به گزارش خبرنگار ایرنا، حدود ۲ دهه از تاسیس تصفیه‌خانه شماره یک برای پدیده نوین تصفیه و بازچرخانی آب شاهرود می‌گذرد اما تکمیل این فرآیند و توسعه شبکه انتقال فراتر از اقدام‌های استانی، نیازمند اعتبارهای ملی است.
بازچرخانی پساب به زنجیره تولید در حوزه کشاورزی و صنعت‌های آب بر ریشه تحولی بنیادین در محیط زیست و اقتصاد به‌شمار می‌رود، اما زیرساخت‌های موجود باید از نظر ظرفیت، ارتقای کمیت و کیفیت تصفیه‌خانه و توسعه شبکه انتقال فاضلاب در شهر شاهرود مد نظر قرار گیرد.
سال‌های طولانی از ساخت استخرهای ذخیره فاضلاب شهری شاهرود و تصفیه‌خانه در حاشیه این شهر گذشته است و مردم برای بهره‌برداری مفید از آن در صنعت و کشاورزی همچنان منتظر هستند.
تامین آب پایدار برای صنعت، کشاورزی و آشامیدن مردم یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی زندگی مردم و مسوولان شاهرود است، چرا که دیگر نمی‌توان با حفر چاه‌هایی به عمق ۳۰۰ متر آب مورد نیاز این شهر را فراهم کرد.
کارشناسان براین باورند که استفاده از آب بازیافتی و فاضلاب تصفیه شده جزو منابع آبی هستند که به راحتی و بدون صرف هزینه‌های زیاد در دسترس جوامع قرار دارند. بسیاری از کشورها برای بخش صنعت و کشاورزی از تصفیه پساب‌ها و مهار روان آب‌ها استفاده می‌کنند.
روبازی تصفیه‌خانه موجب انتشار بوی تعفن در منطقه است
در این بین تبخیر آب از استخرهای روباز تصفیه‌خانه‌ها در فصل گرما بیش از دیگر فصول انجام می‌شود که جدای از انتشار بوی تعفن، باکتری و ویروس‌ها را همراه بخار آب از این استخرها در منطقه پخش می‌کند.
روند تبخیر آب در فرآیند تصفیه‌خانه شاهرود که از روش برکه تثبیت بهره می‌برد روزگاری مناسب به نظر می‌رسید؛ برخی حیوانات و پرندگان آبزی و مهاجر با توجه به موقعیت جغرافیایی این شهر از استخرهای روباز تصفیه‌خانه گذر و استفاده می‌کنند.
این مهم دقت نظر و پایش مداوم مسوولان مربوطه در زمینه حفظ و حراست از زیست‌بوم منطقه برای اینکه از ویروس و بیماری‌های مشترک انسان و دام و به ویژه آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان عاری باشد، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر کرده است.
فصل گرما و مهاجرت پرندگان از مناطق مختلف دنیا که می‌تواند کانون بیماری‌های ویروسی و مشترک انسان و دام باشد از مسیر این شهر، بررسی‌های لازم در این راستا را بیش از پیش یادآور می‌شود.
یک شهروند شاهرودی به خبرنگار ایرنا گفت: سال‌های متمادی همشهریان ما منتظر استفاده از طرح واگذاری انشعاب فاضلاب شهری هستند.
حسن محمدیان با بیان اینکه شبکه فاضلاب برای برخی نقاط کوهستانی شهر شاهرود هنوز قابل استفاده نیست، افزود: سال‌ها خیابان‌ها و کوچه‌های شهر را برای خواباندن لوله‌های شبکه فاضلاب کنده‌کاری می‌کنند اما مردم هنوز از مواهب اجرای این طرح بهره‌مند نشده‌اند.
یکی از کشاورزان حاشیه تصفیه‌خانه فاضلاب شاهرود نیز گفت: بوی بد و تعفن ناشی از استخرهای نگهداری و تثبیت این مرکز ساکنان و کشاورزان را کلافه کرده است.
حسن عامری افزود: با افزایش دما و گرمای تابستان به همراه اندک نسیمی که می‌وزد چنان بوی تعفنی در منطقه به راه می‌افتد که تحمل آن طاقت فرسا می‌شود.
همچنین یکی از طبیعت‌گردان گفت: سال گذشته در حوالی این تصفیه‌خانه با لاشه چند کبوتر و کبک روبه‌رو شدم و وقتی با حساسیت بیشتری به پیمایش منطقه پرداختم تعداد زیادی لاشه پرنده آبزی را مشاهده کردم.
پایش مستمر برای شناسایی بیماری پرندگان مهاجر در تصفیه‌خانه فاضلاب
رییس شبکه دامپزشکی شاهرود در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به مهاجرت پرندگان در فصل تابستان اشاره کرد و گفت: پایش مستمر برای شناسایی آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در دستور کار است.
مجتبی گلی افزود: برای حفظ آمادگی بیشتر و مقابله با هرگونه احتمال ابتلای آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، پایش مستمر مناطق از جمله استخرهای روباز ذخیره فاضلاب شهری که محلی برای استفاده موردی پرندگان به ویژه گونه‌های مهاجر است در اولویت قرار دارد.
رییس شبکه دامپزشکی شاهرود ادامه داد: براساس پایش‌های منظم کارشناسان دستگاه‌های اجرایی مرتبط تاکنون هیچگونه مورد مشکوک به آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در این شهرستان مشاهده نشده است و از مناطق ایمن و سبز به‌شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام در محیط‌های تجمعی بیشتر از سایر مناطق پایش می‌شود، ابراز کرد: برکه‌های تصفیه‌خانه با حجم وسیعی از فاضلاب یکی از کانون‌های جذب پرندگان مهاجر با احتمال بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان است.
گلی تصریح کرد: نگهداری فاضلاب خانگی با روش‌های قدیمی در برکه‌های ذخیره‌ای و تثبیت منسوخ شده و باید پس از جمع‌آوری فاضلاب، روند تصفیه، بازچرخانی و توزیع آب به بهره‌برداران بخش‌های کشاورزی و صنعت به سرعت انجام شود.
ضرورت تخصیص اعتبار ملی برای ارتقای طرح‌های فاضلاب شهری
رییس امور آب و فاضلاب(آبفا) شهرستان شاهرود به خبرنگار ایرنا گفت: برای جمع‌آوری و تصفیه پساب خانگی همانند تامین آب پایدار باید برنامه‌ریزی مدون، تامین اعتبار طرح‌های مطالعاتی و اجرایی با نگاه ویژه مسوولان ملی انجام شود.
علیرضا مطهری‌نژاد افزود: تصفیه فاضلاب به عنوان یک صنعت مدرن و قابل استفاده در جهان باشیوه‌های نوین امروزی انجام می‌شود که نیازمند فرهنگ‌سازی مردمی، همت و توجه مسوولان کشوری با تامین اعتبارات لازم و ارتقای کمی و کیفی داشته‌های کنونی است.
وی با اشاره به ساخت مسکن درشهرک‌های جدید و روند افزایش ساخت و سازها در شهر مهاجرپذیر شاهرود، تاکید کرد: تصفیه خانه فاضلاب شماره یک این شهرستان که قدمت بیش از ۲۰ سال را دارد همانند هر بنای فیزیکی، نیازمند افزایش ظرفیت، بهینه‌سازی، تعمیر و نگهداری و ارتقای کمی و کیفی است.
رییس آبفای شاهرود، آینده‌نگری برای کاهش و جلوگیری از بحران‌های احتمالی جمع‌آوری فاضلاب و این توسعه عمرانی را نیازمند تامین اعتبار مطالعه و اجرای طرح دانست.
۱۷۰ کیلومتر از شبکه‌سازی فاضلاب شهری شاهرود نیازمند تخصیص اعتبار است
مطهری‌نژاد با اشاره به اینکه شاهرود به ۳۲۰ کیلومتر شبکه‌سازی فاضلاب نیاز دارد، ابراز کرد: تاکنون ۱۵۰ کیلومتر شبکه فاضلاب در این شهرستان اجرا شده و ساخت ۱۷۰ کیلومتر دیگر در دستور کار قرار دارد که منتظر تخصیص اعتبار لازم است.
وی ادامه داد: نخستین تصفیه‌خانه شاهرود واقع در حاشیه روستای سعدآباد به روش برکه تثبیت با ظرفیت ۳۵ هزار مترمکعب در شبانه روز فعالیت دارد که ارتقای کمی و کیفی آن در دستور کار است.
به گفته رییس امور آبفا شاهرود، هم‌اکنون حجم مخزن تصفیه‌خانه هشت هزار مترمکعب است که این میزان باید به ۳۵ هزار متر مکعب افزایش یابد.
وی با بیان اینکه طرح مطالعاتی ارتقای کمی و کیفی این تصفیه‌خانه به پایان رسیده است، اظهار کرد: گام نخست عملیات اجرایی این طرح منتظر اختصاص اعتبار لازم است.
ورودی پساب به تصفیه‌خانه ۴۰ لیتر بر ثانیه است
رییس آبفای شاهرود با اشاره به اینکه ۴۰ لیتر در ثانیه به طور میانگین پساب به تصفیه‌خانه شهر وارد می‌شود، افزود: اولویت شبکه‌سازی در مناطقی است که امکان حفر چاه جذبی در آن جا وجود نداشته باشد.
وی تاکید کرد: تصفیه‌خانه شهرک فدک شاهرود هم با ظرفیت ۲ هزار و ۶۵۰ مترمکعب در شبانه‌روز هم به روش لجن فعال از به روزترین تصفیه‌خانه‌های موجود در کشور است که ساخت آن در سال ۹۸ آغاز و در شهریور ۱۴۰۲ با سفر وزیر کشور دولت شهید آیت الله رییسی به بهره‌برداری رسید.
رییس امور آبفا شاهرود گفت: نیمی از ظرفیت تصفیه‌خانه اصلی فاضلاب شهری برای استفاده ۱۶ هزار انشعاب در مدار قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه انتقال فاضلاب در شهرک‌های نزدیک به کوه به تصفیه‌خانه شهری امکان پذیر نیست، افزود: ایجاد تصفیه‌خانه برای این منطقه از سال ۱۳۹۸ در محدوده شهرک صنعتی شاهرود آغاز شده است.
مطهری‌نژاد بازدیدهای میدانی کارشناسان آبفا و مطالعه بر روی داده‌های دریافتی از میزان تبخیر و احتمال نشتی فاضلاب حوضچه‌های مربوطه را موثر دانست و گفت: اقدام لازم در این روند مطالعاتی با بررسی شواهد موجود، بهینه‌سازی گام به گام و همچنین تامین اعتبار لازم در دستور کار قرار دارد.
رفع نشتی احتمالی حوضچه‌ها در اولویت کار است
رییس آبفای شاهرود پیگیری اقدام‌های لازم برای رفع نشتی‌های احتمالی حوضچه‌های تصفیه‌خانه را یکی از اولویت‌های این اداره برشمرد و گفت: نشت‌یابی و رفع آن نیز با شواهد موجود و بررسی میانگین ورودی و خروجی این مرکز مستمر پایش می‌شود.
وی اظهار کرد: افزایش ظرفیت، به روزسازی این مرکز و همچنین گسترش و توسعه روز افزون فضای شهری نیازمند اختصاص اعتبارات ملی است.
مطهری‌نژاد به مهاجرت پرندگان و اسکان در حوضچه‌های تصفیه‌خانه اشاره کرد و گفت: پایش محیط و اطراف تصفیه‌خانه برای جلوگیری و مقابله با بحران بیماری و مخاطرات احتمالی گونه‌های پرندگان بومی و مهاجر به طور مستمر رصد و پیگیری می‌شود.
این مسوول با بیان اینکه کشف هرگونه لاشه حیوانات و پرندگان در محدوده تصفیه‌خانه بی‌درنگ به نهادهای مربوطه اطلاع‌رسانی می‌شود، افزود: این گونه رخ‌دادها بدون پنهان‌کاری با دقت و سرعت رصد، بررسی و اقدام‌های لازم قانونی انجام می‌شود.
رییس امور آب و فاضلاب شاهرود روز سه‌شنبه ۲۳ مرداد با اشاره به رسیدن حجم مخازن تامین آب به پنج‌هزار مترمکعب و وضعیت قرمز، گفت: صرفه‌جویی در مصرف آب برای عبور از بحران کم‌آبی و پیک مصرف ضروری است.
شاهرود با بیش از ۱۶۰ هزار نفر جمعیت در شرق استان سمنان قرار دارد.