران کشوری نیمه خشک و کم آب است ، متوسط بارندگی در جهان حدود ۸۶۰ میلیمتر است در حالی که متوسط بلند مدت این رقم در ایران ۲۵۰ میلیمتر است، با وجود کم بارشی اما متوسط مصرف سرانه آب در ایران بالاتر از استاندارد جهانی است به طوری که متوسط سرانه مصرف آب در دنیا ۱۵۰ لیتر است اما در ایران این عدد به ۲۸۰ لیتر می رسد، که البته این رقم در روزهای پایانی سال به ویژه دو هفته آخر دو تا سه برابر بیشتر می شود، قطعا این اعداد قابل تامل هستند.
شاید دنیای امروز می تواند عجیب به نظر برسد؛ ممکن است آرزوی آن روزهای ساده را در سر داشته باشیم روزهایی که بدون هیچ دغدغه‌ای شلنگ به دست حیاط ، ماشین، فرش و پنجره های خانه خود را با آرامش و بدون دغدغه کمبود آب می شستیم، اما امروز شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد اگر در حال شستن حیاط خانه باشید و با نگاه چپ چپ رهگذری مواجه شده باشید که با نگاهش می گوید آب را هدر ندهید.
مساله این است که مصرف کردن جزو غریزه ما انسانهاست بنابراین همواره در دام غریزه خود می افتیم فقط کافیست نسبت به آن آگاه باشیم و آنرا نسبت به شرایط مدیریت کنیم، در واقع غریزه آنقدر درون ما تنیده شده که شاید نتوانیم از آن خلاص شویم اما کافیست شرایط را درک و سپس برای مصرف برنامه ریزی کنیم.
شاید روش تله میمون را شنیده باشید، در یک ظرفی یک عدد کوفته برنجی می گذارند و دهانه آنرا سوراخ می کنند که به اندازه دست میمون است، حیوان دستش را داخل سوراخ کرده و کوفته را بر می دارد در این حالت دست به حالت مشت درمی آید بنابراین دیگر از آن سوراخ خارج نمی شود، در واقع حیوان گرفتار غریزه خود شده در حالیکه اگر دستش را باز کند به راحتی خارج می شود، بنابراین تلاش کنیم تا گرفتار غریزه خود نشویم و در زمان ضرورت دستان خود را باز کنیم تا از مرحله سخت بگذریم.
در واقع خانه تکانی روزهای پایانی سال به غریزه ای در درون ما تبدیل شده و مهمتر اینکه حس نوستالژیک به ما می دهد بهتر است در چنین شرایطی که منابع آبی کشور با کمبود مواجه است، در برابر این حس مقاومت کنیم؛ تجربه به ما می آموزد که اگر در زمان تغییرات جدی بر حس نوستالژیک خود غلبه نکنیم به ضررمان تمام خواهد شد، بهتر است بپذیریم که آب کم است و فریب بارش های این روزها را نخوریم، زمین به حدی تشنه است و منابع آبی به حدی کاهش یافته اند که چنین بارش هایی حالاحالا ها کمبودهای موجود را جبران نمی کند.
آمارها نشان می دهد میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی جاری تا پنجم اسفندماه، با وجود بارندگی‌های اخیر همچنان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۸ درصد کاهش دارد و در این بین وضعیت بارش‌ها در ۶ استان کرمان، فارس، هرمزگان، بوشهر، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان از سایر مناطق کشور بدتر است، پس زمان خانه تکانی حواسمان به آب باشد.
کارشناس امور منابع آب دراین باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: خانه تکانی میان ما ایرانیان یک سنت دیرینه در روزهای پایانی سال است، با نزدیک شدن به سال جدید به ویژه دو هفته پایانی سال بانوان تمام آنچه که در منزل است را می شویند حالا چه آنهایی که نیاز به شستن دارند و چه آنهایی که با یک پارچه هم تمیز می شوند اما کامل زیر آب می گیرند.
یوسف خلج امیر حسینی افزود: در این شرایط مصرف آب در کشور چند برابر می شود در حالی که با توجه به خشکسالی های چند سال اخیر وضعیت منابع آبی کشور چندان مناسب نیست و حتی در برخی استان ها شرایط بحرانی است.
وی اظهار داشت: البته خشکسالی و کمبود منابع آبی دامن بیشتر کشورهای دنیا را گرفته اما باید در نظر داشته باشیم که ایران کشوری نیمه خشک با میانگین بارندگی پایین است بنابراین باید حواسمان بیشتر به منابع آبی و داشته هایمان باشد.
کارشناس امور منابع آب تاکید کرد: اینکه شیر آب را باز بگذاریم و بدون مبالات به مصرف آب بپردازیم هم آینده خودمان و هم نسل های بعدی را تحت تاثیر قرار می دهیم پس در این روزها منابع آبی را بهتر مدیریت کنیم و هر وسیله ای را زیر آب نگیریم شاید با کشیدن یک پارچه و گردگیری کار تمام شود.
وی گفت: لذا به عنوان توصیه علمی، مذهبی و انسانی درخواست دارم در این روزها هر نفر به اندازه خودش و سهم خودش بتواند در حفظ منابع کوشا باشد و بتوانیم با در کنار هم قرار گرفتن و همکاری با همدیگر از معضل و مشکل کم آبی که گریبانگیر کشور شده عبور کنیم.