به گزارش خبرنگار ایرنا، آذربایجان‌غربی با داشتن ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان به یکی از استانهای مهم جمهوری اسلامی ایران در توسعه تجارت بین المللی به ویژه با کشورهای اروپایی بدل شده که البته این امر در دولت سیزدهم بسیار رونق یافته و روند توسعه زیرساخت ها برای استفاده از این مزیت، با سرعت دنبال می شود.
شهرستان‌های چالدران، ماکو، پلدشت، خوی، سلماس، ارومیه، اشنویه، پیرانشهر و سردشت با سه کشور جمهوری آذربایجان، ترکیه و عراق هم مرز هستند و این اتفاق موجب طلایی شدن محورهای این استان برای ترددهای مرزی است تا با استفاده از این ظرفیت، ضمن مراودات اقتصادی با کشورهای مختلف، زمینه توسعه شهرستان های گوناگون نیز فراهم شود.
همزمان با روی کارآمدن دولت سیزدهم، استفاده از ظرفیت همسایگان برای توسعه تجارت بین الملل و بهره مندی از این وضعیت وارد مرحله جدیدی شد؛ دیدگاه آیت الله رئیسی نسبت به کشورهای همسایه، همراه با برقراری دوستی، همگرایی و برادری بود که تاکنون نیز موثر واقع شده و سفر مقامات بلند پایه از استان های هم مرز عراق و ترکیه منجر به گشایش های زیادی در روابط اقتصادی و تجاری با آن کشورها شده است.
تا پیش از دولت سیزدهم، بسیاری از ظرفیت ها در این حوزه مغفول مانده بود ولی با تاکیدات رییس جمهور شهید و راهبری استاندار آذربایجان غربی، در حال حاضر بخش مهمی از ظرفیت ها در حوزه همکاری با کشورهای همسایه به سمت باروری هدایت شده است.
آغاز رفت و آمد و تشکیل جلسات با مقامات بلند پایه اقلیم کردستان
در راستای ارتقای روابط با شمال عراق، نخستین سفر مقامات کشورهای همسایه به ارومیه در دولت سیزدهم نیز به نام "امید عبدالرحمان حسن" استاندار اربیل اقلیم کردستان عراق رقم خورد که سفر بسیار خوبی نیز برای توسعه مراودات و کاهش مشکلات تجاری به ویژه در مرز تمرچین – حاج عمران در شهرستان های پیرانشهر و چومان در ۲ طرف مرز بود.
در این دیدار ، بر توسعه همکاری های ۲ طرف به عنوان استان های مهم ایران و اقلیم کردستان عراق تاکید شد که همین امر نیز پایه ای مهم برای توسعه به شمار می رود.
اولویت اربیل عراق؛ توسعه اقتصادی با ایران
استاندار اربیل عراق هم در این دیدار گفت: یکی از اولویت های این استان توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری با جمهوری اسلامی ایران است.
امید عبدالرحمان حسن بیان کرد: بیشتر کالاهای موجود در استان اربیل کالاهای ایرانی است که ما از حضور شرکت های ایرانی در اربیل استقبال می کنیم.
برگزاری نخستین نشست استانداران استانهای مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق در دولت سیزدهم؛ هم مرز
به خاطر نگاه ویژه ای که دولت سیزدهم در ادامه شروع روابط با اقلیم کردستان عراق داشت، نخستین نشست استانداران استانهای مرزی جمهوری اسلامی ایران و سران اقلیم کردستان عراق با حضور احمد وحیدی وزیر کشور و استانداران آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه در ارومیه برگزار شد.
این نشست از آنجایی اهمیت داشت که نخستین نشست بین استانداران مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق در این سطح بود و توانست بخش مهمی از مشکلات بین ۲ طرف مرز را حل و فصل کند.
استاندار آذربایجان غربی با اشاره به برگزاری نشست استانداران استانهای مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق در ارومیه گفت: توسعه همکاری‌های اقتصادی با اقلیم کردستان عراق از نتایج مهم این نشست بود.
محمدصادق معتمدیان اضافه کرد: مذاکرات صورت گرفته در این اجلاس منجر به توافقاتی در رابطه با توسعه همکاری‌های اقتصادی در سطح منطقه شد.
استاندار آذربایجان‌غربی گفت: ۲۴ ساعته کردن فعالیت مرزها و حذف موانع در مسیر فعالیت‌های تجاری و اقتصادی و تصمیم‌گیری برای بازگشایی ۲ معبر جدید در این استان با اقلیم کردستان عراق از جمله توافقات این نشست بود.
معتمدیان اظهار کرد: از ابتدای دولت سیزدهم طبق تاکیدات رییس جمهور، روابط دو جانبه با استانهای همجوار را آغاز کرده‌ایم به طوری که در حوزه مبادلات تجاری سال گذشته از مرز تمرچین یک میلیارد دلار کالا به اقلیم کردستان عراق صادرات داشتیم.
وی یادآور شد: یکی از مهمترین مواردی که در این نشست بررسی شد، حمل یکسره کالا از مرزها بود که قرار شد در خصوص کالاهای فاسد شدنی از ارومیه به اربیل و بالعکس این کار صورت گیرد.
دفتر نمایندگی اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در ارومیه افتتاح شد
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه گفت: این دفتر با توجه به هم مرز بودن آذربایجان غربی با کشور عراق و صادرات فعالان اقتصادی این استان به آن کشور به‌ویژه اقلیم کردستان عراق و طبق توافق بین ۲ اتاق راه اندازی شده است.
قاسم کریمی افزود: ساماندهی فعالیت تجار و بازرگانان آذربایجان غربی در جهت توسعه و رونق تجارت بین ایران و عراق با محوریت اقلیم کردستان عراق از اهداف مهم راه اندازی این اتاق مشترک است.
وی اضافه کرد: آغاز به کار این دفتر در رسالت ایجاد ارتباط با تجار و بسترسازی برای رونق تجارت مشترک بوده و امیدواریم حمایت ویژه ای از سوی همه مسوولان بخش دولتی و خصوصی از این نمایندگی صورت گیرد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه اظهار کرد: آذربایجان‌غربی به عنوان استان مرزی به لحاظ دارا بودن شرایط ویژه اقتصادی می تواند در زمینه ورود به بازار عراق نقش مهم و اساسی ایفا کند و قطعا این دفتر می تواند نقش پر رنگی در زمنیه بهبود روابط اقتصادی بین ۲ کشور ایفا داشته باشد.
صادرات از مرز تمرچین بیشتر از ۲۷ کشور اروپایی
به همت دولت سیزدهم، میزان مراودات تجاری در کنار ارتباطات سیاسی با اقلیم کردستان عراق به عنوان یکی از همسایه های آذربایجان غربی رونق قابل توجهی یافت و به گفته استاندار آذربایجان غربی، میزان صادرات به این منطقه، فقط از طریق مرز تمرچین به بیش از یک میلیارد دلار رسید که معادل و حتی بیشتر از صادرات ایران به ۲۷ کشور اروپایی است.
همین آمار نشان می دهد که رویکرد دولت آیت الله رییسی در توسعه تجارت با همسایه ها موفق بوده و نباید همه نگاه ما به کشورهای غربی باشد.
استاندار آذربایجان‌غربی با اشاره به جایگاه مناسب مرز تمرچین در مراودات تجاری با اقلیم کردستان عراق گفت: طی سال ۱۴۰۱ میزان صادرات از این مرز بیش از یک میلیارد دلار بود که بیشتر از صادرات ایران به ۲۷ کشور اروپایی است.
محمدصادق معتمدیان تاکید کرد: مرز تمرچین مرز اول جمهوری اسلامی ایران به اقلیم کردستان عراق در بحث صادرات است.
وی تاکید کرد: توسعه روابط با همسایه‌ها از دستورهای رییس جمهور و برنامه دولت سیزدهم بوده و رویکرد جدید کشور نقش آفرینی استان‌ها در مراودات مرزی است.
استاندار آذربایجان غربی اظهار کرد: برای اولین بار در دولت آیت الله رییسی وظیفه هماهنگی بین همه واحدهای مستقر در مرز به استانداران تفویض شده که این امر در حل مشکلات موثر است.
وی با اشاره به تاکید دولت سیزدهم برای توسعه مرزهای جدید، افزود: برای بازگشایی ۲ مرز دیگر علاوه بر کیله موافقت شده که شامل مرز کلاشین در اشنویه و قاسم رش در میرآباد است.
آغاز تردد از مرز تمرچین برای حضور در راهپیمایی میلیونی اربعین
یکی دیگر از مهمترین نتایج نگاه دولت سیزدهم به موضوع حسن همسایگی، آغاز تردد زائران عتبات عالیات از مرز تمرچین پیرانشهر بود.
این طرح از تابستان سال ۱۴۰۰ شروع شد و موجب شد تا بسیاری از افرادی که به دلیل ازدحام جمعیت در مرزهای غربی و جنوبی از حضور در راهپیمایی میلیونی اربعین باز می ماندند، امکان حضور داشته باشند.
به گفته استاندار آذربایجان غربی، سالانه حدود ۵۰۰ هزار نفر ظرفیت تردد در مرز تمرچین طی ایام اربعین ایجاد شده که دهها هزار نفر از این امکان برخوردار شده اند.
نقطه مهم دیگری که در این خصوص حائز اهمیت بود، وجود امنیت در مسیرهای تردد زائران اباعبدالله الحسین (ع) بود که به همت مسوولان ایران اسلامی و به تبع آن، آذربایجان غربی و همچنین با همکاری مسوولان امنیتی آن سوی مرز، بیشترین میزان امنیت در این مسیر مشاهد شد که این امر مورد اذعان زائران نیز بود.
دوران طلایی تعاملات با کشور ترکیه
جمهوری اسلامی ایران و ترکیه حدود ۵۶۰ کیلومتر مرز مشترک دارند که کل این مرز در جغرافیای استان آذربایجان غربی واقع شده و همین امر نقش این استان را در توسعه مبادلات بین ۲ کشور، ویژه می کند و مزیت مطلق این استان به شمار می رود.
در جریان سفر آیت الله رییسی با همراهی مقامات کشوری و استانی آذربایجان غربی، ایران و ترکیه ۱۰ سند همکاری در زمینه‌های فرهنگی، رسانه و ارتباطات، حمل و نقل ریلی و هوایی، برق، انرژی و اقتصادی و مناطق آزاد تجاری امضا کردند که بخش مهمی از آن در جغرافیای آذربایجان غربی تحقق می یابد.
سرمایه گذاری در میادین گازی ایران، تقویت حمل و نقل هوایی، احداث خط انتقال جدید گاز، رفع مشکلات فعالان اقتصادی ۲ کشور، پیشنهاد تکمیل کریدور ریلی ایران و ترکیه در منطقه چشمه ثریا به مرند و قول مساعد ترکیه برای اتمام عملیات عمرانی در مرز بازرگان از جمله مهم ترین دستاوردهای توافقات حاصل شده دولت با کشور همسایه ترکیه در این سند بود.
با توجه اتفاقات مثبت در این سفر رییس جمهور و هیات همراه انتظار می رود آینده روشنی که برای توسعه مراودات ایران و ترکیه به عنوان ۲ کشور قدرتمند منطقه در بخش های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، انرژی و بخش های دیگر ترسیم شده، با ایفای نقش اول آذربایجان غربی محقق شود که در این خصوص نگاه ویژه دولت سیزدهم به توسعه مراودات با کشورهای منطقه و همسایه به ویژه ترکیه و همچنین تلاش و همت مسوولان استانی می تواند مهمترین اثرگذاری را داشته باشد.
علاوه بر سفر رییس جمهور شهید به ترکیه، استاندار آذربایجان غربی نیز با همراهی مقامات استانی، گردهمایی استانداران ۲ طرف مرز ایران با ترکیه را پس از وقفه ای هشت ساله در دولت سیزدهم احیا کرد و همین امر موجب شد تا این گردهمایی به میزبانی شهر وان در شرق ترکیه برگزار شود.
در این گردهمایی، توافقات بسیار خوبی در راستای استفاده از ظرفیت ترکیه برای توسعه صادرات و تجارت بین الملل آذربایجان غربی و همچنین ارتقای مراودات دوجانبه مورد توافق قرار گرفت که در راستای توافقات آیت الله رییسی با اردوغان همتای ترک خود بود.
استاندار آذربایجان غربی با اشاره به برگزاری نشست کمیته‌های تخصصی در حوزه‌های حمل و نقل و تراتزیت، گمرکات و تجارت مرزی، گردشگری، علمی و دانشگاهی اضافه کرد: حاصل این نشست‌های کارشناسی، تهیه پیش‌نویس تفاهمنامه‌ای با حضور مدیران دو طرف بود که تا سه بامداد به طول انجامید.
محمدصادق معتمدیان این تفاهمنامه را مشتمل بر ۳۰ بند ذکر کرد و ادامه داد: این تفاهمنامه از توجه ویژه دو طرف به توسعه همکاری‌های همه جانبه در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی حکایت دارد.
وی با بیان اینکه از ۳۰ بند این تفاهمنامه، در مجموع ۲۲ بند مربوط به بحث تجارت مرزی و اقتصادی است، اظهار کرد: توسعه زیرساخت‌ها، بازگشایی مرزهای جدید بین استانهای مرزی ترکیه و آذربایجان‌غربی و همچنین ایجاد مرز جدید ترانزیتی و صادراتی در کاپی‌کوی - رازی خوی، از جمله مهمترین این تفاهم‌ها بود که اجرای آنها منجر به تحولی خوب و ارتقاء تجارت بین‌الملل منطقه‌ای بین دو طرف خواهد شد.
وی توسعه همکاری‌های حمل‌ونقل ریلی باری و مسافری را از دیگر بخش های مهم تفاهم‌های دو طرف در این نشست اعلام کرد و گفت: امیدواریم ظرفیت ترانزیت کالای ریلی دو طرف را از ۷۰۰ هزار تن به یک و نیم میلیون تن در سال برسانیم.
استاندار آذربایجان غربی تصریح کرد: براساس تفاهم‌های صورت گرفته در حوزه مسافری، در آینده نزدیک طرح خط قطار را از تهران به خوی و آنکارا اجرا می‌کنیم.
وی برگزاری المپیادها و تورنمنت‌های ورزشی با حضور تیم های علمی و ورزشی استانهای مرزی ترکیه و آذربایجان‌غربی در آینده را نیز از تفاهم‌های دیگر بین دو طرف یاد کرد و افزود: در حوزه گردشگری نیز هر دو طرف از ظرفیت های بالایی برخوردارند و امیدواریم با رفع موانع موجود، بتوانیم به همکاری‌های مناسبی در این خصوص دست یابیم.
سوریه گام سوم توسعه ارتباطات در آذربایجان غربی
سال گذشته آیت الله رییسی، رییس جمهور کشورمان در سفر به سوریه، زمینه توسعه مراودات بین ۲ کشور را فراهم کرد و همین سفر بود که توانست راهگشایی جدید برای توسعه ارتباطات باشد.
در ادامه این روابط استاندار آذربایجان غربی و برخی مسوولان و مدیران اقتصادی استان، این بار سوریه را به عنوان مقصد رایزنی های خود برای توسعه مراودات انتخاب کردند.
حضور در استان های حلب، لاذقیه و دمشق و همچنین دیدار با فعالان اقتصادی این استان ها و استانداران آنها و همچنین دیدار با وزیر تجارت سوریه و سفیر ایران در این کشور در کنار بازدید از ظرفیت های سرمایه گذاری در این کشور، از جمله اقداماتی بود که در این سفر صورت گرفت و بازخورد قابل تاملی در آینده نزدیک در توسعه مراودات با این کشور نیازمند سرمایه گذاری پدیدار خواهد شد.
استاندار آذربایجان‌غربی با توجه به این اهمیت در دیدارهای خود با مسوولان سوری، از ظرفیت بخش خصوصی استان به آنها گفت و اظهار کرد: بخش خصوصی این استان با بهره‌مندی از ظرفیت‌های فراوان مهندسی، دانش و مهارت لازم آمادگی سرمایه گذاری در سوریه را دارد.
محمدصادق معتمدیان اضافه کرد: این استان در مسیر کریدور شرق به غرب قرار دارد که آسیای میانه را به اروپا متصل می کند؛ همچنین از مزیت اتصال کریدور شمال غرب به جنوب غرب و ارتباط قفقاز به خلیج فارس برخوردار است.
وی با یادآوری ظرفیت اقتصادی آذربایجان‌غربی افزود: از یک سال قبل تیم اقتصادی استانداری در حال مطالعه ظرفیت‌های تجاری و اقتصاد با سوریه است بر این اساس پتانسیل خوبی برای ارتقای سطح مراودات وجود دارد.
استاندار آذربایجان‌غربی ادامه داد: در زمینه آموزش، پژوهش و تبادل تجربه در حوزه‌های مختلف اقتصادی از جمله کشاورزی، شیلات، باغداری، صنایع و به ویژه صنایع کوچک و متوسط و با تکیه بر صنایع غذایی، تبدیلی و بسته‌بندی بسترهای همکاری مشترک با سوریه وجود دارد.با توجه به ظرفیت مازاد سوریه در زمینه مرکبات و تولید محصولات کشاورزی در استانهای ساحلی به خصوص استان لاذقیه، آذربایجان‌غربی آمادگی خود برای همکاری و مشارکت در ایجاد صنایع تبدیلی، تولید کنسانتره و پوره میوه را اعلام می‌کند.
معتمدیان با تاکید بر تبادل اطلاعات فنی افزود: گسترش هر چه بیشتر در بخش اعزام گردشگر و مسافر از طریق زمینی نیز می‌تواند مورد توجه طرف‌ها قرار گیرد.
وی گفت: با توجه به ظرفیت مازاد سوریه در زمینه مرکبات و تولید محصولات کشاورزی در استانهای ساحلی به خصوص استان لاذقیه، آذربایجان‌غربی آمادگی خود برای همکاری و مشارکت در ایجاد صنایع تبدیلی، تولید کنسانتره و پوره میوه را اعلام می‌کند.
وی در ادامه از آمادگی آذربایجان‌غربی برای مشارکت در سرمایه گذاری مشترک واحدهای تولیدی خبر داد و نسبت به رفع هرچه سریع‌تر موانع و تسهیل مراودات اقتصادی بین ایران و سوریه ابراز امیدواری کرد.
با توجه به ظرفیت های خوب معرفی شده در این سفر و همچنین ابراز تمایل مسوولان مختلف سوری در این خصوص، می توان آینده خوبی در روابط آذربایجان غربی با استان های مختلف سوریه از جمله استان های مهمی شامل دمشق، حلب و لاذقیه متصور بود به شرطی که برنامه ریزی های انجام شده در این سفر، در میزبانی از هیات های سوری و حضور دوباره در سوریه به ویژه توسط تجار و بازرگانان آذربایجان غربی تداوم یافته و تکمیل شود.
بررسی آمارها و تعاملات و گزارش های میدان دیپلماسی حاکی از آن است که توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه در دولت سیزدهم و توجه به توسعه تجارت خارجی با دوران قبل از آن قابل مقایسه نیست و تداوم رویکرد و شعار رییس جمهور فقید می تواند شکوفایی اقتصادی را برای کشور به ارمغان آورد و جایگاه ما را در بین قدرت های جهان ارتقا یابد.