ایرنابازار- با وجود میلیاردها محصول مختلف در بازار، شناسه‌های منحصربه‌فرد محصول (UPI) برای متمایز کردن محصولات ضروری است. شناسه کالا یک کد ۱۳ رقمی منحصر به فرد است که به هر کالا اختصاص داده می‌شود. این کد به منظور ردیابی و اصالت‌سنجی کالا در زنجیره تامین روی محصولات درج شده است. اگر به‌عنوان یک تاجر یا حتی مصرف کننده، اطلاعات بیشتری در مورد شناسه کالا می‌خواهید، در این مقاله، اطلاعات مفید و کاربردی آورده شده است.
شناسه کالا چیست؟ ارقامی منحصربه‌فرد برای شناسایی محصول
شناسه محصول (unique product identifier) مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از ارقام است که برای شناسایی یک محصول، ماشین، محموله یا ماده خاص استفاده می‌شود. UPIها اغلب فقط از اعداد استفاده می‌کنند، اما برخی از شناسه‌ها ترکیبی از اعداد و حروف است این مورد بین مشاغلی که نیاز به تولید هزاران شناسه منحصربه‌فرد دارند، رایج‌تر است. شناسه کالا باید منحصربه‌فرد باشد و کارخانه‌ها و تولیدکنندگان حتی از شناسه محصولات از رده خارج نیز استفاده نمی‌کنند. در شناسه‌های محصول اغلب شماره قطعه، فرمول شیمیایی یا نام سازنده وجود دارد. معمولاً می‌توانید شناسه کالا را در زیر بارکد یا کد QR محصول پیدا کنید. برای مثال هنگام واردات لاستیک، در شناسه هر محصول، نام سازنده یا ترکیبات محصول وجود دارد.
انواع شناسه محصولات
شناسه محصولات، روشی مفید برای متمایز کردن محصولات از یکدیگر هستند. شناسه محصول توسط شرکت سازنده یا شرکت‌هایی مثل GS1 ساخته می‌شود. شما باید انواع مختلف شناسه‌های محصول را بشناسید تا مشخص کنید کدام یک برای سازمان شما مناسب‌تر است. در ادامه ما نمونه‌هایی را برای شما آورده‌ایم:
- نام تجاری: ساده‌ترین راه برای ایجاد شناسه محصول با نام سازنده است. به‌عنوان مثال، برخی از UPIها با سه یا چهار حرف اول نام سازنده و به‌دنبال آن یک کد الفبایی شروع می‌شوند.
- شماره قطعه سازنده: شماره قطعه سازنده (MPN) توسط سازنده مشخص می‌شود. این عدد نشان می‌دهد که کدام سازنده یک قطعه را ساخته است و حتی مشخص می‌کند که این قطعه با چه محصولاتی سازگار است. این مورد برای صادرات و واردات ماشین آلات بسیار استفاده می‌شود.
- شماره‌های کالای تجارت جهانی: شماره‌های کالای تجارت جهانی (GTIN) اعداد منحصربه‌فردی هستند که برای محصولات در فضای خرده‌فروشی یا تجارت الکترونیک استفاده می‌شوند. GTIN ها یک عدد بین‌المللی شناخته شده هستند که برای شرکت‌های چند ملیتی عالی است. به طور کلی، GTINها، بسته به این‌که فروشنده چند محصول تولید می‌کند و چه مقدار فضا روی محصول برای کد وجود دارد، هشت تا 14 رقم هستند.
- شابک: شماره کتاب استاندارد بین‌المللی یا شابک یک شناسه محصول منحصربه‌فرد است که برای کتاب‌ها از سال 1969 استفاده می‌شود. این شماره در مقیاس بین‌المللی نیز وجود دارد؛ بنابراین ISBN از بسیاری از شناسه‌های محصول استانداردتر است.
علاوه‌بر این موارد، کدهای محصول جهانی (UPC) و EAN نیز وجود دارد. UPC بیشتر در آمریکا شمالی مورد استفاده است و در سایر کشورها، استفاده چندانی ندارد. EAN نیز برای کشورهای اروپایی است. و اگر قصد حمل بار به ترکیه، کشورهای آسیایی یا هر کدام دیگری به جز موارد نام برده را دارید، با این دو شناسه سروکار نخواهید داشت.
چرا شناسه محصول اهمیت دارد؟
شناسه محصول برای همه محصولات وجود دارد ولی در صنایع مختلف، کاربردهای گوناگونی دارد. ما نیز در ادامه به برخی از اهمیت‌هایآن اشاره خواهیم کرد:
- شناسه‌های محصول برای شناسایی زباله‌ها و مواد خطرناک استفاده می‌شود.
- شناسه محصول برای محصولاتی مانند قطعات خودرو که نسخه‌های مشابه فراوانی وجود دارد، بسیار کاربردی است.
- شناسه محصول تشخیص محصولات، قطعات یا محموله‌ها را از یکدیگر با یک اسکن ساده آسان می‌کنند.
- شناسه محصول مشخص در زمان کوتاهی، اطلاعات مفیدی را منتقل می‌کند.
- با بررسی شناسه محصول می‌توان محصولات اصل را از نشخه‌ها تقلبی، جدا کرد.
شناسه محصول به‌طورکلی در همه صنایع کاربردهای فراوانی دارد. علاوه‌بر این، شناسه محصول، فرآیندهای تجارت را در عرصه جهانی نیز تسهیل و تسریع کرده است.
چالش‌ها و مشکلات شناسه محصول چیست؟
با وجود کاربردهای گسترده و اهمیت شناسه کالا، همچنان چالش‌ها و مشکلاتی را به‌همراه دارند. از جمله این موارد می‌توان به خطاهای اسکن، برچسب گذاری نادرست و جعل اشاره کرد. هر یک از این موارد باعث چالش‌های لجستیکی و نگرانی‌های امنیتی می‌شود. البته برای این چالش‌ها، راهکارهایی نیز ارائه شده است. برای مثال برچسب‌های امنیتی ضدتقلبی حاوی متن‌های ریز و سایر عناصر با کیفیت عکاسی مشابه موارد مورد استفاده در گذرنامه، کارت شناسایی و ارز هستند تا امکان تقلب یا سواستفاده را به حداقل برسانند.
نحوه دریافت و استعلام شناسه کالا؛ مراجعه به سایت رسمی
وزارت صنعت، معدن و تجارت، سامانه‌های مجزایی برای دریافت شناسه کالا و خدمات به صورت اختصاصی و عمومی معرفی کرده است. مراحل دریافت شناسه کالا برای افرادی که صلاحیت آن‌ها تایید شده است، باید از طریق سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir اقدام کنند. استعلام اصالت شناسه نیز در همین سایت امکان پذیر است.
استفاده درست از شناسه کالا؛ اقدامی مهم برای خریدار و فروشنده
در این مقاله به سوال شناسه کالا چیست پاسخ داده شد و انواع و اهمیت آن را بررسی کردیم. شناسه محصول مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از ارقام است که برای شناسایی یک محصول، ماشین، محموله یا ماده خاص استفاده می‌شود. برای فروشنده و وارد کننده، این کد اطلاعات مهمی در مورد کالا منتقل می‌کند. برای خریداران یا مصرف کننده‌های نهایی نیز این کد برای بررسی اصالت کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران اخذ یا استعلام اصالت کالا در سامانه جامع تجارت به آدرس ntsw.ir انجام می‌شود.
*** محتوای این مطلب تبلیغاتی و از سوی سفارش دهنده تهیه شده است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.