به گزارش حوزه دفاعی ایرنا، آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال ۱۳۶۱ش از رخدادهای مهم جنگ ایران و عراق است. این شهر پس از ۵۷۸ روز اشغال توسط ارتش حزب بعث عراق به‌دست نیروها و رزمندگان ایرانی آزاد شد. خرمشهر، از شهرهای خوزستان، اولین شهری بود که مورد تهاجم عراقی‌ها قرار گرفت. این شهر، با وجود ۳۴ روز مقاومت و تلاش رزمندگان و مردم، سرانجام در ۴ آبان سال ۱۳۵۹ش، به اشغال ارتش بعثی عراق درآمد.
در فاصله ماه‌های مهر تا دی ۱۳۵۹ش، پس از سقوط خرمشهر، نزدیک به سه ماه عملیات‌هایی برای آزادسازی شهر از طرف ارتش، سپاه پاسداران و نیروهای مردمی انجام شد، اما نتیجه موفقیت‌آمیزی حاصل نشد. پس از ماه‌ها تصرف و اشغال شهر، در نهایت طی عملیات گسترده‌ای با نام عملیات «بیت المقدس» که ۲۵ روز به طول انجامید و در چهار مرحله اجرا شد، شهر به محاصره کامل نیروهای ایرانی درآمد و پس از انهدام قوای عراقی و اسارت شماری از نیروهای آن، در ۳ خرداد سال۱۳۶۱ش خرمشهر به‌طور کامل آزاد شد و پرچم جمهوری اسلامی ایران بر فراز مسجد جامع این شهر به اهتزاز درآمد.
امام خمینی فتح خرمشهر را از امور مافوق طبیعت و از عنایات خداوند دانستند و آیت الله خامنه‌ای حماسه آزادی خرمشهر را حادثه‌ای بی‌نظیر در تاریخ جهان قلمداد و آن را پرچم سرافرازی و پایداری ملت ایران معرفی کردند. کتاب‌ها و آثار هنری متعددی در موضوع اشغال و آزادسازی خرمشهر تولید شده که برخی از آنها عبارتند از: کتاب دا، کتاب آزادی خرمشهر، فیلم روز سوم، سریال خاک سرخ.
خسروپناه: فتح خرمشهر آغاز تمدن نوین اسلامی بود
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگو با خبرنگار ایرنا دفاعی ایرنا درباره سالروز آزادسازی خرمشهر و مقاومت دزفول گفت: خرمشهر یک ساحت تاریخ تمدنی بود؛ این که لشکرهای متعدد نظامی در حزب بعث شکل گرفت و یک جنگ جهانی علیه ایران بوجود آمد.
وی افزود: ارتش، سپاه و بسیج با یکدیگر متحد شدند و توانستند خرمشهر را آزاد کنند یک حرکت کاملا تمدنی بود و نشان داد که ما با دست خالی می توانیم در برابر دنیا مقاومت کنیم بنابراین آزادی خرمشهر، روز مقاومت است.
دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: روز چهارم خرداد هم روز مقاومت دزفول است که مردم این شهر با وجود بمباران توسط صدها موشک و توپ شهید شدن خانواده های زیاد، اما دزفول را تخلیه نکردند و تا پای جان مقاومت کردند. آیت الله قاضی در دزفول و آیت الله جمیع در خرمشهر که یادشان را باید گرامی بداریم ایستادند و مردم هم پشت سر آنها در مقابل یک جنگ جهانی مقاومت کردند.
حجت الاسلام خسروپناه گفت: شعار ما می توانیم در ایام دفاع مقدس و در آزادی خرمشهر و دزفول تحقق پیدا کرد و این که دانشمندان ما الان می توانند ماهواره بسازند و در مدار قرار دهند و موشک، پهپاد و ابزارهای پدافندی بسازند و یا در حوزه بیوتکنولوژی پیشرفت علمی کنند همه به برکت مقاومت ملت ایران در دوران دفاع مقدس است. اگر در دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس این شعار ما می توانیم تحقق پیدا نمی کرد الان این ما می توانیم در علم و فناوری هم تحقق پیدا نمی کرد.
وی تاکید کرد: معتقدم فتح خرمشهر آغاز یک سیر تمدنی بود و می شود آن را آغاز تمدن نوین اسلامی شمرد.
دریادار شهرام ایرانی: آزادسازی خرمشهر مسیر پیروزی های بعدی را باز کرد
امیردریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش درباره سالروز ازادسازی خرمشهر گفت: آزادسازی خرمشهر یکی از پیروزی های شیرینی بود که در زمین اتفاق افتاد و در واقع بازشدن مسیر پیروزی های بعدی برای رزمندگان اسلام بود. تکاوران نیروی دریایی ارتش در جنگ ۳۴ روزه برای دفاع خرمشهر شهدای زیادی داده بودند، با این پیروزی رضایت آنها حاصل شد. همه این رضایت به دلیل این بود که آن کاری که آنها نتوانستند انجام دهند با این پیروزی تمام کنند.
آقا میری: آزادی خرمشهر نمادی از خواستن بود
محمودرضا آقامیری رییس دانشگاه شهید بهشتی درباره سالروز آزاد سازی خرمشهر گفت: آزادی خرمشهری نمادی از خواستن با دست خالی بود. موفقیت با هیچ بود. پیروزی اراده بر سلاح و جنگ افزارهای آن زمان در سال ۱۳۶۱ که جوانان کشورمان با دست خالی موفق شدند دشمنی که تا دندان مسلح بود و پشتیبانی می شد را شکست دهند.
وی افزود: احساس غرور و احساس شادمانی یعنی اشک شوقی در وجود انسان بوجود می آید که ما قبل از انقلاب در چه شرایطی بودیم و بعد از انقلاب در چه وضعی هستیم، این بازیابی هویت را که می بینم احساس غرور می کنم و ناخودآگاه اشک شوق از چشمانم جاری می شود .