به گزارش خبرنگار ایثار و شهادت ایرنا، ماه رمضان در سال ۱۳۶۰ اوایل مرداد ماه واقع شد، رزمندگانی که از اقصی نقاط کشور به جبهه می آمدند حکم مسافر را داشتند و کمتر می توانستند در یک مکان ثابت بمانند، اما بعضی از آنها از مسئول و یا فرمانده مربوطه مجوز می‌گرفتند که ۱۰ روز در یک منطقه بمانند تا بتوانند روزه بگیرند.
رزمندگان روزه‌دار در جبهه با گرمای شدید و سوزان، روزهای طولانی، کار، فعالیت، نبرد با دشمن حتی در منطقه پدافندی، تشنگی بیش از حد، ضعف و بی حالی مواجه می شدند، اما به لطف خدا در ایمان و اراده آنان کمترین خللی ایجاد نشد.
«عملیات رمضان» هم تیرماه سال ۱۳۶۱ در ماه مبارک رمضان برگزار شد، رزمندگان شب ۱۹ رمضان با حال و هوای خاصی آماده عملیات می‌شدند؛ گرمای شدید، باد و طوفان، شن‌های روان و از همه مهمتر نبرد با دشمن آن هم برای کسانی که روزه‌دار بودند بسیار سخت بود، اما رزمندگان با تمام توان و تا آخرین نفس با نیروهای بعثی پیکار کردند و تعداد زیادی از آنها به سوی معبود پرکشیدند.
ساعت‌ها پیاده‌روی با زبان روزه / نبرد با دشمن در گرمای ۵۰ درجه
علی کردی از رزمنده دفاع مقدس در گفت وگو با خبرنگار ایثار و شهادت گفت: رزمندگان در مناطق جنگی در گرمای ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد، با زبان روزه علاوه بر ساخت سنگر و جابجایی تجهیزات با دشمن می‌جنگیدند.
وی افزود: رزمندگان برای انجام عملیات هایی همچون رمضان به صورت گروهی مسافتی را با ماشین هایی باری نظیر نیسان و کمپرسی طی می کردند و پس از آن برای اینکه توسط دشمن دیده نشوند ناگزیر بودند با زبان روزه مسافت زیادی را به مدت ۲ تا ۳ ساعت با پای پیاده طی کنند تا به خط مقدم برسند.
کردی ادامه داد: بسیاری از رزمندگان به خاطر ثواب روزه در ماه شعبان روزه می‌گرفتند، ماه رمضان که جای خود را داشت، آنها ۲ تا سه ساعت قبل از اذان صبح برای خواندن نماز شب، ادعیه و مناجات از خواب بر می‌خواستند.
کردی تصریح کرد: بسیاری از رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس با زبان روزه به درجه رفیع شهادت نائل شدند یا جانباز شده و به اسارت نیروی بعثی درآمدند و شکنجه‌های فراوانی را متحمل شدند.
افطار و سحر رزمندگان با نان خشک و خرما
این جانباز و رزمنده دفاع مقدس به سادگی وعده‌های افطار و سحری در جبهه اشاره کرد و اذعان داشت: رزمندگان در این وعده‌ها یک روز نان خشک و خرما، یک روز نان خالی و در بهترین شرایط تخم مرغ یا کنسرو لوبیا می‌خوردند و خبری از سفره های تجملی و رنگارنگ امروزی نبود.
کردی افزود: رزمندگان در بدترین شرایط آب و هوایی با کمترین امکانات و تجهیزات در هشت سال دفاع مقدس، همه سختی‌ها و مشکلات را به جان و دل خریدند تا کشور و اسلام سرافراز بماند و خدشه‌ای به مبانی انقلاب و نظام وارد نشود.
برگزاری نماز جماعت ممکن نبود
مهرداد حسنجانی از جانبازان دفاع مقدس درباره آداب ماه رمضان در جبهه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه در جبهه آب برای خوردن به سختی با تانکر تامین می شد، افزود: اگر برای اقامه نماز صبح یا ظهر شرایط مناسب بود یک نماز جماعت سه یا چهار نفره برپا می‌کردیم تا بتوانیم از فضیلت آن بهره مند شویم، زیرا برگزاری نماز جماعت با تعداد افراد بیشتر امکان‌پذیر نبود و ممکن بود دشمن حمله کند و همه رزمندگان با هم به شهادت برسند.
وی ادامه داد: بعد از اذان مغرب و عشاء نیز رزمندگان پس از خواندن نماز در سنگر با خرما و یک لیوان آب و یا با کنسرو بادمجان و قرمه سبزی افطار می‌کردند. رزمندگانی هم که نگهبان بودند در همان مکان پست خود چیزی می‌خوردند.
«نگهبانان که در سنگرها بیدار بودند دیگران را برای خوردن سحری از خواب بیدار می‌کردند، دورهمی به خاطر گلوله باران ممکن نبود. در تاریکی با مختصر نوری چراغ قوه هرکس تکه ای نان خشک که به «نان ترکشی» معروف بود با آب یا اگر کنسرو لوبیا موجود بود، می خورد»
برگزاری ماه رمضان در کردستان با معنویت بیشتر
این رزمنده دفاع مقدس گفت: به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن مناطق جنوب در سطح مسطح، نیروهای هر دو طرف به هم اشراف داشتند و تحرکات به خوبی دیده می شد. به همین دلیل نمی‌توانستیم آداب ماه رمضان را به نحو احسن به جا بیاوریم، اما مناطق جنگی کردستان در دل کوه‌ها واقع شده بود و به خاطر بالا بودن امنیت امکان برگزاری دورهمی برای قرائت قرآن و خواندن دعا فراهم بود و شرایط معنوی بهتری ایجاد می شد.