به گزارش ایرنا، عشایر همواره نقش مهمی در معادلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و حتی سیاسی در مقاطع مختلف تاریخ پر فراز و نشیب کشور ایفا کرده اند و با پیروزی انقلاب اسلامی، این قشر موثر و سازنده، در کانون توجه قرار داشته تا آنجا که امام راحل از آنان به عنوان ذخایر انقلاب یاد کرده و در مرکز توجه خدمات دولتمردان نیز قرار داشته است.
عشایر یکی از پر منفعت ترین گروه های اجتماعی و اقتصادی در کشور به شمار می روند، این قشر کم هزینه و خودکفا، علاوه بر تولید لبنیات، پروتئین، پشم و چرم، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی کشور در زمینه های مختلف از جمله عرضه مواد غذایی، تولید صنایع دستی و مواد خام صنعتی ، مساعدت به سرمایه و ارزش افزوده در کشور و مساعدت به بازار از طریق تولید مواد لبنی و گوشا قرمز دارند.
عشایر به عنوان سنگ زیربنای تولید، برخلاف نسبت جمعیتی به سایر اقشار، نقش مهمی در امنیت، اقتصاد و استقلال کشور ایفا می‌کنند و به مثابه کانون‌های کوچک تولیدی، سهم بزرگی در توسعه همه جانبه دارند.
بر این اساس دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار، توجه ویژه ای به جامعه عشایری به منظور بهبود وضعیت اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای سطح درآمد و کیفیت زندگی روستاییان و عشایر با افزایش چتر بیمه ای از طریق صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، آبرسانی به عشایر و تامین نهادهای مورد نیاز دام عشایر و همچنین اجرای طرح تولید گوشت قراردادی داشته است.
استان ایلام دارای بیش از ۱۱ هزار خانوار عشایر و ۶۰ هزار نفر جمعیت فعال معادل ۱۰ درصد جمعیت است که این قشر، یک میلیون و چهارصد هزار رأس دام سبک معادل ۶۵ درصد جمعیت دامی استان را در اختیار دارد.
ایلام جزء معدود استان‌های کشور است که درون کوچ بوده و عشایر هم در مناطق ییلاقی و قشلاقی درون استان به سر می‌برند و به دیگر استان ها کوچ نمی کنند.
همچنین استان ایلام ماه های سرد هر سال، پذیرای بیش از یک هزار و ۵۰۰ خانوار عشایر مهمان با ۲۰۰ هزار رأس دام سبک از استان‌های کرمانشاه، همدان، لرستان و خوزستان است که از مراتع قشلاقی شهرستان‌های ایوان چوار مهران و دهلران استفاده می‌کنند.
مدیرکل امور عشایر استان ایلام در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: عشایر استان در سال گذشته یک هزار و ۷۰۰ تن پشم به ارزش اقتصادی ۱۷۰۰میلیارد ریال، ۲۰ میلیون لیتر شیر به ارزش ۶ هزار میلیارد ریال، ۴۷۰ تن روغن حیوانی به ارزش چهار هزار و ۷۰۰میلیارد ریال و ۱۵۰ تن گیاهان دارویی به ارزش ۷۵ میلیارد ریال تولید کردند.
"محمدجواد خانزادی" تصریح کرد: در سال گذشته، بیش از هشت هزار و ۷۰۰ تن گوشت قرمز به ارزش ۴۳هزار و ۵۰۰میلیارد ریال توسط عشایر استان تولید و به بازارهای مصرف عرضه شد.
وی افزود: استان ایلام دارای سه هزار کیلومتر راه عشایری بوده و هر ساله در فصل ییلاق و قشلاق توسط اداره کل امور عشایر استان نگهداری و بهسازی می‌شوند.
اجرای طرح آبرسانی به عشایر
خانزادی ادامه داد: یکی از مهمترین برنامه های اداره کل امور عشایر استان در سال ۱۴۰۲ با هدف افزایش تولید، اجرای طرح آبرسانی به عشایر کولگ از توابع شهرستان مهران با دارا بودن ۱۷۵ خانوار عشایری و بیش از ۲۰ هزار رأس دام سبک از عشایر در منطقه کولگ بوده است.
مدیرکل امور عشایر استان ایلام گفت: برای این طرح بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار از اعتبارات ملی هزینه شده که با ۱۸.۵ کیلومتر خط انتقال و ۳۵۰ متر مکعب مخزن ذخیره، میزان ۹ لیتر در ثانیه آب از سامانه گرمسیری به مناطق عشایری کولگ تا محدوده پاسگاه شور شیرین منتقل می‌شود.
خانزادی بیان کرد: با توجه به عدم دسترسی عشایر به منابع آب شرب سالم و بهداشتی، این اداره کل هر سال آب شرب عشایر را به حجم روزانه ۸۷۰ متر مکعب تامین می کند و سالیانه ۳۲۰ هزار متر مکعب آب شرب برای عشایر با ناوگان آبرسانی به حجم ۱۵ تانکر دولتی و تعداد ۲۰ تانکر بخش خصوصی انجام می‌گیرد.
وی افزود: در راستای بهبود وضعیت معیشت عشایر هر ماه توسط شبکه تعاونی‌های عشایری تعداد ۱۳ هزار و ۲۰۰ کیسه آرد با نرخ دولتی به عشایر تحویل داده شده که حجم سالیانه این کار بیش از ۱۵۸ هزار کیسه آرد است.
اختصاص تسهیلات تبصره ۱۸ به عشایر و اجرای طرح تکمیل زنجیره گوشت قرمز
مدیرکل امور عشایر استان ایلام ابراز کرد: در سال ۱۴۰۲ برای کمک به حفظ شغل دامداری و عشایری از محل اعتبارات بند "ب" ماده ۵۲ مبلغ ۶۵ میلیارد ریال در قالب تسهیلات ارزان قیمت طرح تکمیل زنجیره تولید گوشت قرمز به ۲۰۰ خانوار عشایری پرداخت شد که این اعتبارات باعث افزایش وزن ۳۶۰ تن گوشت قرمز برای دام عشایر شده و یک هزار ۸۰۰میلیارد ریال به درآمد عشایر استان کمک کرده است.
به گفته خانزادی از محل اعتبارات تبصره ۱۸ اشتغال زایی مبلغ ۴۹۰میلیارد ریال تحت عنوان تثبیت شغل ۵۰۰ نفر از عشایر استان اختصاص، که این امر با افزایش تولید حدود ۹۹۰ تن گوشت قرمز نقش مثبت چهار هزار و ۹۵۰ میلیارد ریال در اقتصاد استان داشته است.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ با هدف کمک به معیشت عشایر و در راستای افزایش تولید گوشت قرمز، این اداره کل با همکاری تشکل‌های عشایری و اداره کل پشتیبانی امور دام استان، طرح خرید جو قراردادی مدت‌دار به عشایر متقاضی را اجرا کرد.
تخصیص ۲۰۰ تن جو برای تعلیف ۴۰ هزار راس دام عشایر
مدیرکل امور عشایر استان ایلام افزود: در مرحله اول حدود ۲۰۰ تن جو مدت‌دار برای تعلیف دستی ۴۰ هزار رأس دام عشایر به مدت چهار ماه به عشایر واگذار شد که افزایش تولید هزار تنی گوشت قرمز و سود پنج هزار میلیارد ریالی عشایر حاصل از اجرای این طرح در استان بوده است.
خانزادی تصریح کرد: در راستای کمک به معیشت عشایر و تنوع تولید اقتصادی محصولات درآمدزا، سازمان امور عشایری ایران طرح‌های چهارگانه (تولید گوشت قرمز، گردشگری عشایری، گیاهان دارویی و صنایع دستی عشایر) را اجرا کرد که این اداره کل با تشویق عشایر به کاشت گیاهان دارویی باعث افزایش تولید قابل توجهی گیاهان دارویی شده و همچنین طرح مطالعاتی گردشگری عشایری در مناطق بدره و دره شهر در دست پیگیری است.
راه اندازی دهکده گردشگری عشایری برای عرضه محصولات تولیدی
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ با همکاری بنیاد تعاون بسیج، محل سوله و انبارهای اتحادیه تعاونی‌های عشایری استان-دهکده گردشگری عشایری با ظرفیت ۶۱ غرفه برای عرضه محصولات کشاورزی و عشایری راه اندازی و اولین مرحله نمایشگاه آن در سال ۱۴۰۲ برای عرضه به عموم مردم بازگشایی شد.
خانزادی یادآور شد: در راستای حمایت از تولیدات عشایری استان، طرح برندسازی و بسته بندی محصولات تولیدی عشایر توسط اتحادیه تعاونی‌های عشایری انجام شد و عشایر محصولات تولیدی خود را با نام و برند عشایر استان ایلام به مصرف کنندگان و بازارهای فروش عرضه کنند.
با توجه به نقش عشایر در تولید، حمایت از این قشر به طور قطع، زمینه ساز افزایش میزان تولید لبنیات، رونق اقتصادی کشور، خودکفایی در تولید گوشت قرمز، تکمیل زنجیره تولید و افزایش میزان ذخیره دامی در کشور به عنوان شاخص مهم در راستای تامین مواد غذایی در کشور و افزایش ارزش افزوده خواهد بود.
نقش عشایر در رسیدن به خودکفایی در زمینه گوشت قرمز بسیار حائز اهمیت است و با تولید بیشتر می توانند از طریق کاهش واردات به صرفه جویی ارزی کمک کنند، از سوی دیگر عشایر با افزایش تولید قالی و قالیچه و سایر محصولات دستباف و همچنین تولید محصولات صادراتی مانند پوست در افزایش درآمد ناشی از صادرات غیر نفتی نقش مهمی داشته باشند.
استان ایلام نیز با دارا بودن مناطق بکر طبیعی و مراتع بسیار غنی و ارزشمند، آب و هوای چهارفصل و ریشه دار بودن زندگی عشایری و تولید دام و محصولات دامی، از ظرفیت بسیار بزرگی برای تقویت جامعه عشایری و در نهایت افزایش سطح تولیدات دامی، لبنی و صنایع دستی و به ویژه گوشت قرمز دارد و حمایت و توجه ویژه دولت در این حوزه، به طور قطع بستر ساز تقویت جامعه عشایری استان خواهد بود.
با توجه به نگاه دولت سیزدهم به جامعه عشایری استان به ویژه در حوزه آبرسانی، انتظار می رود که با حمایت ها و توجه بیشتر، زمینه تکمیل زنجیره تولید در جامعه عشایری با عنایت به شعار سال یا عنوان " جهش تولید با مشارکت مردم" فراهم شود که به طور قطع جامعه عشایری می تواند نقش مهمی در راستای جهش تولید در کشور ایفا کنند.