به گزارش ایرنا، اعتیاد محصول و برآیند مشکلات فردی، اجتماعی، اقتصادی و مولفه‌های دیگر است که مهار آن نیازمند تدوین برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت بوده و باید با همکاری همه بخش‌ها دنبال شود.
خراسان جنوبی با قرار گرفتن در نوار مرزی شرق ایران و داشتن مرزهای طولانی با افغانستان همچنین برخورداری از کویر به دلیل اینکه مسیر باصرفه برای سوداگران مرگ محسوب می‌شود، یکی از آسیب‌پذیرترین نواحی در مقابله با قاچاق مواد مخدر است.
با وجود قاچاق و ترانزیت مواد مخدر از پهنه وسیع خراسان جنوبی اما میزان آلودگی در این استان به دلایل مختلف از جمله فرهنگ و تدین حاکم بر منطقه و پیشینه آموزشی، کم بوده هرچند آسیب‌های خود را دارد.
خسارت‌های بهداشتی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، اقتصادی و سیاسی از مهمترین پیامدهای مصرف مواد مخدر است که در حوزه جامعه بزه‌کاری، همسرآزاری، کودک آزاری، طلاق و نزاع از مهمترین نتایج آن است.
اما مسئله اعتیاد و وجود معتادان متجاهر در مرکز استان به خاطر حاشیه نشینی، محلات آسیب پذیر و دیگر عوامل پر رنگ‌تر است.
گوشه ای از آرامستان شهر معتادی روی کارتن خوابیده، در جای دیگری چند نفر زیر یک سایبان بساط تزریق مواد پهن کرده‌اند، تعدادی هم در سمت دیگر بهشت متقین بیرجند چادر مسافرتی برپا دارند.
اینها بخشی از صحنه‌های زننده حضور معتادان متجاهر در سطح شهر بیرجند بوده که توسط شهروندی فیلمبرداری و به خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) ارسال شده است.
یک مشاور حقوقی در خراسان جنوبی معتقد است که چنین صحنه‌هایی زاییده آسیب‌هایی بوده که از خانواده نشات می‌گیرد.
امیر رخشانی با تاکید بر اینکه برخی از محلات مرکز استان به خاطر وجود محرومیت آسیب پذیرتر هستند ادامه داد: ترک مدرسه و خانواده راه را برای ورود به جمع دوستان ناباب باز می‌کند و اینگونه افراد جذب فضاهای آلوده می‌شوند.
وی گفت: از آنجایی که جامعه نگاه منفوری به این معتادان دارد و خانواده‌ها نیز آنها را طرد می‌کنند، از طرفی محلی برای نگهداری این افراد در حد یک گرمخانه نیست به کارتن خوابی و گورخوابی پناه می‌برند.
صلح‌یار شورای حل اختلاف در خراسان جنوبی عنوان کرد: اینگونه است که گاهی مشاهده می‌کنیم افراد معتاد در محیط‌های خلوت و زیر پل‌ها یا قبرستان مشغول انجام بزه هستند که باید نهادهای مربوطه نسبت به جمع‌آوری آنها اقدام کنند.
وی همکاری همه جانبه بین قوه قضائیه، نیروی انتظامی و نهادهای حمایتی در این زمینه را ضروری خواند و گفت: حل این چالش‌های اجتماعی نیازمند بودجه کلان و مستمر است تا بتوان افراد معتاد متجاهر را درمان کرد و پاک به آغوش خانواده بازگرداند.
درمان اعتیاد در مراکز ماده ۱۵، اختیاری و شامل معتادانی است که باید به این مراکز مراجعه و از روش‌های مختلف خدمات دریافت کنند، اما مراکز ماده ۱۶ یا درمان اجباری برای معتادان بی خانمان، تزریقی‌ها و معتادان ۱۷ سال به بالا است.
اما در خراسان جنوبی مرکز ماده ۱۶ ویژه نگهداری و درمان اجباری معتادان متجاهر وجود ندارد و این افراد با دستور مقام قضایی وارد مراکز ماده ۱۵ شده و در آنجا خدمات می‌گیرند که به نظر می رسد تاکنون این اقدام در کاهش آمار معتادان متجاهر اثرگذار نبوده است.
زیرا آنطور که مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی آمار داده است سال گذشته ۷۰۰ معتاد متجاهر در مراکز ماده ۱۵ پذیرش شدند اما این آمار فقط در سه ماه نخست امسال ۲۴۰ نفر است.
به گفته حسن شرفی تا زمانی که مرکز ماده ۱۶ راه اندازی نشود معتادان متجاهر در مرکز ماده ۱۵ پذیرش می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس دستورالعمل‌ها، صفر تا ۱۰۰ مراکز ماده ۱۵ با بهزیستی است یادآور شد: اکنون ۱۰ مرکز در استان فعال است و ۲ مرکز هم در حال صدور مجوز قرار دارد.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: ولی راه‌اندازی مرکز ماده ۱۶ بر عهده شورای هماهنگی مبارزه مواد مخدر است و مجوز آن علاوه بر بهزیستی به دیگر نهادها نیز قابل واگذاری بوده لذا چنانچه تصمیم گرفتند که به بهزیستی اجازه راه‌اندازی این مرکز را بدهند این سازمان از دیگر فعالان حوزه ترک اعتیاد دعوت می‌کند تا برای اخذ مجوز اقدام کنند.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان جنوبی نیز که ۲۳ خرداد سال ۱۴۰۱ در نشست شورای پیشگیری از وقوع جرم استان گفته بود مرکز ماده ۱۶ به زودی در استان راه اندازی می‌شود بعد از گذشت سه سال از تاریخ این جلسه به خبرنگار ایرنا گفت: ساختمانی در مرکز تحقیقات کشاورزی محمدیه را برای این کار در نظر گرفته بودیم که تایید نشد و تا جایی که اطلاع دارم زمینی در نزدیکی ایست و بازرسی برای مرکز ماده ۱۶ اختصاص یافته و منتظر هستیم استانداری مجوز ساخت آن را صادر و دستگاه متولی احداث ساختمان را مشخص کند.
محمدرضا حسنی مقدم با بیان اینکه رقمی در قالب اوراق از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور برای ساخت این مرکز تخصیص یافته است افزود: اعتبار نهایی ساخت را باید دفتر فنی استانداری اعلام کند لذا با وجود اینکه راه اندازی مرکز ماده ۱۶ فوریت دارد هنوز منتظر تصمیم نهایی در استان هستیم.
وی یادآور شد: اگرچه مرکز ماده ۱۶ در خراسان جنوبی هنوز راه‌انداری نشده اما معتادان متجاهر در مراکز ماده ۱۵ پذیرش و تحت درمان قرار می گیرند لذا کار انجام می‌شود.