به گزارش خبرنگار ایرنا ، یکی از مشکلات رایج در مدیریت اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها، اختلال در زمان‌بندی در اثر عوامل غیرقابل کنترل حین اجراست که مدیران پروژه را در پایبندی به تعهداتشان دچار مشکل می‌کند و برای گریز از این مشکل باید زمان‌بندی پروژه هنگام اجرا کمترین اختلال را داشته باشد.
سه تن از فارغ التحصیلان رشته‌های مهندسی دانشگاه‌های اصفهان و تهران طی پژوهش و در مقاله‌ای با عنوان "توسعه مدل زمان‌بندی پروژه با اهداف زمان ختم و مقاومت زمان‌بندی" به موضوع مدیریت زمان پروژه‌ها پرداخته‌اند.
آنها در اهمیت زمان‌بندی طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از اشکال‌های اساسی مدل‌های قطعی زمان‌بندی پروژه‌ها این است که در آنها فرض می‌شود فعالیت‌ها در یک شرایط ایده‌آل انجام خواهد گرفت و زمان‌بندی ارائه شده می‌تواند به طور دقیق مطابق با برنامه اجرا شود.
یکی از اشکال‌های اساسی مدل‌های قطعی زمان‌بندی پروژه‌ها این است که در آنها فرض می‌شود فعالیت‌ها در یک شرایط ایده‌آل انجام خواهد گرفت و زمان‌بندی ارائه شده می‌تواند به طور دقیق مطابق با برنامه اجرا شود.
زمان‌بندی پروژه عبارت است از تعیین زمان شروع هر یک از فعالیت‌های پروژه با توجه به محدودیت‌ها برای رسیدن به یک یا چند هدف مشخص و این هدف‌ها می‌تواند شامل مواردی همچون تخصیص منابع مالی، تعهدات پیمانکاران، تعمیرات پیشگیرانه و تحویل سفارش به مشتری داخلی یا خارجی باشد و به راحتی قابل برنامه‌ریزی و کنترل خواهد بود.
وجود چندین عامل کنترل نشدنی نظیر افزایش زمان اجرای فعالیت‌ها، نبود دسترسی به منابع مالی، اضافه شدن فعالیت‌های پیش‌بینی نشده به پروژه و شرایط بد آب و هوایی ممکن است منجر به بروز اختلال‌ها در زمان‌بندی پروژه شود و این اختلال‌ها می‌تواند هزینه‌های قابل توجهی به سیستم و متولیان و مجریان پروژه‌ها تحمیل کند.
استان اردبیل؛ کارگاه سازندگی
امروز پروژه‌های زیرساختی متعددی در مناطق مختلف استان در حال اجراست و به اذعان ناظران منصف امروز استان اردبیل عملا تبدیل به کارگاه پروژه‌های عمرانی شده است که به گفته رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اردبیل امسال پروژه‌هایی همچون راه‌آهن اردبیل - میانه ، تونل حیران و قطعاتی از شبکه بزرگراهی استان به بهره‌برداری خواهد رسید.
داوود شایقی در روز پایانی سال گذشته از ابلاغ اعتباری بالغ بر هشت هزار میلیارد ریال به پروژه‌های عمرانی و تولیدی استان اردبیل خبر داد و گفت: علاوه بر پروژه‌هایی همچون راه‌آهن اردبیل ، تونل حیران و قطعاتی از شبکه بزرگراهی استان، برای تکمیل ۹۲ پروژه که در مراحل نهایی قرار دارد ۲ هزار و ۶۸۰ میلیارد ریال اعتبار ابلاغ شده است که این طرح‌ها هم در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
او این طرح‌ها را شامل سدهای معیشتی، تکمیل مدارس استان، زیرساخت شهرک‌های صنعتی، تکمیل سالن‌های ورزشی ،استخرهای دانش‌آموزی ، تکمیل خانه‌های بهداشت ، مرکز بهداشت، آسفالت راه‌های روستایی، آبرسانی به مجتمع‌های روستایی و عشایری و نظایر آنها اعلام کرد.
سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی با توجه به هزینه بالای مورد نیاز و دلایل دیگر چندان از سوی سرمایه‌گذار بخش خصوصی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. این در حالی است که اجرای این زیرساخت‌ها نقش اساسی و غیرقابل انکار در ارتقای شاخص‌های اقتصادی استان دارد و همین امر باعث می‌شود دولت راسا سرمایه‌گذاری و اجرای این پروژه‌ها را در اختیار بگیرد. همین امر زمینه‌ساز استقبال سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از سرمایه‌گذاری در سایر طرح‌ها و پروژه‌ها می‌شود
حال ملاحظه فرمایید اگر عنصر زمان و مدیریت و کنترل زمان‌بندی طرح‌ها و پروژه‌ها از دست خارج شود، تاخیر و تعویق احداث و تکمیل آنها چه زیانی به استان و اعتبارات عمرانی و برنامه‌های توسعه‌ای آن وارد می‌کند.
از همین رو استاندار اردبیل که اهتمام جدی به توسعه زیرساخت‌های عمرانی استان اردبیل دارد، بر مدیریت زمان و اجرای به موقع طرح‌های عمرانی تاکید دارد. به طوری که به گفته مقام ارشد استان، وقتی مقدمات و منابع مالی طرح و پروژه‌ای فراهم است، اگر پیمانکار آن سهل‌انگاری کند و کار را طبق زمان‌بندی تعریف شده پیش نبرد، بدون تعلل او را خلع ید و طرح یا پروژه را به پیمانکار توانمند و دارای اهلیت واگذار کنند.
اگر پیمانکاری سهل‌انگاری کند و کار را طبق زمان‌بندی تعریف شده پیش نبرد، بدون تعلل او را خلع ید و طرح یا پروژه را به پیمانکار توانمند و دارای اهلیت واگذار شود.
سیدحامد عاملی به تازگی در بازدید و بررسی میدانی طرح مرزی زیرشبکه آبیاری و زهکشی سد عمارت و همچنین پایاب سد خدا آفرین در شمال استان اردبیل، از مجریان و متولیان آنها خواست، زمان‌بندی اجرای طرح‌ها را با دقت کنترل و پیگیری کنند.
وی تصریح کرد: پیمانکاری که کار نمی‌کند یا پروژه را عقب‌تر از برنامه زمان‌بندی دنبال می‌کند، زمان و فصل کاری را از دست ما خارج می‌کند و به تبع آن، هزینه اجرای طرح و پروژه را افزایش می‌دهد و این خسران بزرگی برای استان است و باید تکلیف چنین طرح‌هایی با فوریت تعیین شود.
استاندار اردبیل اولویت پروژه‌های عمرانی استان در سال ۱۴۰۳ را تکمیل پروژه‌های شاخص و اساسی اعلام و تاکید کرده دستگاه‌ها به احصا و اعلام اقدامات شاخص خود در خصوص تکمیل پروژه‌های عمرانی مهم در حوزه مربوط اقدام کنند.
وی با تاکید بر ارائه زمان‌بندی تکمیل پروژه‌های عمرانی هر دستگاه اجرایی تاکید کرد: باید جذب اعتبارات برای پروژه‌های عمرانی با پیگیری جدی و نگاه همه‌جانبه از محل‌های مختلف اعم از استانی، ملی یا مولدسازی مدنظر دستگاه‌ها باشد و برنامه‌ریزی‌ها برای سال ۱۴۰۳ در این راستا انجام شود.
مقام عالی دولت در استان اردبیل استفاده موثر از فصل کاری برای اجرای پروژه‌های عمرانی را مهم دانست و از دستگاه‌ها خواست به غیر از کارهای عمومی مرتبط با خود، کارهای شاخص قابل تکمیل و بهره‌برداری در سال جاری را اعلام و ملزومات مورد نیاز برای تسریع اجرای آنها را مشخص کنند تا به پیگیری و تامین ملزومات اقدام شود.
پیمانکاران پیشرو
گاهی پیمانکاران متعهد، زمان‌بندی طرح‌ها را به طور دقیق رعایت می‌کنند و حتی قبل از تخصیص اعتبارات مصوب، کارها را پیش برده و از دستگاه‌های اجرایی طلبکار می‌شوند و یکی از حوزه‌های زیرساختی که برخی پیمانکاران فعال در استان اردبیل در آن مشغول کار هستند، راه‌های مواصلاتی استان است که به گفته معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی اردبیل، بیش از ۷۵ درصد پروژه بزرگراهی این استان کاملا فعال است.
علی یوسف‌زاده افزود: شبکه بزرگراهی از پیشران‌های توسعه استان است و حدود ۸۷۶ کیلومتر راه اصلی و شریانی در استان اردبیل وجود دارد که طی سال‌های اخیر برای توسعه راه‌ها احداث ۸۱۴ کیلومتر پروژه بزرگراهی برنامه‌ریزی شده است.
وی در خصوص تامین اعتبارات پروژه‌های بزرگراهی استان اظهار کرد: نمی‌توان منتظر اعتبارات مصوب در قانون بودجه شد زیرا با این اعتبارات، سالانه ۱۰ کیلومتر هم نمی‌توان پروژه بزرگراهی اجرا کرد.
وی بدهی به پیمانکاران پروژه‌های بزرگراهی استان را بالغ بر ۱۳ هزار میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: پیمانکاران با وجود این مقدار مطالبات فعال هستند و بیش از ۷۵ درصد پروژه‌های بزرگراهی استان کاملا فعال است مگر اینکه توان پیمانکار بیش از آن اجازه ندهد.
معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی استان اردبیل این را هم گفت که همان‌گونه که در سال‌های قبل، بیشترین اعتبارات پروژه‌ها از محل ماده ۵۶ بانک‌ها و تهاتر نفت تامین می‌شد، امسال هم تلاش می‌شود علاوه بر قانون بودجه، از سایر منابع نیز اعتبارات مورد نیاز تامین گردد.
با توجه به موارد فوق، مدیریت زمان اجرا و تکمیل طرح‌ها و پروژه‌ها را باید هنر مدیران نامید چرا که مدیران و مجریان طرح‌ها باید علاوه بر موارد ذکر شده در تعریف هر طرحی، به فکر موارد پیش‌بینی نشده و اتفاقاتی که سبب افزایش هزینه مصالح و اجرای طرح‌ها می‌شود باشند و همه این امور را در زمانی تدوین شده پیش ببرند تا تاخیر در اجرا، هزینه‌های تعریف نشده را روی دست آنها نگذارد.
استان اردبیل با بیش از یک میلیون و ۲۸۰ هزار نفر جمعیت و ۱۲ شهرستان در شمال غرب ایران واقع شده و به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار، از آغاز دولت سیزدهم بیش از ۳۱۰ هزار میلیارد ریال پروژه عمرانی در مناطق مختلف این استان اجرا شده است.