به گزارش ایرنا، در متن اطلاعیه‌ای که روز شنبه در خصوص گرمای هوا صادر کرد آمده است: گرمای شدید، استرس یا تنش گرمایی یکی از چالش‌های صنعت مرغداری است بطوری که در فصل تابستان با وقوع دماهای بالای ۴۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالا، کنترل شرایط محیطی یکی از عوامل بسیار مهم در پرورش طیور به حساب می‌آید و ضروری است پرورش‌دهندگان صنعت طیور استان اقدامات لازم را انجام دهند. استرس گرمایی، در نتیجه واکنش فاکتورهای مختلفی مانند دمای بالای محیط، رطوبت، تابش حرارت و سرعت هوا اتفاق می‌افتد که از میان آنها دمای بالای محیط نقش مهمی را ایفا می‌کند.
در بخش دیگری از این اطلاعیه تاکید شد: علایم استرس گرمایی در سالن‌های پرورش شامل تلاش برای دور شدن از سایر پرنده‌ها، حرکت به نقاط خنک‌تر سالن و قرار دادن بدن در مقابل جریان هوا، بالا گرفتن بال‌ها و دور کردن آن از بدن و در معرض هوا قرار دادن نقاط کم پر بدن، له له زدن به آرامی، پرریزی ناحیه گردن، پف‌کردن پرها، کاهش تحرک و فعالیت، کاهش مصرف خوراک، افزایش مصرف آب، گشاد شدن رگ‌های سطحی که موجب تیرگی پوست می‌شود و کاهش جریان خون در اندام‌های درونی و له له زدن شدید است.
اداره کل دامپزشکی خوزستان دمای طبیعی بدن جوجه‌ها را حدود ۴۱ تا ۴۲ درجه سانتی گراد اعلام کرد و دمای مناسب محیط برای رشد حداکثری جوجه را نیز بین ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی گراد دانست. لذا بررسی‌ها نشان داده که استرس گرمایی موجب کاهش مصرف خوراک به میزان ۱۶٫۴ درصد، کاهش وزن به میزان ۳۲٫۶ درصد و افزایش ضریب تبدیل غذایی به میزان ۲۵٫۶ درصد می‌شود، به عبارت دیگر حدود ۳۰ درصد هزینه بیشتر و حدود ۱۶ درصد درآمد کمتر نتیجه استرس گرمایی حاد است.
روابط عمومی اداره کل دامپزشکی خوزستان کنترل تنش گرمایی را نیازمند مدیریت دقیق واحدهای پرورشی است و تأمین رفاه پرنده و نیازمند فرمولاسیون دقیق جیره متناسب با نیاز پرنده خواند از این رو استراتژی‌های مدیریتی مختلفی از جمله ساخت سایه‌بان، عایق‌بندی سالن به ویژه سقف، تغییر زمان خوراک‌دهی، افزایش جریان هوا روی سطح پرنده، افزایش تهویه، استفاده از مه‌پاش در سالن‌های بسته و متراکم، تنظیم سیستم روشنایی و خاموشی سالن، دسترسی آزادانه به آب خنک و تمیز، عادت‌پذیری جوجه به دمای بالا و تغییر شکل خوراک، ترکیب مواد مغذی خوراک، استفاده از الکترولیت‌ها و مکمل‌های ویتامینه برای کاهش اثرات منفی استرس حرارتی در واحدهای پرورشی را ضروری توصیه کرد.
در همین رابطه نیز کارشناس اداره کل دامپزشکی خوزستان به ایرنا گفت: تراکم به دلایل متعدد، یکی از عوامل بسیار موثر استرس گرمایی ایجاد شده در گله است، تراکم گرمای متابولیک تولید شده بین پرنده‌ها را به دام انداخته و خروج گرما از بدن طیور را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد و همچنین در تراکم بالا دسترسی پرنده به فضای خالی و آبخوری که هر ۲ در دفع گرما موثرند کاسته می‌شود بنابراین کاهش تراکم در فصول گرم به مدیریت بهتر استرس گرمایی کمک می‌کند.
حسین شانه‌سازان بیان کرد: جنس نر پرنده‌ها نسبت به جنس ماده و مرغ های گوشتی نسبت به مرغ های تخم گذار نسبت به استرس گرمایی حساسیت بیشتری دارند و پرندگان مسن‌تر به دلیل افزایش اندازه جثه و کاهش پوشش پر به عنوان عایق، توانایی کمتری در دفع گرمای مازاد بدن دارند.
این کارشناس اداره کل دامپزشکی خوزستان بهترین روش برای خنک نگه داشتن پرنده را تأمین جریان هوای مطلوب در سطح پرنده درسالن دانست و گفت: با تهویه مطبوع در سالن علاوه بر تأمین هوای تازه و خنک می‌توان گازهای مضر آمونیاک و CO۲، رطوبت، گرد و غبار مازاد سالن و اثرات استرس حرارتی را به حداقل رساند.
وی تاکید کرد: در زمان استرس حرارتی، پرندگان به طور طبیعی ۲ تا چهار برابر زمان قبل آب مصرف می‌کنند که در نتیجه عمل نفس نفس زدن، بخار آب زیادی از بدن دفع می شود و باید با تأمین آب خنک و تمیز پرنده را تشویق به نوشیدن آب کرد، بنابراین در فصول گرم سال می‌توان ۲۵ درصد فضای آب خوری‌ها را بیشتر از فصول سرد سال در نظر گرفت و افزودن ویتامین‌ها و الکترولیت‌ها به آب آشامیدنی از استراتژی‌های مهم کاهش استرس حرارتی در مزارع پرورشی طیور است.
شانه‌سازان گفت: یکی دیگر از راهکارهای کاهش اثرات ثانویه استرس حرارتی، خوراک‌دهی پرندگان در ساعت خنک شبانه روز (صبح، غروب و شب) برای تحریک بیشتر مصرف دان است که تغییر زمان مصرف خوراک، شاخص بسیار خوبی برای تحریک بیشتر طیور به مصرف خوراک است.
وی افزود: با توجه به شدت استرس گرمایی، تنظیم بالانس جیره غذایی از نظر انرژی و پروتئین به نفع انرژی به کاهش اثرات استرس گرمایی کمک قابل توجهی می‌کند که در این راستا افزودن ویتامین C کمک قابل توجهی به بهبود شرایط تولید و رشد می‌کند، همچنین افزودن بتائین به خوراک کمک می‌کند تعادل آب و الکترولیت سلول ها به نحو بهتری در بدن پرنده انجام شود.
شانه‌سازان ادامه داد: در استرس گرمایی افزایش سطح ویتامین‌ها و مواد معدنی و استفاده از الکترولیت‌ها در آبخوری تا سه روز و استفاده از بی کربنات سدیم (جوش شیرین) برای برگرداندن تعادل اسید - باز که به دلیل له له زدن به هم می‌خورد، هم در گله های گوشتی و هم در گله‌های تخمگذار با جبران آلکالوز تنفسی به بهبود عملکرد، تولید و کیفیت پوسته (در مرغان تخمگذار) کمک بسیار زیادی می‌کند.
کارشناس اداره کل دامپزشکی خوزستان بیان کرد: از دیگر عوامل تغذیه‌ای افزایش سهم چربی در جیره و کاهش نشاسته و فیبر در خوراک است که با کاهش تولید حرارت در دستگاه گوارش به بهبود مصرف خوراک و کاهش استرس گرمایی کمک می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: اجرای دقیق موازین امنیت زیستی به ویژه واکسیناسیون به موقع گله‌ها میتواند سطح ایمنی طیور در برابر بیماریها را بالا برده تا در شرایط تنش گرمایی یا در وضعیت بد جوی که احتمال گسترش بیماریها بیشتر می‌شود، پرندگان موجود در سالن از تیتر حفاظتی مناسبی برخوردار باشند لذا توصیه می‌شود اجرای برنامه واکسیناسیون در فصول گرم در ساعات خنک روز انجام شود.
به گزارش ایرنا، یکی از نکات مهم و اغلب فراموش شده علاوه بر هشیاری و سرکشی کارگران، تعبیه زنگ هشدار مجزا برای سیستم تهویه است که در صورت هرگونه اختلال در تهویه در تابستان میتواند نتایج فاجعه بار به همراه داشته باشد و همچنین تجهیز به سیستم برق اضطراری آماده بکار برای مواجهه با قطع برق سراسرس بسیار ضروری و مهم است.