به گزارش ایرنا، مهمترین ویژگی دمنوش های سنتی خنکی آور، حفظ تعادل آب بدن، فرونشاندن عطش و جلوگیری از گرمازدگی است.
این گیاهان دارویی خنک کننده به شکل دمنوش و یا ریزدانه هایی که در شربت ها یا آب جوش قوام می آورند و یا به صورت عصاره و عرق(سردنوش) برای کاهش حرارت بدن کاربرد دارد.
به گفته کارشناسان طب سنتی لازم است افراد دارای فشار خون، قند خون، مشکلات کلیوی و گوارشی پیش از مصرف هر نوع گیاه دارویی با پزشک معالج خود مشورت کنند زیرا بیشتر دمنوش ها یا سردنوش ها با خاصیت نشاط آوری و انرژی بخشی امکان بالا بردن تپش قلب را دارند.
در این میان دمنوش نعنا، نعنا فلفلی، مریم گلی، رازیانه، زعفران، گل داوودی، بابونه، مرزنجوش، اسطوخدوس، علف لیمو، سنبل الطیب و گل گاو زبان که آنها را همانند چایی دم می کنند و می‌نوشند از شناخته شده ترین گیاهان دارای طبع خنک اند که بی حوصلگی و کلافگی ناشی از گرما را نیز درمان می کنند.
در طب سنتی، گیاه زردچوبه و شوید خشک شده نیز که به شکل ادویه در طبخ غذاها استفاده می شود خاصیت خنک کنندگی دارد.
از دیگر گیاهان دارویی خنک کننده بدن می توان به دانه های خاکشیر، تخم شربتی، هل، گشنیز، سنا و زیره سبز اشاره کرد که در ترکیب انواع شربت ها یا به شکل جوشانده شده در آب گرم یا شناور در آب سرد به مصرف می رسد.
این ریزدانه ها در شربت و آب جوش چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم می‌شوند بنابراین در تامین آب مورد نیاز بدن که با تعریق از بین می رود موثر هستند.
مصرف عرق گیاهانی مانند بیدمشک، شاتره، خارشتر، کاسنی و رازیانه نیز برای کمک به سلامت کبد و کاهش دمای بدن مفید است.
برای معالجه اشخاص گرما زده، بهترین راه، خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند.
چای سبز، چای سفید و چای ترش نیز از متداول ترین دمنوش های سبک، نشاط آور و خنک کننده بدن است که استفاده از آنها به جای چای سیاه روزمره می تواند به تنظیم حرارت بدن کمک کند.
برخی میوه های خشک مانند عناب، زرشک و تمشک نیز دارای خواص خنک کنندگی بدن بوده و از گرما زدگی جلوگیری می کند.
در گذشته مردم همزمان با فصل گرما در کنار نوشیدن آب خنک، گیاهان دارویی خنک آور را به شکل های مختلف مصرف می کردند.
بر اساس طب سنتی در فصل تابستان، افراد با مزاج گرم و خشک بیشتر در معرض آسیب هستند، از این رو آنها باید از تمام خوردنی‌ها و نوشیدنی هایی که حرارت را بالا می‌برد و باعث خشکی بدن می‌شود، پرهیز کنند.
به گزارش ایرنا، در نخستین ماه تابستان اصفهان و ۱۴ شهر دیگر استان دمای بالای ۴۰ درجه را تجربه کردند که بدلیل ماندگاری الگوی هوای گرم، پیش بینی شده این شرایط در روزهای آتی هم ادامه پیدا کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده از حدود ۸۰۰ گونه گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی شناخته شده در ایران بیش از ۴۰۰ نوع در شهرستان های غرب اصفهان از جمله فریدونشهر در ۱۸۰ کیلومتری غرب اصفهان می روید. وسعت مراتع غرب اصفهان بیش از ۳۰۰ هزار هکتار است.
سالانه ۷۰ هزار تن گیاه دارویی در هشت هزار و ۳۵۰ هکتار مزارع کشت شده اصفهان تولید می شود.