به گزارش خبرنگار ایرنا، انسان ها برای زندگی در جامعه به رفتارها و هنجارهای اجتماعی، یعنی شیوه های رفتاری معینی که براساس ارزش های اجتماعی شکل می گیرند و رعایت آنها باعث ایجاد نظم در جامعه می شود، احتیاج دارند.
جامعـه شناسـان، هنجارها را الگوهای استاندارد شده رفتار و کردار می دانند که نشان دهنده رفتار ایده آل یا مطلوب افراد و اعضای جامعـه هستند و از این رو هنجارهای اجتماعی برای اعضای جامعه مشخص می کند که در هر موقعیت اجتماعی، چه نوع رفتاری را باید داشته باشند و از چه رفتاری دوری کنند تا نظم را در جامعه برقرار کنند.
عوامل متعـدد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی می تواند انحرافات اجتماعی و جرایم مختلفی را در جامعه شکل دهد که یکی از آنها وندالیسم یا صدمه زدن به محیط شهری است، صدمه به اموال شهری یا عمومی که همزمان با توسـعه شـتاب زده شـهرها و درونـی نشـدن فرهنـگ شهرنشینی این فرهنگ ناصحیح نیز به خصوص در بین نوجوانان و جوانان رواج و گسترش یافته است.
وندالیسم یعنی تخریب اموال عمومی
ریشه لغوی واژه وندالیسم از عنوان وندال گرفته شده که نام قومی در اروپای قرن پنجم میلادی است که به هر سرزمین و شهری وارد می شدند، اموال ساکنان آن را به غارت می بردند و اشیا و آثار غیرقابل حمل آنان را از بین می بردند، ویژگی تخریبی این قوم، سبب شد که نام آنها بر اعمال و اقدام های تخریبی در شهرها گفته شود و هرگونه تخریب اموال عمومی، یادآور نام و یاد آنان باشد.
یک روز که در محیط شهری قدم می زنید، می توانید پیرامون خود را جزیی تر نگاه کنید تا ابعاد گسترده وندالیسم جلوی چشم های شما نمایان شود، برای مثال دیوارهای شهر، سینماها، آسانسورها، پارک ها و سرویس های بهداشتی، کیوسک های تلفن و صندلی های اتوبوس های شهری به شکل وسیعی گرفتار معظل وندالیسم هستند که نه تنها سالانه هزینه بسیاری به ساکنان شهر تحمیل می کنـد، بلکـه سلامت و امنیـت ایـن جوامـع را بـه مخاطره می اندازد.
همین چد وقت اخیر و در شب چهارشنبه سوری، دیواره های سطح شهر قزوین از اصابت نارنجک های دستی نوجوانان و جوانان به وضعیت جنگ زده ای درآمده بود که شیشه های شکسته شده خانه ها نیز گواه از وضعیت وخیم وندالیسم در این استان می داد.
بی عدالتی منجر به وندالیسم می شود
روانشناسان و جامعه شناسان بسیاری پدیده وندال را بررسی کرده اند تا این معضل را ریشه یابی کنند اما بسیاری از آن ها معتقدند که احساس بی عدالتی انگیزه مهمی برای خرابکاری و رفتارهای ویرانگرانه آنان است و همچنین رفتـار نامناسـب والـدین بـا فرزندان و شرایط نامناسب محیطی آنها می تواند به بروز اینگونه رفتارها منجر شود.
اکثر وندال ها زندگی های ناموفقی داشتند و با کوله باری از سرخوردگی، شکسـت و ناکـامی هـای مختلف در زمینه تحصیلی، حرفه ای، مالی، اجتماعی و خانوادگی مواجه هسـتند و میـزان بیمـاری هـای روحـی و روانـی، پرخاشگری و افسردگی در بین جوانان وندال بیشتر است.
این افراد به دلیل نداشتن تعادل روانی، در تشـخیص هنجارهـا از ناهنجاری های اجتماعی با مشکل مواجه می شوند و عقده های روانی خود را با اقدامات خشونت آمیـز و خـراب کارانـه تخلیـه می کنند، همچنین فقر اقتصادی نیز می تواند یکی از مهمترین عوامل بروز وندالیسم باشد چرا که وجود اختلاف طبقـاتی در جامعه موجب برانگیخته شدن حس انتقام جویی افراد پایین تر به افراد باالادست خود می شود.
همچنین سطح تحصیلات، از خود بیگانگی، اختلافات خانوادگی، وضعیت نامطلوب تحصـیلی و احسـاس تبعیض در مدارس، محیط های اجتماعی از عوامل زمینه ساز دیگر در بروز رفتارهای وندالیستی است.
تعرض به اموال عمومی حبس دارد
طبق ماده ۳۲۲ قانون مجازات اسلامی، هر کس با هیاهو و جنجال و یا با حرکات غیرمتعارف خود و یا تعرض به افراد، موجب اخلال در نظم، آسایش و آرامش عمومی شود یا مردم را از کسب و کار خود باز دارد، به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ۱۰ ضربه شلاق محکوم می شود و همچنین براساس ماده ۳۸۲ قانون مجازات اسلامی، هر نوع غارت و از بین بردن اموال و اجناس که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهری و غلبه واقع شود، چنانچه محارب شناخته نشوند، به حبس از ۲ تا پنج سال محکوم می شوند.
طبق ماده ۳۱۱ قانون مجازات اسلامی، هر شخصی به صورت عمد اشیای منقول یا غیرمنقول دیگری را تخریب و یا به هر نحو کامل یا بعضا تلف کند و یا از کار بیندازد، به حبس از ۶ ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
با وندالیسم چه کار کنیم؟!
در بروز هر نوع آسیب اجتماعی، از جمله وندالیسم، بسیاری از عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موثرند اما سازمان های فرهنگی - ورزشی شهرداری و همچنین سازمان آموزش و پرورش استان قزوین می توانند با همکاری یکدیگر کارگاه های مختلفی را برای افزایش سطح آگاهی کودکان و نوجوانان در خصوص مبلمان شهری، رعایت مسایل فرهنگی و همچنین گره گشایی روانی برگزار کنند چرا که همواره مردم از دستگاهی چون شهرداری انتظارات بیشتری در رسیدگی به طراوت و شادی محیط شهری و نیز تنوع بخشی به این محیط دارند تا دیگر شاهد رفتاهای وندالیستی نباشند.
همچنین استانداردهای زندگی شهری بایستی در تمامی مناطق و محلات شهری، به ویژه در مناطق و محلات محروم ارتقا یابد چرا که در مقابله با این مشکل فقط راهکارهای مجازات و حبس نمی تواند به تنهایی راهگشا باشد.