به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، فهرست وزیران پیشنهادی دولت چهاردهم ۲۱ مردادماه توسط شهرام دبیری معاون امور مجلس رئیس جمهور به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ارائه شد. روند بررسی برنامه‌های وزرا نیز از روز شنبه (۲۷ مرداد) و با حضور مسعود پزشکیان در مجلس شورای اسلامی آغاز شد و این روند تا پایان هفته جاری ادامه دارد.
حسین سیمایی صراف متولد ۱۳۴۷ در مشهد، علاوه بر تحصیلات حوزوی، دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی، کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسی حقوق دانشگاه تهران است.
از شهریور ۱۳۹۸ تا اسفند ۱۴۰۰ (دولت دوازدهم و بخشی از دولت سیزدهم)، پس از محسن حاجی‌میرزایی و پیش از علی بهادری جهرمی، دبیر هیات دولت بوده است و سوابق اجرایی متعددی در وزارت علوم بر عهده داشته است.
چارچوب تدوین برنامه پیشنهادی
سیمایی صراف به عنوان وزیر پیشنهادی علوم برنامه‌ای برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه کرده است. این برنامه برای تحقق اهداف کلان و تکالیف مقرر در قوانین و اسناد بالادستی حوزه علم، فناوری و نوآوری و مقابله با مسائل و چالش‌های کلیدی حوزه طراحی شده است.
۵ هدف کلان برنامه پیشنهادی
برنامه پیشنهادی وزیر علوم در حوزه علم، فناوری و نوآوری پنج هدف کلان دارد. ارتقای اقتصادی و اجتماعی، تمدن‌سازی اسلامی – ایرانی، اقتدار سیاسی و امنیت عمومی، مرجعیت علمی و فناوری، پاسخ به تحولات و نیازهای جامعه پنج هدف کلان سیمایی صراف برای توسعه علم، فناوری و نوآوری در دولت چهاردهم است.
۱۰ چالش کلیدی وزارت علوم
سیمایی صراف در برنامه پیشنهادی خود با توجه به ضرورت شناسایی چالش‌ها و مسائل کلیدی، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۳ را مبنای کار خود قرار داده است.
نبود ارتباط موثر بین جامعه و صنعت، مساله محور نبودن پژوهش‌ها، موثر نبودن شیوه‌ها و ابزارها در نظام آموزش عالی، مهاجرت نخبگان، نبود شبکه منسجم بین دانشگاه با حوزه‌های دیگر، ضعیف در انسجام و هماهنگی سیاستگذاری و اداره نظام آموزش عالی، ارجحیت کمیت بر کیفیت در توسعه آموزش عالی، عملکرد ضعیف آمایش سرزمینی در توسعه آموزش عالی، تعاملات ضعیف علمی با دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی معتبر و نگاه هزینه‌ای و فوق برنامه به آموزش عالی از جمله چالش‌هایی بود که وزیر پیشنهادی برای نظام آموزش عالی کشور به آن اشاره کرده است.
اولویت‌های راهبردی وزیر پیشنهادی علوم
وزیر پیشنهادی علوم پس از احصای مسائل و چالش‌های نظام آموزش عالی کشور برای تحقق اهداف کلان ۱۰ اولویت‌های راهبردی را تعریف کرده است. این اولویت‌ها عبارتند از ارتقای نظام حکمرانی، تقویت نظام تامین مالی، تحقق مرجعیت علمی، تقویت نظام آموزش هدفمند و مهارت آفرین، نگهداشت سرمایه انسانی، توسعه همکاری‌های علمی و فناوری، تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی، تقویت زیرساخت‌های علم، هوشمند سازی آموزش عالی و تقویت هویت فرهنگی – تربیتی و اندیشه اسلامی ایرانی.
در ادامه به برخی از برنامه‌های عملیاتی وزیر علوم پیشنهادی برای حل چالش‌های نظام آموزش عالی اشاره می‌کنیم. برای مشاهده جزئیات برنامه پیشنهادی حسین سیمایی صراف برای تصدوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اینجا بارگذاری شده است.
تقویت نظام تامین مالی علم و فناوری
تامین منابع پایدار و قابل اطمینان به منظور انجام امور پژوهش و فناوری در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی همواره یکی از دغدغه‌های مسوولان است. وابستگی شدید دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی به منابع دولتی این امر را با چالش‌های بیشتری مواجه کرده است. موضوع درآمدزایی و تامین منابع مالی از منابع غیردولتی برای اجرای برنامه‌های پژوهش و فناوری از اهداف توسعه نسل سوم و چهارم دانشگاه‌ها مطرح بوده است.
در همین راستا وزیر پیشنهادی علوم در برنامه عملیاتی خود استفاده از ظرفیت‌های قانونی و بهره‌گیری از اختیارات سازمان‌های نظارتی برای افزایش اعتبارات سالیانه پژوهش و فناوری، تامین منابع مالی از طریق درآمدهای پایدار و مستمر کشور همچون درصدی از فروش نفت و گاز، هدایت و ترغیب خیران برای هزینه در توسعه علم و فناوری، حمایت از صندوق‌های پژوهش و فناوری و خطرپذیر در بخش خصوصی و غیردولتی را برای حل چالش دانسته است.
همچنین سیمایی صراف استفاده از فاینانس برای خرید تجهیزات تحقیقاتی، ایجاد و توسعه صندوق‌های تامین مالی مبتنی بر گرنت با محوریت توسعه علمی و پژوهش، تنوع بخشی به شیوه‌ةای تامین مالی و تسهیل‌گری در شرایط جذب منابع غیردولتی ، استقرار نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد در دانشگاه‌ها، افزایش بودجه پژوهش و فناوری از اعتباری عمومی و جداشدن بودجه تامین هزینه امور دانشجویی از بودجه جاری دانشگاه‌ها را از دیگر راهکاری عملیاتی برای تقویت نظام تامین مالی علم و فناوری بیان کرده است.
نگهداشت سرمایه انسانی و اجتماعی
توانمندسازی و نگهداشت سرمایه انسانی به ویژه نخبگان و استعدادهای درخشان و اساتید از برنامه‌های هر نظام آموزش عالی کارآمد است.
سیمایی صراف نیز برای حل چالش نگهداشت سرمایه انسانی ۱۵ برنامه اعلام کرده است. شفاف‌سازی مسیر شغلی استعدادهای درخشان به شرط حفظ پویایی از طریق بورسیه‌های تضمین شغلی، ایجاد سامانه شناسایی و رصد وضعیت نخبگان در دانشگاه‌های و حمایت از آنها، تشکیل کارگروهی برای اجرای برنامه رسانه‌ای برای امیدآفرینی و ایجاد روحیه حل مساله در نخبگان، توجه به معیشت اعضای هیات علمی به ویژه در بخش مسکن و پرداخت پژوهانه ماهیانه به دانشجویان استعداد درخشان و نخبه در ازای فعالیت پژوهشی تمام وقت از جمله برنامه‌های عملیاتی ارائه شده است.
وزیر علوم پیشنهادی همچنین تحول در آئین نامه ارتقای اعضای هیات علمی، بازنگری نظام جبران خدمت اعضای هیات علمی، بکارگیری حداقل ۲۰ درصد از دانشجویان دکتری به عنوان پژوهشگران استادمحور، شنای و حفظ نخبگان داخل کشور از طریق بکارگیری در حوزه‌های علمی مختلف، طراحی سامانه شناسایی دانشجویان سرآمد، افزایش کمی امریه‌های سربازی برای فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد، دکتری و پسادکتری و طراحی مسیر جذب اعضای هیات علمی از طریق دوره‌های پسادکتری را برای نگهداشت سرمایه انسانی به مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است.
توجه به توسعه همکاری علمی و فناورانه
سیمایی صراف در برنامه پیشنهادی برای تصدی وزارت علوم توجه ویژه‌ای به توسعه همکاری علمی و فناورانه داشته است و در همین راستا نزدیک به ۴۰ برنامه راهبردی برای این موضوع ارائه کرده است.
مهمترین برنامه‌های راهبردی ارائه شده عبارتند از مقدم قراردادن دیپلماسی علمی بر دیپلماسی سیاسی، حمایت از دانشگاه‌ها برای راه‌اندازی شعب در کشورهای منطقه، ایجاد ظرفیت صادرات نیروی انسانی ماهر به جای مهاجرت نخبگان، ایجاد فرصت‌های مطالعاتی پژوهشی و کارآموزی در موسسات تحقیقاتی بین‌المللی، عضویت در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی، ارتقای جایگاه رایزنان دانشجویی به رایزنان علمی و فناوری و همکاری با نهادهای بین‌المللی برای اعتبارسنجی و تایید مدارک دانشگاهی ایران.
برنامه‌های راهبردی کاربردی سازی دانش
سیمایی صراف برای افزایش سهم علم و فناوری در اقتصاد و درآمد ملی که با کاربردی سازی دانش و تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی محقق می‌شود نیز برنامه عملیاتی ارائه کرده است.
در برنامه عملیاتی وزیر پیشنهادی علوم دوره‌های پسادکترای «کاربردی»، «صنعتی» و فناورانه، حمایت از ثبت اختراعات ملی و بین‌المللی، تدوین و اجرای بیمه پژوهش و فناوری برای پوشش ریسک طرح‌های تحقیقاتی، گسترش دوره‌های فرصت مطالعاتی اساتید در جامعه و صنعت و بازاریابی فعالیت‌ها و ماموریت‌های پژوهشگاه‌ها، مراکز پژوهشی با هدف ماموریت گرایی برای کاربردی سازی دانش ارائه شده است.