به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی گنجینه‌ای از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی است از آبشار و جنگل گرفته تا کوه و چشمه و تالاب،جاذبه هایی که هرکدام می توانند نقش موثری در جذب گردشگر داشته باشند.
صنعت بوم گردی آذربایجان غربی می‌تواند در رونق و شکوفایی گردشگری استان نقش بی نظیری ایفا کند، طبیعت گردها، توریست‌ها و گردشگران را به سوی خود فرا خواند و علاوه بر معرفی زیبایی‌های طبیعی این دیار،گردشگران را به سفیران فرهنگ و سنن این سرزمین تبدیل کند.
بوم گردی همچنین می تواند فرهنگ، آداب و رسوم و زندگی اقوام مختلف این استان را برای جهانیان به تصویر بکشد و هرساله جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این استان را میزبان گردشگران کرده و درآمد هنگفتی نصیب استان کند.
به جرات می‌توان گفت آذربایجان غربی در زمینه دارا بودن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی گوی سبقت را از استانهای دیگر ربوده و جایگاه ویژه‌ای را برای خود کسب کرده است چنانکه جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آذربایجان غربی گسترده،بی نظیر و از جذابیت خاصی برخوردار است و برخی از آنها خاصیت درمانی داشته و نقش موثری در درمان بعضی بیماری‌ها دارند.
آداب و رسوم و فرهنگ های مختلف، دیگر ظرفیت صنعت بوم گردی این دیار است که می تواند گردشگران را شیفته خود کند اقوامی با فرهنگ ها، آداب و رسوم و سنن مختلف می توانند نه تنها این استان را مقصد گردشگران قرار دهند بلکه فرهنگ غنی این دیار را به دورترین نقطه جهان انتقال دهند.
روستاهای تاریخی و جمعیت عشایری ظرفیتی برای بوم گردی
آذربایجان غربی دارای روستاهای هدف گردشگری و آثار تاریخی و فرهنگ کهن است روستاها و مناطقی چون سیلوانای ارومیه، باغچه جوق ماکو، روستای چورس خوی، هفت وان سلماس،تمتمان ارومیه و روستاهای متعدد دیگر که به دلیل برخورداری از آثار تاریخی کهن و فرهنگ و آداب و رسوم می توانند گردشگران را به سوی خود فرا بخوانند.
با توجه به اینکه ۳۵ درصد جمعیت استان در روستاها زندگی می کنند، روستاها و زیبایی های موجود در آن از جمله مولفه های صنعت بوم گردی محسوب می شوند.
همچنین ۱۳۰ هزار نفر جزو جمعیت عشایری آذربایجان غربی بوده که می توانند نقش موثری در جذب گردشگران و توسعه صنعت بوم گردی ایفا کنند چنانکه تولیدات عشایر نظیر لبنیات و سبک زندگی مثل شیر دوشی، پشم چینی، روغن گیری، قالی بافی،نوع پوشاک و آداب و رسوم پتانسیلی برای جذب گردشگران و بوم گردان است.
تنوع قومیتی ظرفیتی برای رونق صنعت بوم‌گردی استان
آذربایجان غربی به دلیل برخورداری از تنوع قومیتی و فرهنگی و وجود اقوام و ادیان مختلف بستر و ظرفیت بهینه‌ای برای شکوفایی صنعت بوم‌گردی دارد.
تنوع فرهنگی جذابیت محصولات تولیدی را برای گردشگر بیشتر می‌کند یک محصول تنها یک جاذبه دارد ولی تولیدات متنوع جذابیت‌های متنوع به دنبال دارند.
علاوه براین تنوع قومیتی به دنبال خود گویش،پوشش، آداب و رسوم مختلف همانند عروسی و عزا را دارد که این آداب و رسوم جزوی از صنعت بوم گردی بوده و برای بوم گردان بسیار جالب و دیدنی است.
وقتی گردشگران و بوم گردان پوشش وآداب و رسوم مردم مناطق روستایی را می‌بینند به نوعی حس وطن پرستی به مردم منطقه دست می‌دهد و احساس غرور می‌کنند و یا وقتی در مراسم عروسی آنها حاضر می شوند این حضور،موجب احیای آداب و رسوم آن منطقه می‌شود.
همجواری با سه کشور هم پتانسیل دیگری برای رونق صنعت بوم‌گردی و همچنین گسترش اقامتگاههای بوم‌گردی است این پتانسیل در جذب گردشگر و افزایش درآمد استان و مهمتر از همه رونق صنعت بوم گردی نقش موثری دارد.
توسعه اقامتگامهای بوم گردی گامی بزرگ برای رونق صنعت بوم گردی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی می گوید: اقامتگاههای بوم گردی ظرفیتی نهفته در توسعه گردشگری استان بوده و همچنین نوعی از محل های اسکان برای گردشگران هستند که برای پذیرایی از بوم گردان و البته سایر مسافران علاقه مند به حفظ ویژگی های محیط ساخته می شوند در این اقامتگاه ها سعی می شود تا کمترین آسیب به محیط وارد آید و مهمان نیز تا حدودی با فرهنگ جامعه میزبان آشنا شود.
مرتضی صفری ادامه داد: این اقامتگاه ها معمولا توسط افراد محلی اداره می شوند تا در انتقال ویژگی های اجتماعی و فرهنگی موفق تر عمل کنند. تزیینات و ساختار اقامتگاه های بوم گردی نیز تداعی کننده ویژگی های همان منطقه هستند و حتی غذاهای سرو شده در آن نیز از میان خوراک های محلی انتخاب می شوند.
صفری افزود: اقامتگاه های بوم گردی صرفا جایی برای اقامت نیست و همین موجب تمایز آنها از هتل ها و مهمانسراها می شود این اقامتگاه ها خود می توانند به عنوان جاذبه، گردشگران را به سوی خود بکشانند کسانی که می خواهند ساعاتی را دور از محل زندگی شان بگذرانند و در فرهنگ جامعه میزبان غرق شوند چیزهای جدید یاد بگیرند و انرژی لازم برای ادامه فعالیت های شان را کسب کنند.
وی با بیان اینکه هرچند ایجاد فضاهای اقامتی روستایی و طبیعی تحت عنوان" اکولاژ، ریسورت" در سطح جهان از سابقة نه چندان زیادی برخوردار است گفت: در کشور ایران اقامتگاههای بوم‌گردی، اصطلاحی است که طی چند سال اخیر در سطح گردشگری روستایی رایج شده است و یکی از مهمترین مولفه‌های توسعه گردشگری روستایی به شمار می‌آید.
صفری افزود: بدون شک ایجاد و بسترسازی برای توسعه اقامتگاههای بوم‌گردی در روستاها،آثار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بسیاری را در پی خواهد داشت و نتایج آن سراسر فضای جغرافیایی کشور را بهره‌مند خواهد کرد.این اقامتگاهها چند سالی است در روستاهای اطراف شهرهای بزرگ و دارای آثار تاریخی و طبیعی شکل گرفته و در طی سالهای اخیر روند رو به رشدی داشته است.
موقعیت خاص جغرافیایی استان بستری برای صنعت بوم گردی
مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی اظهارکرد: آذربایجان غربی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی،قدمت تاریخی، برخورداری از جاذبه‌های منحصربه‌فرد طبیعی و داشتن مردمانی خونگرم و مهمان‌نواز جایگاه خاصی در صنعت گردشگری و بوم دارد.
وی ادامه داد: این استان با داشتن قریب به سه هزار روستا که ۳۵ درصد جمعیت استان را با تنوع اقوام و ادیان در خود جای داده باعث شده تا نگاه ویژه ای به مقوله بوم گردی و ایجاد اشتغال پایدار در روستاها و مناطق عشایری شود.
صفری افزود: از طرف دیگر هم مرز بودن با سه کشور عراق،ترکیه و آذربایجان در کنار سایر عوامل از قبیل وجود آبشارها،تالابها،چشمه های آب معدنی و آبگرم ها،سایت های ثبت جهانی و ملی استان که اکثرا در مناطق روستایی و طبیعی قرار گرفته دلیل دیگری بر توسعه اقامتگاههای بوم گردی در این استان است که اقداماتی در طول سال صورت پذیرفته و نگاه مقام عالی استان به این موضوع نگاه ویژه و همه جانبه است.
وی ادامه داد: موضوع مهاجرت از روستا به شهر طی دهه های اخیر به دلیل روند رو به رشد شهرنشینی و توسعه امکانات شهری، در این استان نیز مانند سایر استانهای کشور باعث کاهش جمعیت روستایی و خانه های خالی از سکنه در روستاها شده این موضوع در طی سنوات گذشته با تدابیر اتخاذ شده از طرف وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با شناسایی و صدور مجوز اقامتگاه بوم گردی در روستاها و مناطق طبیعی ضمن ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی باعث احیا فرهنگ،آداب و رسوم، سنتها و بافت روستایی در اکثر مناطق روستایی شده و این استان نیز با برگزاری جلسات توجیهی و آشناسازی برای بخشداران،دهیاران،شوراهای اسلامی روستاها،اکوتوریستها و علاقه مندان حوزه گردشگری روستایی در شهرهای مختلف گام های ابتدایی را برداشته و با صدور مجوز تبدیل بنا و ایجاد اقامتگاه در طی سالهای گذشته باعث احیا و بازسازی روستاها در کنار ایجاد اشتغال برای تعدادی از روستاییان شده است.
پرداخت ۱۵ میلیارد تسهیلات برای توسعه اقامتگاههای بوم گردی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: همچنین در این راستا حمایتهای دولتی و قانونی از قبیل پرداخت تسهیلات از منابع مختلف از جمله اشتغال پایدار روستایی، بند الف تبصره ۱۸، نهضت احیا، تبصره ۱۶ و با بهره کم و مشوق های قانونی دیگر قدم اساسی برداشته و منجر به صدور پروانه بهره برداری به تعداد ۴۳ واحد با ظرفیت اقامتی نزدیک به ۷۰۰ تخت در شهرهای مختلف استان شده که شهرستان های سردشت و تکاب بیشترین تعداد اقامتگاههای بوم گردی را به خود اختصاص داده اند.
صفری افزود: این روند طی سال گذشته با صدور ۶۳ موافقت اصولی با پیش بینی حجم سرمایه گذاری بیش از ۴۰۰۰ میلیارد ریال و اشتغال ۱۷۲ نفر سرعت بیشتری به خود گرفته و منجر به صدور پروانه بهره برداری به تعداد شش واحد شده است. همچنین در این راستا مبلغی بالغ بر ۱۵ میلیارد تومان تسهیلات بانکی برای ایجاد و توسعه اقامتگاههای بوم گردی به متقاضیان پرداخت شده است.
نگاه متفاوت میراث فرهنگی آذربایجان غربی به صنعت بوم گردی درسالجاری
وی افزود: در سال جاری نگاه اساسی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی به مقوله بوم گردی با برگزاری دوره های آموزشی متعدد، تخصیص و پرداخت تسهیلات به متقاضیان، برقراری مشوق های قانونی، حمایت ویژه از سرمایه گذاران روستایی و عشایری متفاوت تر از سال های گذشته بوده و امید است ضمن افزایش کیفی اقامتگاه های بوم گردی موجود، در سال جاری شاهد افزایش ۳۰ درصدی این اقامتگاه ها باشیم.
جذابیت اقامتگاههای بوم گردی بیشتر از هتل چهارستاره
مدیر اقامتگاه بوم گردی «یاغمور ارومیه» هم در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: اقامتگاههای بوم گردی برای گردشگر از جذابیت بیشتری برخوردار است؛ آنها هتل های چهار و پنج ستاره را در همه جای دنیا دیده اند و دیدن آنها جذابیت خاصی برایشان ندارد اما اقامتگاه های بوم گردی شور و شعف خاصی در آنها ایجاد می کند و آنها را به ماندن در روستا و دیدن طبیعت و زیبایی های آن ترغیب می کند.
علی حیدری ادامه داد: گردشگری که به اقامتگاه بوم گردی می آید، می خواهد بداند در آن روستا چه آداب و رسوم، غذاها و فرهنگ هایی وجود دارد؛ او با دیدن آداب و رسوم مختلف ذوق زده شده و می خواهد از نزدیک آن مراسم ها را ببیند وبه دیدن آنها برود به عنوان مثال مراسم عزاداری عاشورا و تاسوعا، مراسم های مختلف دیگر هرکدام بوم گردان را به سوی خود جذب می کنند.
وی افزود: بوم گردان پس از ساکن شدن در اقامتگاه، از آداب و رسوم، طبیعت و جاذبه های تاریخی و طبیعی و سنن آن روستا سوال می کنند و سپس برای دیدن مراسم ها مدتی در اقامتگاه بوم گردی ماندگار می شوند تا از نزدیک جاذبه های طبیعی و آداب و رسوم را ببینند.
حیدری با بیان اینکه آذربایجان غربی از جاذبه های تاریخی و طبیعی بکری برخوردار است، گفت: بیشتر محققان ترکیه ای برای مشاهده آداب و رسوم و فرهنگ این استان و همچنین جاذبه های طبیعی به اینجا سفر می کنند.
مدیر اقامتگاه بوم گردی یاغمور ارومیه با بیان اینکه صنعت بوم گردی استان به تبلیغ نیاز دارد، گفت: چه بسا بوم‌گردانی از کشورهای مختلف آمده و مدتها دراین اقامتگاه ماندگار شده اند؛ آنها با دیدن زندگی، فضا و آداب و رسوم روستا تعجب کرده و می گویند ما تا کنون اطلاعی از وجود چنین جاها و چنین آداب و رسومی نداشتیم.
صنعت بوم گردی درآمدزا برای روستاییان
وی افزود: بوم گردان ساکن در اقامتگاههای بوم گردی نه تنها اقدام به شناساندن آداب و رسوم و فرهنگ این دیار می کنند بلکه مهم تر از همه اقدام به خرید تولیدات روستاییان اعم از محصولات لبنی و کشاورزی کرده و زمینه اشتغال و در آمد خوبی نصیب روستاییان می کنند چنان که ۷۰ درصد تولیدات روستاییان توسط بوم گردان خریداری می شود.
حیدری ادامه داد: لبنیات، مرکبات و خشکبار موجود در روستاها نظر بوم گردان را جلب کرده و آنها اقدام به خرید می کنند و به این طریق عایدی خوبی نصیب کشاورزان و روستاییان می شود.
صنعت بوم گردی به روستاییان معرفی شود
وی اضافه کرد: صنعت بوم گردی، ایجاد اقامتگاه ها و محاسن آن برای روستائیان باید معرفی شود تا اقدام به ایجاد چنین واحدهایی کرده و درآمد مناسبی کسب کرده و از طرف دیگر به رونق این صنعت کمک کنند.
وی افزود: همچنین رسانه و فضای مجازی اقدام به معرفی این صنعت کرده و حمایت های لازم هم از این صنعت صورت گیرد تا رونق گرفته و جایگاه اصلی خود را پیدا کند.
اقبال به بوم گردی فراتر از گونه های دیگر گردشگری
مردم شناس ارومیه ای هم دراین خصوص اظهارکرد: امروز صنعت بوم گردی در جایگاهی فراتر از گونه های دیگر گردشگری قرار گرفته و علاقه مندی گردشگران به ماندگاری در اقامتگاه های بوم گردی بسیار بیشتر از ماندن در هتل های پنج ستاره است.
عیسی عزیزنژاد ادامه داد: طبیعت بکر، تنوع غذایی، آثارتاریخی متنوع هرکدام از پتانیسل های غنی صنعت بوم گردی هستند و گردشگران و بوم گردان همواره رغبت زیادی به آنها نشان می دهند.
این مردم شناس، صنعت بوم گردی را موجب ایجاد اشتغال برای روستاییان دانست و افزود: رونق این صنعت، باعث توسعه اقتصادی استان نیز می شود.
عزیزنژاد افزود: آذربایجان غربی در زمینه صنعت بوم گردی از پتانسیل های بالایی برخوردار است و این پتانسیل ها به رونق این صنعت کمک کند.
به گزارش ایرنا،اقامتگاههای بوم گردی مهمترین زیرساخت صنعت بوم گردی است و صنعت بوم گردی بدون این اقامتگاهها نمی تواند رشد کند زیرا هرکدام از آنها فراتر از هتل های چهار و پنج ستاره بوده و با جلوه و نمای سنتی و رنگ و بوی کهن گردشگران را به عمق تاریخ این دیار برده و او را با گذشته این دیار پیوند می زنند.
اسکان چند روزه در این اقامتگاهها که اکثرا خانه های قدیمی و تاریخی مرمت شده و یا ساخته شده به سبک و سیاق سنتی هستند توریست ها را به ماندن و زندگی راغب تر می کند آنها روز خود را با خوردن غذا و نشستن در اتاق هایی به سبک سنتی و قدیمی می گذارنند.
این اقامتگاههاکه تمام زیبایی های زندگی سنتی را در خود جای داده اند به شکل زیبایی گردشگران و بویژه طبیعت گردان را برای ماندن تشویق می کنند.
شهرستان‌های ماکو، خوی، سلماس، ارومیه، نقده، پیرانشهر، سردشت، مهاباد، تکاب، شاهین دژ، اشنویه و بوکان میزبان اقامتگاه های بوم گردی بوده و همواره پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور و حتی برخی کشورهای همسایه هستند.
سردشت به دلیل برخورداری از روستاهای بکر، آبشار شلماش، جنگل و طبیعت بکر دارای ۹ واحد اقامتگاه بوم‌گردی بوده و بیشترین تعداد را در این خصوص در آذربایجان غربی به خود اختصاص داده است.
پس از سردشت، تکاب با هفت واحد و ارومیه با پنج واحد بیشترین اقامتگاه بوم گردی را در خود جای داده اند.
در این سه شهرستان نزدیک به ۶۵ درصد اقامتگاههای بوم‌گردی استان وجود دارد.
امروز گردشگران دیگر اقبال چندانی به هتل های چند ستاره نداشته و ماندن در اقامتگاههای بوم گردی که دردل طبیعت و روستاها قرار گرفته اند را برای گردش انتخاب می کنند آنها دراین اقامتگاهها دیدن زندگی ساده روستایی و عشایری، غذاهای محلی و آداب و رسوم مختلف را بر هر تفریحی ترجیح می دهند.
این‌استان از نظر جاذبه‌های طبیعی همانند آبشارها، چشمه‌ها، آب‌های معدنی، کوه‌ها، روستاها، معماری کهن روستایی، تپه‌ها و قلعه‌های تاریخی با قدمت هزاران ساله و علاوه بر این به لحاظ چند قومیتی بودن و متعدد بودن آداب و رسوم و سنتها از پتانسیل بی نظیری در زمینه صنعت بوم گردی برخوردار است که می‌تواند درآمد مناسبی را برای استان به ارمغان آورده و کمک بزرگی به اقتصاد استان کند.