به گزارش ایرنا، گرچه نداشتن خانه و شغل، مانع اصلی ازدواج است اما باید «انتخاب گزینه مناسب» را نیمی از راه جوانان برای ازدواج دانست؛ موضوعی که اگر به درستی به آن توجه شود از بسیاری هزینه‌های زندگی مشترک و اختلافات سلیقه خانوادگی می‌کاهد.
در این راستا، توسعه میانجی‌گری‌ازدواج بسیار حائز اهمیت است در گذشته خویشاوندان نقش به‌سزایی در ازدواج جوانان ایفا می‌کردند ولی گذر زمان و اصطکاک زندگی سنتی با مدرنیته باعث شد برخی خانواده‌ها توان نظارت و رسیدگی به فرزندان را از دست بدهند چه برسد به میانجی‌گری در امر ازدواج. از این رو برای کاهش سن ازدواج باید به سمت تقویت کانون‌های تسهیل‌کننده ازدواج رفت.
حجت‌الاسلام علیرضا ریاحی کارشناسی ارشد روانشناسی و دانشجوی دکترای سطح چهار حوزه علمیه قم و نویسنده پنج عنوان کتاب است که سال‌ها در عرصه خانواده فعالیت می‌کند، او گرچه سال‌ها به اتفاق همسرش «معصومه ریاحی» به صورت غیررسمی در امر واسطه‌گری ازدواج دستی بر آتش داشته اما از ۲ سال قبل تصمیم گرفت با راه‌اندازی مرکز آوای رحمت به همراه همسر، فرزند و عروسش به طور رسمی در تسهیل‌گری و واسطه‌گری ازدواج قدم بردارد.
اقدام خداپسندانه این زوج دغدغه‌مند و همراهی دیگر اعضای خانواده در کار خیر ازدواج موجب شد خبرنگار ایرنا با حجت‌الاسلام ریاحی و همسرش به گفتگو بنشیند که در ادامه از نظر می‌گذرانید؛
همین اول گفتگو برویم سر اصل مطلب، چطور شد وارد این کار شدید؟
حاج آقا ریاحی: ما از سال‌ها پیش واسطه‌گری ازدواج را شروع کردیم البته نه به شکل امروز و تخصصی. از جمع دوستان، آشنایان و اقوام کار واسطه‌گری را به اتفاق همسرم شروع کردم و اولین معرفی برای ازدواج نیز مربوط به سال ۱۳۷۴ بوده است.
در واقع معرفی ۲ جوان از اقوام برای ازدواج در سال ۱۳۷۴ باعث شد تا ما وارد عرصه واسطه‌گری ازدواج شویم.
بعد از آن واسطه‌گری برای ازدواج یک زوج جوان برای ادامه این راه ترغیب شدیم، این کار هم حال خودمان و هم اطرافیان را خوب می‌کرد لذا انگیزه گرفتیم بیش از پیش در این مسیر گام برداریم.
ایرنا: مرکز شما دقیقا چه کاری انجام می‌دهد فرایند معرفی تا ازدواج جوانان چگونه است؟
حاج آقا ریاحی: ۲ سال پیش اقدام به راه‌اندازی مرکز آوای رحمت کردیم و پس از اخذ مجوزهای لازم، کار واسطه‌گری ازدواج را به صورت قانونی و تخصصی آغاز کردیم.
مجموعه ما یک مجموعه تخصصی در عرصه مشاوره خانواده است که کنار آن فعالیت‌ها و کُنش‌های مربوط به ازدواج جوانان را انجام می‌دهد، در این مرکز در کنار همسر، دختر و عروسم کار همسان‌گزینی ازدواج را انجام می‌دهیم.
در واقع ما یک نوع تسهیل‌گری ازدواج انجام می‌دهیم، خیلی از جوانان برای ازدواج انگیزه و مهارت انتخاب ندارند که ما در کارگاه‌های آموزشی و تخصصی، آموزش‌های لازم را به آنها ارائه خواهیم کرد.
گاهی اوقات جوانان مهارت و انگیزه لازم برای ازدواج را دارند اما فرد مناسبی را سراغ ندارند که در این موارد نیز ما به کمک این دسته از جوانان خواهیم آمد.
ما در مرکز یک شورای همیار خانواده تشکیل دادیم که به صورت هفتگی جلساتی را برگزار می‌کنیم، در این شورا گزینه‌های مختلف بررسی و بر اساس معیارهای لازم پالایش می‌شوند تا آنهایی که شرایط مناسب‌تری نسبت به یکدیگر دارند به هم معرفی شوند.
پس از معرفی، پیشنهاد ملاقات حضوری به متقاضیان داده می‌شود، ما در فرایند ملاقات نیز آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم را می‌دهیم تا این کار را به نحو احسن انجام دهند البته در صورتی که افراد تمایل به ادامه آشنایی و ملاقات‌های بیشتر داشته باشند ما به آنها کمک خواهیم کرد البته همه این کارها با حضور و یا هماهنگی خانواده انجام می‌شود.
در فرایند ازدواج، مشاوران مرکز هم ورود می‌کنند و تست‌های روانشناسی و شخصیت‌شناسی از جوانان متقاضی ازدواج می‌گیرند که در صورت تایید تناسب‌های روحی و روانی به آنها توصیه می‌کنیم برای ازدواج اقدام کنند.
ایرنا: پس از معرفی و ازدواج کارتان تمام می‌شود و یا اینکه باز هم حمایت‌های شما از این زوج جوان ادامه پیدا می‌کند؟
حاج آقا ریاحی: پس از ازدواج نیز زوجین تا ۲ سال زیر نظر مرکز ما خواهند بود و در صورت بروز مشکل و یا نیاز به مشاوره از خدمات تخصصی مرکز استفاده خواهند کرد.
همچنین از برخی مزایای مراکز ما بهره‌مند خواهند شد که دریافت خدمات با تخفیف ویژه از دفاتر عقد و ازدواج، گل‌فروشی‌ها، مزون‌ها و تالارها از جمله این مزایا است.
تا حالا واسطه ازدواج چند جوان شدید؟
حاج آقا ریاحی: تاکنون با روش‌های درست و اصولی توانستیم ۷۶ زوج جوان را از طریق بستر تسهیل‌گری و واسطه‌گری ازدواج با یکدیگر پیوند دهیم که همه این ازدواج‌ها نتایج خوبی به همراه داشت.
ازدواج شما هم سنتی بود؟
خانم ریاحی: بله ازدواج ما سنتی بود البته همسرم، پسرعمه‌ام هم بود که با پادرمیانی عموی من این ازدواج در سال ۱۳۷۱ سرگرفت و خدا را شکر در کنار هم خوشبخت هستیم. خداوند یک پسر و یک دختر به ما عطا کرده که هر ۲ فرزندمان ازدواج کردند و در این مرکز پا به پای ما برای امر خیر ازدواج تلاش می‌کنند.
شیرین‌ترین و تلخ‌ترین خاطره شما؟
حاج آقا ریاحی: وقتی به مراسم ازدواج مراجعان خود دعوت می‌شویم و یا خبر تولد فرزند خود را می‌دهند بسیار برای ما مسرت‌بخش است و شیرین ترین خاطره ما محسوب می‌شود البته در این سال‌ها خاطره تلخی نداشتم.
خانم ریاحی: شیرینی‌های این کار خیلی بیشتر از تلخی‌های آن است، برای مثال در یکی از مراسم‌های خواستگاری که دختر و پسر برای صحبت رفته بودند مدتی که گذشت ناگهان دیدیم کسی از بالای رختخواب به پایین پرت شده بعد متوجه شدیم پسرک خردسال خانواده و برادر عروس خانم، کنجکاو بود که صحبت‌های بین خواهرش و خواستگار را گوش کند که ناگهان به پایین پرت می‌شود البته اتفاقی برایش نیفتاد فقط باعث خنده حضار شد.
در کنار همه شیرینی‌ها، دخالت‌های نابه‌جا و یا سخت‌گیری‌های بیش از حد خانواده‌ها از خاطرات تلخ ما است، گاهی اوقات ۲ جوان معیارهای لازم برای ازدواج را دارند اما دخالت اطرافیان و برخی رسومات غلط فرصت انتخاب اصلح را از آنها می‌گیرد.
برخی افراد از کار شما پرهیز دارند و آن را دخالت در امور شخصی دیگران می دانند، در این باره چه نظری دارید؟
حاج آقا ریاحی: فرایند ازدواج یک فرایند دینی، اجتماعی و سنتی است خیلی از افراد بین ازدواج سنتی و مدرن تفاوت قائل می‌شوند. معتقدیم می‌توان یک روش درست را اتخاذ کرد تا ازدواج خوب و اصولی شکل بگیرد طوری که در این شیوه بتوان از واسطه‌گری، معرفی و آشنایی و استفاده از نظرات مشاوران و روانشناسان خانواده به صورت همزمان استفاده کرد.
علاوه بر معرفی جوانان متقاضی ازدواج از طریق شورای همیار خانواده و یا دوستان و آشنایان، جوانان هم به ما مراجعه کرده و به صورت حضوری و یا از طریق سامانه اینترنتی درخواست خود را ثبت می‌کنند.
در مرکز آوای رحمت گزینه‌ها پالایش می‌شوند سپس افرادی که بیشترین تناسب را با یکدیگر دارند به هم معرفی می‌شوند و در صورت پذیرش، ملاقات زیرنظر مشاوران مرکز انجام می‌شود.
ما راه‌های متعددی را برای کمک به جوانان قرار دادیم شورای همیار خانواده ما شبکه‌هایی را در جامعه دارد که دختران و پسران جوان را به ما معرفی می‌کند البته بعد از این معرفی، همکاران ما در مرکز، این جوانان را به دفتر معرفی کرده و در صورت رضایت آنها به ازدواج مراحل بعدی انجام می‌شود، ما هیچ‌گاه مداخله بدون اجازه جوانان نداریم چرا که حرمت و شخصیت افراد برای ما مهم است.
اطلاعات و داده‌هایی که از افراد در این مرکز گرفته می‌شود محرمانه است و در اختیار هیچ کسی قرار داده نمی‌شود و به عنوان یک امانت قانونی، شرعی و اخلاقی نزد ما محفوظ می‌ماند.
گاهی اوقات برخی افراد، گزینه‌هایی را برای ازدواج به مرکز ما معرفی می‌کنند اما آن جوان خودش مطلع نیست که این مساله کار را برای ما سخت می‌کند و ما اجازه فرد را لازم می‌دانیم چراکه خیلی از افراد ممکن است با این سبک ازدواج و یا این نوع ملاقات‌ها موافق نباشند.
البته ما همیشه این نکته مهم را به مراجعان خود یادآوری می‌کنیم که «ما به جای شما انتخاب نمی‌کنیم بلکه به شما معرفی می‌کنیم» در واقع ما با ارائه مشاوره و راهنمایی مسیر ازدواج را برای جوانان تسهیل می‌کنیم.
حاج آقا! خیلی‌ها فکر کنند این کار پول خوبی برایتان دارد؟
حاج آقا ریاحی: اتفاقا انگیزه‌ام از این کار اصلا مالی نیست و فرایند کار تسهیل‌گری و واسطه‌گری در مرکز ما زیر نظر سازمان‌هایی است که به ما مجوز اعطا کردند.
حتی زمانی که معرفی ما منجر به ازدواج هم شود باز هم هزینه‌ای از خانواده‌ها دریافت نمی‌کنیم به جز یک هزینه ناچیز که برای ثبت‌نام واریز می‌کنند.
خوب کردن حال دیگران آنقدر ارزش دارد که انسان از وقت و سرمایه خود بزند، گاهی اوقات کسی پول دارد و در کار خیر مدرسه‌سازی، مسجد، بیمارستان و یا ساخت خانه برای محرومان اقدام می‌کند اما ما سرمایه این کارها را نداشتیم اما توان، وقت و علم کار واسطه‌گری ازدواج را داشتیم لذا در این مسیر خیر گام برداشتیم.
ما یک تیم خانوادگی هستیم که در مسیر ازدواج جوانان قدم گذاشتیم و فامیل و آشنا دیگر ما را به نام ازدواج می‌شناسند و وقتی ما را می‌بینند می‌گویند لابد فلانی آمده تا برای دختر یا پسرمان گزینه معرفی کند.
پس انگیزه شما از این کار چیست چطور می‌شود که خانوادگی این همه وقت و انرژی خود را صرف این موضوع می‌کنید؟
حاج آقا ریاحی: وقتی واسطه‌گری ما منجر به ازدواج جوانان می‌شود و ما را به مراسم دعوت می‌کنند انگار به مراسم فرزندمان دعوت شدیم و وقتی فرزندان آنها به دنیا می‌آیند احساس می‌کنیم نوه ما به دنیا آمده و به جمع خانواده من اضافه شده است.
از طرفی دیگر کمک به ازدواج جوانان مطالبه رهبر معظم انقلاب و یک کار جهادی است و اگر همه ما به یک واسطه ازدواج تبدیل شویم بسیاری از بزه‌های اجتماعی ما کم می‌شود، در این دنیا نگاه به همه موضوعات با رنگ و بوی مالی شاید خیلی جالب نباشد خوب است گاهی اوقات با نیت رضای خداوند و شادی دل خانواده برای امر خداپسندانه ازدواج گام برداشت.
در این مسیر چه چالش‌هایی سر راه شما قرار دارد؟
حاج آقا ریاحی: گاهی اوقات که در امر ازدواج ورود می‌کنیم با مقاومت زیاد والدین مواجه می‌شویم حال آنکه دغدغه ما خیلی بیشتر است و با حساسیت ویژه‌ای وارد عمل می‌شویم تا بهترین انتخاب رقم خورد، ازدواج با همه تقدس، امر بسیار آسانی است.
گاهی اوقات هم مهریه‌های سنگین و چشم و هم‌چشمی‌ها و خواسته‌های ناجور مانع ازدواج هستند، برخی والدین دختر از پسر ۲۴ ساله انتظار دارند خانه و ماشین داشته باشد حال آنکه تامین این امکانات در این سن ممکن نیست و یا خیلی سخت است.
ما به دنبال کمک به افراد و تسهیل ازدواج هستیم، شعار ما کمک به جوانان در آستانه ازدواج با کمک علم روانشناسی و جامعه‌شناسی و با استفاده از امکانات دستگاه‌های اجرایی است.
شاید خیلی‌ها خیال کنند که ازدواج نیاز به توان مالی دارد اما در ادارات ما جوانان بسیاری هستند که در کنار درآمد و شاغل بودن انگیزه ازدواج ندارند، اگر انگیزه ازدواج در جوانان خاموش شود کار واسطه‌گری سخت می‌شود لذا همه افراد برای حفظ بنیان خانواده باید وارد میدان شوند.
حاج آقا! خیلی از افراد از اینکه بخواهند دو نفر را به هم معرفی کنند از عواقب آن هراس دارند و زیر بار واسطه‌گری نمی‌روند چه توصیه‌ای به آنها دارید؟
نکته مهم این است که ما به تنهایی نمی‌توانیم در این امر خیر وارد عمل شویم، باید همه وارد میدان شوند و ترس و استرس را کنار بگذارند اینکه بترسیم اگر ۲ جوان را به هم معرفی کردیم طلاق بگیرند چه می‌شود درست نیست، اگر همه مردم به امر مقدس ازدواج ورود کنند خیر و برکات وارد زندگی آنها می‌شود.
به نظر شما علت کاهش ازدواج بین جوانان چیست؟
حاج آقا ریاحی: انگیزه و میل و رغبت برای ازدواج در بین جوانان کمتر شده از سویی دیگر ترس از ازدواج و مشکلات اقتصادی نیز مزید بر علت شده تا جوانان زیر بار زندگی مشترک نروند.