به گزارش خبرنگار ایرنا، دل توی دلشان نیست، میخکوب روی صندلی‌های معلق در هوا نشسته‌اند و تلفیقی از ترس و هیجان همه وجودشان را فرا گرفته؛سه زنجیر فلزی وصل شده به صندلی‌ها جلنگ جلنگ صدا می‌کند و پس از چند ثانیه در قلاب‌ها چفت می‌شود؛ حالا نفس‌شان در سینه حبس شده و نگاهشان به اپراتور است تا هر لحظه غافلگیری را با فریادهای بی‌وقفه پُر کنند.
با هر اوج گرفتن فریاد شوق سرمی‌دهند و با هر فرود ترس و اضطراب در چهره‌شان نمایان می‌شود و احساس می‌کنند قلبشان از فرط هیجان از جا کنده شده است.
اما برای همین چند دقیقه هیجان و اضطراب به این مکان آمده‌اند تا لحظه‌های شور و شوق در دنیایی جادویی با بازی نورهای رنگی و فضایی مملو از جیغ و خنده را در کنار دوستان و یا خانواده‌شان سپری کنند؛ لحظه‌هایی که می‌تواند با یک حادثه دور از انتظار بوی مرگ بگیرد و فریادهای شادی را به فریاد مرگ مبدل کند.
طبق گزارش‌ها و آمارهای به دست آمده هر ساله حوادث ناگوار بسیاری برای استفاده‌کنندگان از وسایل و تجهیزات‌بازی غیر استاندارد که عمدتاً کودکان، نوجوانان و جوانان هستند، رخ می‌دهد؛ حوادثی که شیراز هم از پیامدهای آن بی‌نصیب نمانده است.
مروری بر حوادث دلخراش شهربازی‌ها در فارس
مرداد ماه سال ۱۳۹۰ بود که به دلیل پاره شدن کابل سیم بکسل حایل، یکی از دو صندلی دستگاه سقوط آزاد که۲ سرنشین داشت در حالی به شدت با زمین برخورد کرد که ترمزهای اضطراری هم عمل نکرده بودند و ۲ شهروند ۱۶ و ۱۷ ساله شیرازی بر اثر سقوط دستگاه بازی «جامپینگ» در «لوناپارک» شیراز از ناحیه کمر دچار آسیب شدند.
در آن مقطع زمانی و به دنبال بروز این حادثه در لوناپارک شیراز، سرپرست بخش فلزی و ساختمانی اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی فارس گفت: بازرسی از ۲۵ شهربازی استان فارس انجام شده و متأسفانه همگی مشکل ایمنی دارند؛ در حال انجام اقدامات برای توقیف و پلمب وسایل این شهربازی‌ها هستیم.
در سال ۱۳۹۸ هم تصویری در فضای مجازی از بروز حادثه در یکی از شهربازی‌های شیراز منتشر شد که پیگیری آن در دستور کار شعبه ششم تعزیرات حکومتی استان قرار گرفت و سرانجام مدیرکل این نهاد قضایی اعلام کرد که یکی از شهربازی های شیراز به دلیل رعایت نکردن استاندارد ۴۰ میلیون ریال جریمه نقدی و تعطیل شد.
۲۷ مردادماه سال جاری نیز آتش‌سوزی در شهربازی جهرم خبرساز شد که براساس اظهارات مسئولان امدادی ساعت ۲۰:۲۲ شامگاه طی تماس شهروندان با مرکز فرماندهی سازمان آتش نشانی، مبنی بر آتش سوزی محل اجرای حرکات نمایشی با موتورسیکلت، ۲ اکیپ اطفایی از ۲ ایستگاه به محل حادثه اعزام و متوجه شدند نشتی بنزین موتورسیکلت نمایشی در پارک کوهسار جهرم منجر به آتش‌سوزی و مصدومیت شدید ۶ نفر شده است.
تدوین استاندارد تجهیزات شهربازی از سال ۸۵
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که تدوین استاندارد تجهیزات شهربازی در ایران از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و مصوبه آن به تصویب رسید؛ مصوبه‌ای که اجرایش از ابتدای سال ۱۳۸۷ اجباری شد.
نخستین دوره برای نظارت بر این عرصه، با طرحی با عنوان طاها آغاز به کار کرد که این طرح در سال ۱۳۸۹ اجرا شد؛ پس از آن طرح طاها که یک طرح تشویقی برای بهره برداران شهربازی بود به شکل مدون و اجباری در کل کشور با هزینه سرمایه‌گذاران اجرایی شد.
از آن زمان تاکنون نظارت بر تجهیزات شهربازی به شکل بازرسی توسط شرکت‌های بازرسی استاندارد انجام می‌شود و دریافت گواهی آموزشی و تائیدیه از استاندارد نیز در اولویت قرار گرفته است.
استانداردها برای تجهیزات شهربازی چیست؟
بر اساس استاندارد ملی ایران تجهیزات شهربازی باید دارای ویژگی هایی مانند داشتن جعبه کمک‌های اولیه، سیستم اطفای حریق، داشتن حصار اطراف دستگاه حداقل به ارتفاع یک متر و فاقد میله‌های افقی، داشتن تابلو محدودیت‌های بهره‌برداری برای هر دستگاه، نصب گواهینامه استاندارد بروی هر دستگاه در دید عموم، داشتن دوربین‌های مدار بسته برای هر دستگاه، نصب تجهیزات به سیستم اتصال زمین، تأیید آتش‌نشانی برای تجهیزات شهربازی سرپوشیده، عبور تمامی سیم‌ها و کابل‌های دستگاه از درون لوله‌های محافظ هادی برق، بازرسی روزانه، هفتگی و ماهانه توسط اپراتور و ناظر فنی دستگاه و تکمیل چک لیست‌های مربوطه و ثبت حوادث مربوطه باشند.
نظارت بر این استانداردها در استان فارس نیز در اولویت متولیان امر قرار دارد.
محمد مهدی رزمجویی افزود: هم‌اکنون تعداد تجهیزات فعال شهر بازی‌ها در استان فارس یک هزار و ۴۷۲ مورد است که از طریق سامانه، تمدید گواهینامه آنها تحت کنترل است.
تب و تاب کودکان برای رفتن به شهربازی در ایام نوروز
با نزدیکی جشن نوروز تب و تاب کودکان و حتی جوانان برای حضور در این مکان‌های تفریحی بالا گرفته و با توجه به نزدیک شدن به این ایام کنترل و آماده‌سازی این تجهیزات به عنوان یکی از مهمترین دغدغه‌های متولیان امر مطرح شده است.
رﺋﯿﺲ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد اداره‌کل استاندارد فارس که معتقد است تجهیزات شهربازی و دستگاه‌های زمین‌بازی مشمول استاندارد اجباری هستند، اخیرا اعلام کرده که این تجهیزات باید حتما گواهی بازرسی معتبر داشته باشند، یعنی وضعیت آنها از لحاظ انطباق با استاندارد ملی که بیشتر مرتبط با بحث ایمنی است کنترل شده باشد و تأییدیه ایمنی معتبر داشته باشند.
مهدی ﺷﺒﺎﻧﮕﯽ در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: تجهیزات شهربازی هر سه ماه یکبار مورد بازدید قرار می‌گیرند تا اگر در طول این مدت مشکلی ایجاد شده باشد از فعالیت آن ها جلوگیری شود.
وی ادامه داد: تمام تجهیزات بازی استان فارس نیز با هدف داشتن تأییدیه بازرسی و جلوگیری از فعالیت دستگاه‌های غیراستاندارد به صورت مستمر کنترل می‌شوند؛ شرکت‌های بازرسی تأیید صلاحیت شده هم نسبت به انجام بازرسی اقدام و تأییدیه ایمنی که با تأیید اداره‌کل اعتبار می‌گیرد را صادر می‌کنند.
چند دستگاه از ابتدای سال تاکنون پلمب شده؟
به گفته شبانگی از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا انتهای بهمن‌ماه ۵۳۴ تجهیز که شرایط ایمنی نداشتند پلمب شده‌اند و در طول این مدت هزار و ۶۳۰مورد بازرسی در ۹۱۰ مکان تفریحی توسط شرکت بازرسی صورت گرفته که از این مجموع، هزار و ۲۲۶ مورد تاییدیه بازرسی صادر شده و ۲۰۶ تجهیز هم مورد بازرسی مجدد قرار گرفته‌اند.
او اضافه کرد: بازرسان اداره‌کل هم برای کنترل این تجهیزات حدود ۱۱۶ مورد بازرسی از ابتدای سال تا انتهای بهمن‌ماه انجام داده‌اند.
رﺋﯿﺲ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد یکی از شروط استفاده از تجهیزات در شهربازی‌ها را داشتن تأییدیه بازرسی معتبر دانست و افزود: اگر تجهیزی در یک شهر بازی تأییدیه ایمنی نداشته باشد قطعا اجازه فعالیت نخواهد داشت.
شبانگی در رابطه با شرایط کنونی زمین‌های بازی در استان فارس نیز گفت: افزون بر تجهیزات شهربازی، زمین‌های بازی از جمله پارک‌های محله‌ای که برای بازی کودکان طراحی می‌شود نیز مشمول اخذ تأییدیه بازرسی هستند.
آن طور که رﺋﯿﺲ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد می‌گوید ۶۱۵ تجهیز زمین بازی در ۳۳۲ مکان در استان مستقر هستند که قسمت اعظمی از این زمین‌های بازی تأییدیه بازرسی ندارند.
شبانگی ادامه داد: این مساله به شهرداری‌ها منتقل و در آخرین جلسه شورای استاندارد استان هم مطرح شده است، در واقع در این جلسه بر همکاری شهرداری‌ها برای حل این مشکل تأکید شد و پیگیری جهت هرچه سریعتر به نتیجه رسیدن این موضوع در حال انجام است.
توصیه‌هایی به استفاده‌کنندگان از تجهیزات زمین‌های بازی
رﺋﯿﺲ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد اضافه کرد: استفاده‌کنندگان از این تجهیزات بیشتر کودکان و نوجوانان هستند لذا از والدین خواهشمندیم که به مواردی که در مکان استقرار تجهیزات بازی اعمال شده توجه ویژه داشته باشند.
وی به استفاده‌کنندگان از تجهیزات در زمین‌های بازی توصیه کرد: تجهیزاتی که تأییدیه ایمنی بازرسی می‌گیرند باید از یک بنر اطلاع‌رسانی در قسمت ورودی دستگاه یا پارک بازی استفاده کنند، روی این بنر عکس مجوز بهره‌برداری سالیانه تجهیز که در آن اعتبار بازرسی نیز مشخص شده به تصویر کشیده شده و کسانی که می‌خواهند از خدمات این تجهیز استفاده کنند باید حتما به این مجوز دقت کنند.
شبانگی یادآور شد: همچنین استفاده‌کنندگان باید روی این بنر نام تجهیز را با وسیله‌ای که قصد استفاده از آن را دارند انطباق دهند چراکه ممکن است بنر متعلق به مکان دیگری بوده و در آنجا نصب شده باشد.
وی بر ضرورت کنترل تاریخ اعتبار گواهی بازرسی از سوی استفاده‌کنندگان تأکید کرد و گفت: هر تجهیزی ممکن است برای سن و شرایط جسمی خاصی باشد که شرایط مناسب برای استفاده از هر تجهیز روی بنر اطلاع‌رسانی شده چراکه امکان دارد افراد با شرایط خاص اجازه استفاده از هر تجهیزی را نداشته باشند و یا یک تجهیز برای وزن محدودی از استفاده‌کنندگان قابل بهره‌برداری باشد.
رﺋﯿﺲ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮای اﺳﺘﺎﻧﺪارد که معتقد است تجهیزات فضای باز در شرایط آب و هوایی نامساعد قابلیت استفاده را ندارند و استفاده‌کنندگان باید این موضوع مهم را مدنظر قرار دهند، توصیه کرد: تجهیزات حتما باید اپراتور داشته باشند؛ اپراتورهایی که سن آنها نباید زیر ۱۸ سال باشد، آنها باید از سلامت جسم و روان و شرایط بدنی مناسب برخوردار باشند و در اداره‌کل استاندارد تأیید صلاحیت شده و گواهی داشته باشند.
بدین‌ترتیب تجهیزات بازی مستقر در زمین‌های بازی و مهدکودک‌ها توسط شورای عالی استاندارد مشمول استاندارد اجباری هستند و مطابق با قوانین و مقررات، استفاده از تجهیزات فاقد تأییدیه ایمنی توسط مالکان یا بهره‌برداران ممنوع است و استفاده‌کنندگان نیز باید به نکات ایمنی که در مکان استقرار تجهیزات بازی اعمال شده توجه ویژه داشته باشند.
تعطیلی شهربازی‌های شیراز؛ تدابیر برای احداث یک شهربازی جدید
اداره‌کل استاندارد فارس در حالی کنترل تجهیزات شهربازی و زمین‌های بازی در شهر شیراز را در دستورکار قرار داده که مدت‌هاست برخی از شهربازی‌های بزرگ این کلانشهر تعطیل و حتی تجهیزات آنها جمع‌آوری شده است.
نبود شهربازی در شیراز به عنوان کلانشهری که از ظرفیت‌های بالایی در گردشگری بهره می‌برد مدیران شهری را بر آن داشته که احداث یک شهربازی را در دستورکار قرار دهند.
۲۳آبان ماه ۱۴۰۲ شهرداری شیراز اعلام کرد: پروژه احداث «شهربازی بزرگ شیراز» در پارک کوهستانی دراک، از طریق مشارکت، به سرمایه‌گذاران واجد شرایط واگذار می‌شود.
شهرداری از اشخاص حقیقی و حقوقی که توان مالی و فنی دارند، دعوت کرد پیشنهادات خود را در خصوص طراحی، اجرا و نحوه بهره‌برداری به سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری شیراز ارائه دهند.
بدین ترتیب پروژه ایجاد یک شهربازی مدرن و بزرگ در دست اجراست؛ پروژه‌ای که با توجه به پتانسیل استان فارس در گردشگری ضرورت دارد تسریع و شتاب‌بخشی به آن با جدیت بیشتری دنبال شود.