ابراهیم جلیلی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: در حال حاضر گنبد «یخدان میرفتاح» که بر اثر بارش‌ها فرو ریخته بود، به طور کامل اجرا شد و در صورت تامین اعتبارات مورد نیاز، این بنا سال ۱۴۰۴ وارد چرخه گردشگری می‌شود و مردم می‌توانند از این اثر تاریخی بازدید کنند.
وی افزود: "یخدان میرفتاح" یکی آز آثار تاریخی شهرستان ملایر و تنها یخدان غرب کشور است که فروردین سال ۱۳۹۸ بر اثر بارش‌های فراوان و همزمانی برف و باران، گنبد این بنا به طورکامل فرو ریخت.
جلیلی با بیان اینکه این بناها بیشتر در مناطق گرمسیری یا مناطق کویری ساخته می‌شوند و به همین دلیل تنها بنای غرب کشور محسوب می‌شود، افزود: این بنا دارای سه قسمت است که یک قسمت آن یخدان و منفی ۶ متر از سطح زمین است، قسمت دیگر ساقه نگهدارنده گنبد است که چهار متر از زمین ارتفاع دارد و یک قسمت هم گنبد یخدان است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر ادامه داد: در قسمت بیرونی و داخلی یخدان ۲ ردیف خشت به‌کار رفته بود که نقش عایق را داشت و در فصل تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ‌ها می‌شد.
جلیلی بیان کرد: با توجه به فروریختن گنبد، در اقدامات اولیه‌ای که انجام دادیم، بنا را محصور و علائم خطر را نصب کردیم تا هنگام عبور و بازدید مردم، برای این بنا مشکلی ایجاد نشود.
اتمام محوطه‌سازی یخدان میرفتاح تا پایان سال
وی یادآور شد: با همان اعتباراتی که از سال ۹۷ در اختیار داشتیم، قراردادی بستیم و عملیات آواربرداری و پاکسازی در یخدان میرفتاح انجام دادیم و در مراحل بعدی با تامین اعتباری که صورت گرفت، بعد از پاکسازی و رطوبت‌گیر، فضایی بین بنا و اراضی کشاروزی مجاور ایجاد کردیم.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر گفت: ساقه و پایه‌های سنگی بنای یخدان میرفتاح که پوسیده شده بود، مرمت و بازسازی شد و همه این اقدامات بعد از تهیه طرح بود که مصوبه آن در وزارتخانه و اداره کل میراث فرهنگی استان همدان وجود دارد.
جلیلی ادامه داد: دیواره نگهدارنده گنبد دوباره تعمیر و مرمت شد و یخدان که حدود پنج متر در عمق زمین و ساقه یک متر و نیم در زمین و یک متر و نیم تا ۲ متر بالای زمین است و گنبد ارتفاعی حدود ۱۲ متر است، به طور کامل اجرا شد و مابقی بنا شامل محوطه‌سازی باقی مانده و در دست اجرا است.
بیش از ۵۰ میلیارد ریال برای مرمت یخدان میرفتاح هزینه شد
وی بیان کرد: در حال حاضر نورپرداری و اجرای تزیینات، محوطه‌سازی و حصارکشی یخدان باقی مانده است که دیواره حصار اجرا شده و برق‌کشی هم در حال انجام است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر با بیان اینکه امسال کار محوطه‌سازی بنا را به پیمانکار واگذار می‌کنیم و امیدواریم تا پایان سال به اتمام برسد، افزود: چون ساخت و ساز در این بنای تاریخی ممنوع است، در صدد هستیم یک کانکس پیش‌ساخته برای اتاق نگهبانی ایجاد کنیم.
جلیلی ادامه داد: تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای بازسازی و مرمت یخدان میرفتاح ملایر هزینه شده و علت طولانی شدن مرمت این بنا پس از تخریب گنبد، کمبود اعتبار و نوسانات اقتصادی طی چند سال اخیر بود که موجب شد اعتبارات بیشتری نیاز داشته باشد.
وی با بیان اینکه با حمایت‌های دولت سیزدهم و تخصیص اعتبارات مورد نیاز، مرمت این بنا جانی دوباره گرفت و در مراحل پایانی است، تاکید کرد: از محل سفر استانی رئیس جمهور شهید، توانستیم گنبد یخدان میرفتاح را اجرا کنیم و محوطه‌سازی نیز امسال تکمیل خواهد شد.
جلیلی خاطرنشان کرد: هر اندازه جاذبه‌های مورد بازدید و کنترل شده در سطح شهر بیشتر باشد، چرخش و محور گردشگری ایجاد می‌کند و این نوع گردشگری موجب ماندگاری بیشتر مسافر و صرفه اقتصادی برای مراکز اقامتی، پذیرایی و سایر بخش‌ها خواهد شد.
به گزارش ایرنا؛ «یخدان میرفتاح» از آثار دوره قاجاریه در شهر ملایر است که توسط شخصی به نام «میرفتاح» احداث و به شکل گنبد و از آجر ساخته شده و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۲۴۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
«یخدان میرفتاح» به جا مانده از دوره قاجاریه و تنها بنای خشتی و یخچال استان همدان و غرب کشور است که سال ۱۳۹۸ بر اثر سیلاب، زیر فشار بارش‌های برف و باران طاقت نیاورد و گنبد آن فرو ریخت.