به گزارش ایرنا؛ خشکسالی سال هاست تن رنجور آق‌گل را آزار می‌دهد و از اواسط سال ۱۳۹۹ تاکنون این تالاب تن به آب نساییده بود اما با وسعت نگاه آسمان و نعمت الهی، لب خشک و ترک‌خورده آن طی روزهای اخیر سیراب شد تا بارندگی‌ها التیامی بر تن رنجور بزرگترین تالاب دیار هگمتانه باشد و جانی دوباره به آن ببخشد.
آخرین باری که آق‌گل سیراب شد، سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ آن هم به واسطه بارش‌های سیل‌آسا بود که پس از سال‌ها به طور کامل آبگیری شد، یکبار نیز سال ۱۳۹۹ این تالاب تا حدودی سیراب و مامن پرندگان مهاجر شد، تا اینکه سال ۱۴۰۰ به دلیل خشکسالی و کاهش بی‌سابقه بارش‌ها، آق‌گل دوباره خشک و همچنان تشنگی آن ادامه داشت.
بی‌مهری به طبیعت از یک سو، برداشت بی‌رویه سفره‌های زیرزمینی در کنار کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی‌های اخیر از سوی دیگر موجب شد تا تالاب زیبا و طبیعی «آق‌گل» در استان همدان و شهرستان ملایر با پیشینه‌ای حدود ۴۰ هزار سال، بیش از سه سال مامن و گذرگاه پرندگان مهاجر و بومی نباشد.
دست‌اندرکاران و سازمان محیط زیست در کنار دیگر مسوولان ذیربط استان‌های همدان و مرکزی، مسئولان شهرستان ملایر و جوامع محلی اسلامشهر آق‌گل در این مدت از هیچ تلاشی برای احیای دوباره آق‌گل دریغ نکردند و به منظور مدیریت، حفظ و احیای آق‌گل، شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان همدان و استان مرکزی در سال ۱۴۰۰ برنامه «مدیریت جامع تالاب آق‌گل» را به عنوان یک سند بالادستی و بین‌بخشی برای تمامی دستگاه‌های اجرایی مصوب کرد ند؛ اما باز هم همه چیز بسته به کرامت و بخشش آسمان داشت تا آق‌گل دوباره تنی به آب بزند.
آق‌گل پس از سه سال آبگیری شد
خوشبختانه پس از سال‌ها خشکسالی و مهاجرت پرندگان، از روزهای گذشته شاهد آبگیری دوباره تالاب آق‌گل هستیم، خبری خوش برای دوستداران محیط زیست که احیای این تالاب دغدغه شبانه‌روزی‌شان شده بود.
در بازدیدی که امروز از تالاب آق‌گل تنها و بزرگترین تالاب فصلی استان همدان داشتیم، رئیس اداره مدیریت و حفاظت از زیستگاه‌ها و امور مناطق اداره کل محیط‌زیست همدان در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: بدنبال بارش‌هایی که ابتدای سال جاری اتفاق افتاد، شاهد آبگیری بخشی از تالاب آق‌گل هستیم.
«فاطمه کاظمینی» گفت: با بارش‌های اخیر و با ورود روان آب‌های جاری، بخشی از مساحت تالاب آبگیری شد و امیدواریم با ادامه بارش‌ها شاهد زنده شدن کامل تالاب آق‌گل باشیم.
وی با اشاره به وضعیت تالاب‌های سطح استان، افزود: بر اساس طبقه‌بندی‌های کشوری تالاب‌ها به انواع خشکی، ساحلی و رودخانه‌ای دسته‌بندی‌شده که در استان همدان عمده تالاب‌ها خشکی محسوب می‌شوند.
رئیس اداره مدیریت و حفاظت از زیستگاه‌ها و امور مناطق استان اداره کل محیط‌زیست استان همدان بیان کرد: در استان همدان ۲۷ تالاب وجود دارد که اکثر آنها مصنوعی هستند و در کنار دریاچه‌های پشت سد، آب‌بندها، رودخانه‌ها و ذخایر سطحی آب قرار دارند.
آق گل میزبان پرندگانی از سیبری و اسکاندیناوی
کاظمینی با بیان اینکه سه تالاب طبیعی در استان همدان وجود دارد، ادامه دارد: آق‌گل، چم‌شور و پیرسلمان سه تالاب طبیعی استان هستند که وضعیت پیرسلمان نسبت به ۲ تالاب دیگر بهتر است.
وی یادآور شد: تالاب پیرسلمان با توجه به وجود چشمه‌های جوشان در بستر تالاب، آبگیری و سر زیر کرده، اما وضعیت دو تالاب دیگر متفاوت است و تالاب چم‌شور آبگیری نشده و هم اکنون بخشی از آق‌گل آبگیری شده است.
به گفته رئیس اداره مدیریت و حفاظت از زیستگاه‌ها و امور مناطق اداره کل محیط‌زیست همدان؛ تالاب‌ها داری اکوسیستم‌های حساسی هستند و با خشکسالی و تغییرات اقلیمی آسیب‌پذیرند و نیاز است برنامه‌ریزی، مدیریت جامع و فراگیری برای محافظت و احیا تالاب‌ها انجام شود.
کاظمینی با اشاره به اقدامات انجام شده برای احیای تالاب آق‌گل، تاکید کرد: برنامه مدیریت زیست‌بومی برای تالاب آق‌گل در حال اجرا است.
کارشناس پایش اداره محیط‌زیست ملایر نیز به ایرنا گفت: تالاب آق‌گل طی چند هزار سال به‌صورت طبیعی ایجاد شده و آبی که در تالاب وجود دارد، حاصل آب‌شدن برف در فصل زمستان و آب‌های سطحی است.
«محمد گودرزی» با اشاره به تغذیه این تالاب فصلی از رودخانه قره‌چای استان مرکزی، بیان کرد: این تالاب در شهرستان ملایر حدفاصل اسلامشهر آق‌گل و روستای توتل قرار دارد و از فصل آبان‌ماه که بارندگی آغاز می‌شود تا اردیبهشت‌ماه دارای آب است.
وی با بیان اینکه آق‌گل یک تالاب فصلی است و در فصل گرم سال حالت شوره‌زار پیدا می‌کند، تصریح کرد: هنگام پُر آبی این تالاب، پرندگانی که از سیبری، قفقاز و حوزه اسکاندیناوی به‌صورت مهاجر به سمت جنوب حرکت می‌کنند و میهمان تالاب ملایر هستند.
آق‌گل؛ یک زیستگاه مهم آبی در غرب کشور
کارشناس پایش اداره محیط‌زیست ملایر پرندگانی همچون هواسیل، لک‌لک، فلامینگو، مرغابی و چنگر را از جمله مهمانان این تالاب دانست و افزود: هنگامی که تالاب فصلی آق‌گل دارای آب است، حیواناتی همچون قورباغه و سمندر نیز در آن یافت می‌شود و گاهی اوقات نیز قوچ، میش و کل که از منطقه حفاظت شده لشگردَر به سمت منطقه حفاظت شده شَرا حرکت می‌کنند و از آب این تالاب بهره‌مند می‌شوند.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست همدان نیز اظهار کرد: آق‌گل یکی از زیستگاه‌های آبی مهم در غرب کشور است و ضرورت دارد تا آنرا حفظ کنیم.
«علیرضا محمدی» با بیان اینکه تالاب آق‌گل جاذب و محل فرود پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است، گفت: با بارش‌های انجام شده مخزن تالاب آبگیری شد و امیدواریم با ادامه بارش‌ها آبگیری تکمیل شود و زیستگاه مناسب را فراهم کند.
وی بیان کرد: با توجه به اینکه فصل زایش و تولیدمثل گونه‌های مختلف جانوری است، از مردم درخواست داریم از شکار و ماهیگیری در سطح استان خودداری کنند.
به گزارش ایرنا؛ تالاب آق‌گل از غنی‌ترین آبگیرهای طبیعی غرب کشور محسوب می‌شود و بر اساس آمارها در سال‌های پر فروغش مامن و گذرگاه بیش از پنج هزار گونه پرنده آبزی و کنار آبزی همچون مرغابی، غاز خاکستری، تنجه، انواع اردک، لک‌لک و حواصیل بوده، اما پس از بارش‌های سیل‌آسای سال ۱۳۹۸، بارش‌های زمستانی امسال و سال‌های گذشته هم نتوانست آق‌گل را سیراب کند و این پدیده زیبای طبیعی همچنان تشنه است.
تالاب طبیعی و فصلی آق‌گل در محدوده مرزی استان‌های همدان و مرکزی و به فاصله ۳۰ کیلومتری شمال شرقی ملایر و ۲ کیلومتری جنوب شرقی اسلامشهر آق‌گل در شهرستان ملایر و ۱۸ کیلومتری شمال غربی خنداب در استان مرکزی و یک کیلومتری جنوب غربی روستای قاسم‌آباد در استان مرکزی واقع شده و در میان ۶ حوضه آبریز اصلی کشور در حوضه آبریز فلات مرکزی و در حوضه آبریز فرعی دریاچه نمک و زیر حوضه فرعی کمیجان و زیرحوضه رودخانه قره‌چای که تامین کننده اصلی حقابه تالاب است، قرار گرفته است.
تالاب آق‌گل یک دریاچه فصلی آب شیرین است که در محدوده دشت سیلابی کم‌شیب واقع شده، آق‌گل نسبتا مسطح است و پست‌ترین نقطه آن دارای ارتفاعی حدود ۱۶۴۰ متر از سطح دریا است، فصول آبگیری تالاب آق‌گل بسته به میزان بارندگی سالانه از اواخر آذرماه آغاز و تا اواسط خردادماه هر سال پایان می‌پذیرد، به طوری‌که عمق آب تالاب از صفر تا یک متر متغیر است و وسعت آن در سال‌ها و ماه‌های پرآبی به حدود ۱۵ کیلومتر مربع هم می‌رسد و با پیشروی آب در قسمت‌های میانی، جزیره‌هایی به ارتفاع ۶ متر نیز ظاهر می‌شود.