به گزارش ایرنا، فرهنگ پهلوانی با نام تختی در ایران گره خورده؛ او با منش و رفتار پهلوانانه مروج فرهنگی شد که اکنون به یکی از ارکان مهم ورزش تبدیل شده و ریشه در باور، اعتقادات و مذهب این مرز و بوم دارد.
تختی با ترویج این فرهنگ و نهادینه کردن آن در ورزش به یکی از محبوب‌ترین چهره‌های قرن ایران تبدیل شد، چهره‌ای که بیش از نیم قرن از مرگ او می‌گذرد اما هنوز یاد و خاطره او در دل ایرانیان جاودانه است.
برای نسل کنونی این سوال بیش از همه مطرح است که چرا جهان پهلوانی که قهرمانانی بزرگی مانند وایکینگ پالم، پیتر بلر، دیوید جیماگوریدزه، بوریس کولایف، آندره گورویچ، آناتولی آلبول، پرویز داداش‌اف، الکساندر مدوید، عصمت آتلی، احمد آئیک و پتکو سیراکوف را اسیر تکنیک خود می‌کرد چگونه در برابر مردم خاکی بود و فرش قرمز جهان ورزش برای او پهن بود، ماندن در ایران و با مردم زیستن با مردم بر هر پیشنهاد دیگر ترجیح داد؟
اما شهروندان ایران فارغ از پاسخ تمام این سوالات، به دنبال آن هستند تا با قدردانی از پهلوان خود به نوعی راه و روش او را به تمام قهرمانان کنونی یادآور شوند. راه و روشی که بر فرهنگ پهلوانی و مردمی بودن استوار است. همچنین در ۲ سال گذشته اتفاقاتی در زمینه زنده نگه داشتن نام تختی و ترویج فرهنگی پهلوانی انجام شده که بازخوانی آن می‌تواند برای دوستداران این جهان پهلوان جذاب باشد.
یکی از مهمترین اتفاقاتی که در سال ۱۴۰۱ و در پایان قرن ۱۴ هجری شمسی در ورزش ایران رخ داد انتخاب برترین‌های قرن ورزش بود. در مراسم معارفه برترین‌های این قرن تختی یکی از برترین‌ها لقب گرفت. مردم ایران به پاس خدمات تختی به کشتی و پایه‌گذاری فرهنگ پهلوانی توسط این جهان پهلوان، مدال طلای تختی را در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن را به عنوان یکی از برترین اتفاقات قرن ورزش کشور انتخاب کردند. انتخاب مدال تختی در حالی بود که او نخستین مدال‌آور ایران در المپیک نبود بلکه پیش از وی نفرات مانند جعفر سلماسی، محمود نامجو و امامعلی حبیبی به مدال المپیک رسیده بودند.
سلماسی نخستین مدال المپیک ایران را کسب کرد (برنز وزنه‌برداری در بازی‌های ۱۹۴۸ لندن) و محمود نامجو نیز نخستین مدال نقره تاریخ ورزش ایران را ضرب کرد. اولین طلای ایران در ادوار المپیک با هنر امامعلی حبیبی ملقب به ببر مازندران ضرب شد.
مردم با انتخاب مدال تختی به عنوان ماندگارترین مدال قرن عملا از پهلوان خود قدردانی کردند زیرا جهان پهلوان در بدترین شرایط و فشارهای خاص آن زمان به مردم و کشور پشت نکرد بلکه به عشق و با حمایت مردم ماند و با بدرقه تاریخی مردم راهی دیار باقی شد.
پهلوانی لقبی که ارزان فروخته شد
لقب پهلوان به برخی از ورزشکاران مدال‌آور و درج آن در بنرهای خوش‌آمدگویی این روزها به یکی از شگردهای افراد برای معروف شدن تبدیل شده است؛ حتی برخی از افراد گام را از این فراتر گذاشته و به خود لقب تختی زمان یا جهان پهلوان می‌دهند این در حالی است که رفتار، کردار و گفتار آنان زمین تا آسمان با پهلوان محبوب ایرانی‌ها فاصله دارد.
در این نیم سده بسیاری از کارگردانان بزرگ ایران به دنبال ساخت فیلمی از زندگی تختی بودند تا با این روش مروج فرهنگ پهلوانی باشند اما در چند مورد فیلم‌های آنان با استقبال مواجه نشد زیرا تختی فیلم نیست بلکه تجسمی از واقعیت قهرمانی که هنوز مسلک و مرامش قطب نمای رفتار ورزشکاران رشته‌های مختلف است. درباره مرگ او شایعاتی را روایت می‌کنند؛ اما مرگ تختی پایانی بر منش پهلوانی نبود بلکه در نیم سده گذشته رفتار وی به نقطه عطف برای قهرمانان تبدیل شده است.
شکسته شدن رکورد تختی بعد از ۶۰ سال یکی از اتفاقات مهم ورزش ایران بود. تختی با کسب یک مدال طلای و ۲ نقره المپیک و ۲ طلا و ۲ نقره جهانی تا سال ۱۴۰۱ عنوان پرافتخارترین کشتی‌گیر ایرانی را در اختیار داشت. البته این عنوان فقط به خاطر تعداد مدال بود زیرا از لحاظ کیفی حمید سوریان با کسب ۶ طلای جهانی و یک طلای المپیک پرافتخارترین کشتی‌گیر به شمار می‌رود و عبدالله موحد با پنج طلای جهانی و یک طلای المپیک در جایگاه بعدی قرار دارد.
حسن یزدانی نابغه کشتی آزاد ایران و جهان در سال ۱۴۰۱ با حضور در فینال رقابت‌های جهانی ۲۰۲۲ بلگراد از رکورد ماندگار تختی عبور و شمار مدال‌های جهان و المپیک خود را به عدد هشت رساند. وی در سال ۲۰۲۳ نیز به فینال پیکارهای جهانی کشتی صعود کرد و اکنون در آستانه دو رقمی شدن است. یزدانی یک طلا و یک نقره المپیک را در کارنامه دارد. او همچنین موفق به کسب سه طلا، سه نقره و یک برنز جهانی شده است.
یزدانی در المپیک پاریس می‌تواند با کسب یک مدال دیگر شمار مدال‌های خود را دورقمی کند و حتی با کسب نشان طلای وزن ۸۶ کیلوگرم به برترین المپین ایرانی تبدیل شود.
جدال سخت تختی و یزدانی در جمع برترین‌ها
برگزاری مراسم برترین‌های قرن ورزش ایران اقدامی ماندگار از سوی رسانه ملی و وزارت ورزش بود که موجب شد تا بیش از نیم‌سده ورزش کشور مورد واکاوی قرار گیرد و نام و خاطره بسیاری از افتخارآفرینان ورزش در رسانه‌های جمعی و مجازی منتشر شود. بازیکن و نفر برتر این مراسم از طریق پیامک توسط مردم انتخاب شد. انتخاب‌هایی که در دل خود نکاتی قابل تعامل داشت. در این مراسم کسب مدال توسط غلامرضا تختی هنوز یکی از بهترین خاطره مردم ایران بود.
یزدانی و تختی ۲ چهره مطرح و شناخته شده کشتی آزاد ایران در جهان توانستند از ایرانیان رای اعتماد برای حضور در جمع برترین‌ها را کسب کنند. در آن مراسم مدال طلای تختی در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن به عنوان مدال تاریخی انتخاب و صحنه پیروزی یزدانی بر دیوید تیلور آمریکایی به عنوان عکس قرن ورزش ایران انتخاب شد.
دوگانه دبیر تختی
اقدامات مثبت دبیر در فدراسیون کشتی منتقدان زیادی برای رئیس فدراسیون کشتی ایران ایجاد کرده است. حاشیه‌سازی برای دبیر یکی از مهمترین راهبردهای منتقدان است. یکی از این حاشیه‌ها ایجاد دوگانه تختی و دبیر است. برخی از منتقدان رئیس فدراسیون کشتی باور دارند که یاد و خاطره تختی در دوران مدیریت دبیر کمرنگ شده و رئیس فدراسیون کشتی توجه چندانی به مراسمات ویژه تختی ندارد.
علیرضا دبیر در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در واکنش به این حاشیه‌ها گفت:خدا از من نگذرد که این حرف را می‌زنم اما مجبور شدم که بگویم که زمانی که در شورا بودم، مقبره جدید تختی را بازسازی کردم و همچنان مراسم‌های این جهان پهلوان را برگزار می‌کنم. کدام کشتی‌گیر در ایران هست که تختی را دوست نداشته باشد. من هم کشتی‌گیر بودم و او را دوست دارم. تختی پدر من را سر کار گذاشت و نان را سر سفره ما آورد. برخی دیوانه بازی خود را به نام تختی می‌نویسند. من با نوع جشن تولد تختی مشکل دارم. آنان به دنبال القای تفکر خود به نام تختی بودند. من کاری کردم که در تولد تختی تمام ایران جشن می‌گیرند و این در قالب مسابقات تختی است. ما به همراه فرمانداری و سازمان ورزش سالگرد تختی را برگزار می‌کنیم.
وی افزود: طرف عشق خودکشی است و به تختی نسبت می‌دهد اما نظر من این است که تختی خودکشی نکرد مگر می‌شود یک نفر خودکشی کند و خدا به او اینقدر عزت داده باشد. سوال این این است که چرا فیلم تختی نگرفت؟ چون به دنبال القای خودکشی تختی بود. پدرم همیشه با تختی بود و خاطرات زیادی از او داشت. پدرم بچه راه‌آهن بود تختی بچه خانی‌آباد، پدرم عاشق وی همیشه به دنبال تختی بود. به این شایعات توجه نکنید.
یکی از اقدامات زیبای کمیته ملی المپیک برگزاری مراسم جشن سده با حضور تمام مدال‌آوران ایران ادوار المپیک برگزار شد. در این مراسم محمود خسروی‌وفا رئیس کمیته ملی المپیک از پنج قهرمان نامدار ایرانی به عنوان چهره‌های ماندگار فرهنگی یاد کرد و گفت: پنج نفر از ورزشکاران به عنوان چهره ماندگار فرهنگی انتخاب شدند که توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی مورد تقدیر قرار گرفتند. این انجمن ۱۰۰ سال است که فعال است و با اهدای لوح تقدیر از پهلوان رزاز، غلامرضا تختی، امامعلی حبیبی، عبدالله موحد و محمد نصیری تقدیر کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: این دورهمی امروز را مدیون شهدا هستیم که آرامش را به جامعه ما دادند. ما هرچه داریم از شهدا داریم.
و تختی به مردم ایران تعظیم کرد
مراسم ضیافت سده المپیک سوم بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ با حضور چهره‌های ماندگار ورزش ایران برگزار و در این مراسم از تنها صدای باقی‌مانده از جهان پهلوان تختی نیز رونمایی شد. در این مراسم که کیومرث هاشمی وزیر ورزش و جوانان، محمود خسروی‌وفا رئیس کمیته ملی المپیک و سیدمناف هاشمی دبیرکل کمیته ملی المپیک و چهره‌های ورزشی و روسای فدراسیون‌های ورزشی حضور داشتند از ۶۱ مدال‌آور ایران در ادوار مختلف المپیک (از ۱۹۴۸ لندن تا ۲۰۲۰ توکیو) تجلیل و تقدیر شد.
نشان لیاقت و افتخار، هدایای نقدی، لوح تقدیر و یک نسخه از کتاب تاریخ شفاهی، هدایایی است که برای مدالیست‌های ایران از المپیک ۱۹۸۴ تا ۲۰۲۰ توکیو در نظر گرفته شده است.
طی این مراسم از تنها صدای ماندگار جهان پهلوان غلامرضا تختی (یادگاری و امانت استاد بهمنش) رونمایی شد.
در کلیپ صوتی تختی می‌گوید: من به مردم تعظیم می‌کنم