به گزارش ایرنا؛ منطقه حفاظت شده «لشگردَر» با قدمتی به بلندای تاریخ مادها،منطقه‌ای بکر و دست نخورده در شرق و جنوب شرق ملایر، چشم‌اندازی زیبا از تنوع زیستی وحوش، گیاهان و جانواران در این منطقه را به نمایش گذاشته و منطقه‌ای ایده آل برای زادآوری وحوش است.
به گفته پیشینیان «منطقه لشگردَر» زمانی محل تاخت و تاز ایلات آن زمان از جمله ایل زند بوده و نام لشگردَر نیز از زمان کریم‌خان زند بر این ناحیه مانده است؛ برخی هم معتقدند که به علت حضور لشگریان روس در این منطقه، این مکان به نام لشگردَر نامگذاری شده و برخی اسم این منطقه را برگرفته از نام پسر طهمورث «لشکر» می‌دانند.
«منطقه حفاظت شده لشگردَر» سه موقعیت کوهستانی، تپه ماهور و دشت را دربرمی‌گیرد و ۱۱ چشمه دائمی به نام‌های «قمشلی»، «کُله‌بید»، «دره غار»، «سی‌یک»، «گیچک»، «اوضامن»، «سلطان‌آباد»، «اوزون دره»، «چشمه نثار»، «چشمه‌نقلی» و «پیر مهدی» را در خود جای داده که طراوت و شادابی را به منطقه هدیه می‌دهد.
وجود ۲۲۶ گونه گیاهی و ۱۸ گونه پستاندار در منطقه لشگردر
۱۶ روستا در اطراف منطقه حفاظت شده لشگردَر وجود دارد که شامل «ازناو»، «سلطان‌آباد»، «قلعه‌جوزان»، «پیر خداوردی»، «چشمه قاضی»، «جوزان»، «جوراب»، «ازناوله»، «احمدیه»، «میشن»، «کمازان»، «زنگنه سفلی و علیا»، «احمد روغنی» و «کساوند» است، این روستاها در محدوده مرزی این منطقه قرار گرفته و سه روستای «جوزان»، «پیرخداوردی» و «قلعه جوزان» در داخل محدوده منطقه حفاظت شده قرار دارند.
منطقه حفاظت شده لشگردَر ملایر دارای تنوع گیاهی و جانوری بالایی است؛ به طوری‌که ۲۲۶ گونه گیاهی متعلق به ۱۸۴ جنس و ۴۳ خانواده در آن تاکنون شناسایی شده است و ۷۵ گونه پرنده و ۱۸ گونه پستاندار نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.
این منطقه حفاطت شده با وسعت بیش از ۱۶ هزار هکتار به دلیل اینکه زیستگاه پرندگان و جانوران بسیاری است، سال ۱۳۶۳ بنا به ظرفیت‌ها به‌عنوان «منطقه شکار ممنوع» و در سال ۱۳۶۹ به‌عنوان «منطقه حفاظت‌شده» اعلام شد تا از آسیب‌هایی که منشأ انسانی دارند جلوگیری شود.
راه‌اندازی سیستم پایش هوشمند در منطقه لشگردر
به واسطه ظرفیت‌های بکر و طبیعی و گونه‌های جانواری و تنوع گیاهی و زیستی، سازمان حفاظت محیط زیست بر آن شد تا با نصب و راه‌اندازی سیستم پایش هوشمند، به طور کامل حفاظت از منطقه لشگردر را گسترش دهد تا سختی‌ها و صعب‌العبور بودن مناطق حفاظت شده، آسانتر و عرصه برای متخلفان تنگتر شود.
در همین رایطه معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان همدان در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: وسعت منطقه حفاظت‌شده لشگردر بالغ بر ۱۶ هزار هکتار است که از قله کوهستانی موسوم به کوه سرده در ملایر آغاز شده و تا شهر زنگنه ادامه پیدا می‌کند.
"مهدی صفی‌خانی" افزود: این منطقه رشته‌کوه سرده و کوه آهنگران را دربرمی‌گیرد و در دل خود انواع و اقسام گونه‌های جانوری و گیاهی را جای داده است.
ارتقای شرایط حفاظتی منطقه لشگردر طی سال‌های اخیر
وی با تأکید بر اینکه این منطقه به‌لحاظ شرایط اکوسیستمی یکی از مناطق با تنوع زیستی بالا در استان محسوب می‌شود، بیان کرد: با توجه به شرایطی که از گذشته در این منطقه وجود داشته، در حال حاضر قوچ، میش ارمنی و کل و بز به‌عنوان گونه‌های شاخص در این منطقه تحت حفاظت قرار دارند که متعاقب این اتفاق شاهد حفاظت سایر گونه‌های گیاهی و جانوری موجود در این منطقه نیز هستیم.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان همدان ادامه داد: شرایط حفاظت از این منطقه از سطح ضعیف طی سالیان سال، امروز به شرایط مناسبی ارتقا یافته و نمی‌توان از کنار جانفشانی‌هایی که برای حفاظت از منطقه شده به‌راحتی گذر کرد.
صفی‌خانی بیان کرد: امر حفاظت طی سالیان اخیر در سطح بین‌الملل از حالت فیزیکی صرف و استفاده از افراد، خارج شده و جای خود را به حفاظت مشارکتی و بر پایه فناوری داد است.
وی با بیان اینکه ما نیز این رویکرد را دنبال کرده و تلاش کردیم که روش‌های حفاظتی خود را تا حدودی تغییر دهیم، افزود: در این راستا و طی چند سال اخیر شاهد انجام اقدامات بسیار خوبی برای حفاظت از این مناطق بودیم.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان همدان ادامه داد: سال گذشته پاسگاه محیط‌بانی شهید یاری به دوربین‌های حرارتی دید در شب تجهیز و دوربین‌های مداربسته در ارتفاعات منطقه نصب شد که این اقدام در برخورد لحظه‌ای با تخلفات کمک شایانی به ما می‌کند.
نصب دوربین‌های دید در شب در لشگردر
صفی‌خانی اظهار کرد: کار این دوربین‌ها به‌صورت آزمایشی از ماه‌ها قبل آغاز شده و طی هفته محیط زیست امسال با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، بهره‌برداری رسمی از این زیرساخت در مسیر حفاظت هرچه بهتر از منطقه لشگردر انجام شد.
به گفته وی؛ در کنار انجام این اقدامات با استفاده از ظرفیت‌های مختلف در شهرستان ملایر و از محل اعتباراتی که در اختیار سازمان حفاظت از محیط زیست قرار داشت، انجام یکسری کارها در دستور کار قرار گرفت که از جمله آنها می‌توان به آبرسانی در ارتفاعات با همکاری و مشارکت پادگان امام‌علی(ع) اشاره کرد.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان همدان ضمن تاکید بر ضرورت حفاظت فیزیکی از مناطق حفاظت شده، تأکید کرد: باید از این نوع حفاظت صرف خارج شد و به سمت حفاظت مشارکتی حرکت کرد، یعنی مردم در حفاظت از منطقه خود را مسئول بدانند.
حفاظت از لشگردر نیازمند مشارکت مردم
صفی‌خانی گفت: ما نیز از طریق تدوین برنامه‌های مختلف گام‌هایی را در این مسیر برداشته و حتی در برخی مناطق همچون گلپرآباد که در امتداد منطقه حفاظت‌شده لشگردر قرار دارد، شاهد حفاظت مشارکتی مردم بومی به طور جدی هستیم.
وی یادآور شد: در خصوص پوشش گیاهی مناطق حفاظت‌شده چالش اصلی دست‌اندازی به اراضی ملی است که خوشبختانه برخورد با این امر نیز با انجام تکمیل نقشه کاداستر از سوی منابع طبیعی، برای ما آسانتر شده تا پیش از این عدم مشخص بودن محدوده اراضی، خود در برخورد با متخلفان ما را دچار مشکل می‌کرد.
معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت از محیط زیست استان همدان با بیان اینکه از طریق این نقشه‌ها امکان تشخیص اراضی ملی از مستثنیات برای ما به‌راحتی قابل انجام است، بیان کرد: علاوه بر این سامانه ایران‌لند یا همان پنجره واحد زمین (به‌صورت ماهواره‌ای هرگونه دخل و تصرف در اراضی را گزارش می‌دهد) در حال فعال شدن است.
کاداستر؛ کمک کننده در جلوگیری از تخریب مناطق حفاظت‌شده
صفی‌خانی ادامه داد: این زیرساخت‌های فراهم‌شده ما را در مواجهه با تخریب و تصرف‌ها کمک شایانی خواهد کرد، چراکه در دل این تخریب و تصرف‌ها بخش اعظمی از گونه‌های طبیعی و بومی منطقه تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به اینکه در منطقه لشگردر بنا به حفاظت مداوم و جلوگیری از چرای دام، پوشش گیاهی موجود شرایط مناسبی را در مقایسه با مناطق اطراف این منطقه دارد، گفت: در صورت امکان ارتقای لشگردر، در صورت مهیا شدن مقدمات آن فراهم خواهد بود.
رئیس حفاظت محیط زیست ملایر نیز گفت: سیستم پایش هوشمند منطقه حفاظت شده لشگردر نیمه خرداد امسال با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به بهره‌برداریرسید که در گام نخست سه دکل مجهز به دوربین هوشمند پیشرفته ۲۴ ساعته با دید ۳۶۰ درجه‌ای در ارتفاعات این منطقه نصب و راه‌اندازی شد.
"عباس نجاری" بیان کرد: در گام دوم نیز سه دستگاه دوربین هوشمند پیشرفته ۲۴ ساعته با دید۳۶۰ درجه‌ای در دامنه این منطقه نصب و راه‌اندازی خواهد شد.
وی ادامه داد: برای اجرای سیستم پایش هوشمند این منطقه ۱۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات ملی و استانی هزینه شد.
به گزارش ایرنا؛ شهرستان ملایر دارای ۲ منطقه حفاظت شده "لشگردر" و گلپرآباد" است.