به گزارش خبرنگار موسیقی ایرنا، آیین اختتامیه نخستین جشنواره ملی سرود فجر عصر دوشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ با حضور محمود سالاری معاون امور هنری، امیرحسین سمیعی مدیرکل دفتر موسیقی، حامد جلیلی مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اله‌یاری مدیرعامل بنیاد رودکی، محمدعلی مرآتی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران، رضا مهدوی دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر، شهلا میلانی، حامد عسکری، سیدجواد هاشمی، مجید اخشابی داوران جشنواره، هادی آرزم هنرمند پیشکسوت موسیقی و جمعی از هنرمندان و مسئولان در تالار وحدت برگزار شد.
ارتقای سطح ذائقه شنیداری عمومی
حامد جلیلی مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر نخستین جشنواره ملی سرود فجر در این آیین ضمن تبریک سالروز ولادت حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق (ع) و ارایه توضیحاتی درباره روند برگزاری جشنواره اظهارداشت: دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک سال پس از روی کار آمدن دولت مردمی آیت الله سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور شهید به لطف وزیر سابق محمدمهدی اسماعیلی و به همت محمود سالاری و محمد اله‌یاری در معاونت هنری این وزارت خانه تاسیس شد.
وی گفت: رهبر معظم انقلاب، در سال‌های اخیر بارها و به انحای مختلف بر ارتقا، پیشرفت و استفاده از ظرفیت سرود تاکید داشتند و تاسیس این دفتر نیز در راستای عمل به منویات ایشان بوده است.
جلیلی افزود: ما ماموریت خود را در دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تغییر و ارتقای سطح ذائقه شنیداری عمومی به سمت سرود قرار دادیم به طوری که سرود به عنوان یک عنصر موثر در سبد فرهنگی-موسیقایی خانواده‌های ایرانی (از کودک تا بزرگسال) قرار بگیرد و در این صورت می‌توان ادعا کرد، سرود به مثابه هوای تازه در دل جامعه نقش اصلی خود یعنی جریان‌سازی و امیدآفرینی را ایفا کرده است.
مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در این نهاد سعی کردیم ضمن حمایت از بعضی آثار تاثیرگذار همچون «سلام فرمانده»، به جوانب دیگر ارتقای سرود نیز بپردازیم از جمله ارتقای کیفی سرود از طریق طراحی دوره‌های مربیگری به صورت مجازی با حضور اساتید مطرح کشوری و به صورتی که به راحتی در اختیار تمام مربیان گروه‌های سرود کشور باشد.
وی اظهارداشت: معتقدیم اگر مربی سرود تخصص خود را ارتقا دهد و با روش‌های به‌روز و درست موسیقی و آواز، گروه سرود خود را راهبری کند، سطح کیفی سرودهای کشور چندین درجه بالاتر می‌رود. همچنین تلاش کردیم دفاتر سرود را در بعضی از استان‌هایی که زیرساخت لازم را دارند تاسیس کنیم تا بتوانند حامی گروه‌های سرود و به نوعی تسهیلگر فعالیت‌های این گروه‌ها باشند.
جلیلی با اشاره به حل بعضی از دغدغه‌های مربیان سرود گفت: متاسفانه اهالی سرود در تمام این سال‌ها خالصانه و بدون هیچ چشم‌داشتی تلاش کردند و برخی نه تنها هیچ حمایتی نشدند بلکه خیلی از مواقع به صورت شخصی هزینه کردند، ما در تلاش هستیم و رایزنی‌های خوبی هم انجام دادیم تا اهالی سرود و مربیان بتوانند مانند دیگر هنرمندان از مزیت‌های صندوق اعتباری هنر بهره‌مند شوند.
چگونگی برگزاری جشنواره سرود فجر
مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: جشنواره موسیقی فجر در سال ۱۳۶۴ برای نخستین بار با عنوان جشنواره سراسری سرود و آهنگ‌های انقلابی فعالیت خود را آغاز کرد و بعد از چهار دوره برگزاری با همین عنوان، نام و نشان و آرم جدید طراحی شد و از دوره پنجم با عنوان فعلی یعنی جشنواره موسیقی فجر به فعالیت خود ادامه داد.
وی افزود: متاسفانه در همه این سال‌ها با سیاست‌های اتخاذ شده به تدریج نه تنها برای سرود بلکه برای گروه‌های کُر نیز عرصه حضور در جشنواره موسیقی تنگ شد و حضور آنها کمرنگ و حتی کاملا حذف شد.
جلیلی گفت: از سال ۱۴۰۱ که نخستین سال تاسیس دفتر سرود بود، ما با وجود موانع زیرساختی و مالی تلاش کردیم سرود مجدد به صحنه جشنواره موسیقی فجر برگردد و چندین شب، اجرای گروه‌های سرود را با استقبال خوب مخاطبان بر روی صحنه جشنواره موسیقی فجر داشتیم، حتی در شب اختتامیه جشنواره نیز از اجرای گروه‌های سرود بی‌بهره نماندیم اما همچنان این جایگاه در شان سرود نبود به همین دلیل در مهرماه ۱۴۰۲ دبیرخانه نخستین جشنواره ملی سرود فجر را دایر کردیم.
برگزاری جشنواره سرود فجر در ۴ مرحله
دبیر نخستین جشنواره ملی سرود فجر اظهارداشت: این جشنواره در چهار مرحله برگزار شد، مرحله نخست با ثبت نام بیش از ۸۰۰ گروه برگزار شد و در نهایت با ۸۰ گروه وارد مرحله اجرایی منطقه‌ای شدیم. در این مرحله نیز در چهار شهر اصفهان، مشهد، میناب و تهران از سرتاسر ایران گروه‌ها حضور یافتند و به صورت زنده در مقابل داوران اجرا کردند.
وی گفت: ۲۸ گروه منتخب مرحله منطقه‌ای حدود پنج ماه تحت راهبری دبیرخانه جشنواره آثار ویژه خود را برای جشنواره ملی سرود فجر تولید کردند، اختتامیه جشنواره قرار بود در اوایل تیرماه برگزار شود که به دلیل شرایط کشور و انتخابات ریاست جمهوری به اواخر شهریور و هم اکنون انتقال یافت.
جلیلی افزود: نکته قابل توجه در جشنواره این است که برای نخستین بار در جشنواره‌های کشور، گروه‌های سرود موظف هستند همراه با ارکستر و موسیقی زنده، اجرا داشته باشند.
مدیر دفتر سرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: با تمام سختی‌ها و کاستی‌های مالی و با همراهی و کمک هنرمندان یک گروه ارکستر کاملا حرفه‌ای برای همراهی با تمام گروه‌های تشکیل شد به طوری که این گروه موسیقی به تمام آثار، دقیق و کامل مسلط شدند و حتی چند روز قبل از اجرای اصلی نیز به صورت واقعی هر گروه سرود، با گروه ارکستر تمریناتی داشتو طی سه روز؛ ۲۳ تا ۲۵ شهریور مرحله پایانی جشنواره با حضور داوران برگزار شد.
وی اظهارداشت: امیدواریم این جشنواره آغازی بر نگرش حرفه‌ای و تخصصی به سرود به عنوان یکی از زمینه‌های حرفه‌ای موسیقی باشد، آنگونه که در خور این هنر جریان ساز و امیدآفرین است.
برگزاری جشنواره سرود به صورت بین‌المللی
جلیلی خاطرنشان کرد: با توجه به سخنان ارزشمند رهبر معظم انقلاب، سرودی جریان‌ساز است که بتواند بر زبان مخاطب جاری شود، مخاطب را با خود همراه کند و به قدری ذهن و ذوق هنری وی را درگیر کند که فرد را به زمزمه سرود وادارد، به طوری که شوق موسیقایی خود را سرود اغنا کند.
دبیر نخستین جشنواره ملی سرود فجر گفت: ما معتقد به حذف سبک‌های دیگر موسیقی نیستیم بلکه معتقدیم ضروری است که جمع‌خوانی اعم از سرود، کُر و … را در کنار باقی عرصه‌های موسیقی داشته باشیم، به همین دلیل با وجود جشنواره سرود، همچنان سال گذشته، در جشنواره موسیقی شاهد حضور گروه‌های سرود بودیم، به همین میزان بسنده نمی‌کنیم و به دنبال برگزاری جشنواره‌های سرود بین‌المللی هستیم و حتی رایزنی‌هایی هم انجام دادیم.
جلیلی افزود: دفتر سرود معتقد است ظرفیت سرود را حتی می‌توان به عنوان یک عنصر فرهنگی در دل خانواده دید، و در آینده به دنبال برگزاری پویش‌ها و رویدادهای هنری مرتبط با خانواده و سرود، با شعار «هر خانواده یک سرود» هستیم.
نقش سرود در جامعه اسلامی
محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این آیین ضمن تبریک سالروز ولادت پیامبر عشق و مهربانی، حضرت محمد (ص) و قدردانی از برگزارکنندگان جشنواره سرود ملی فجر اظهارداشت: دوره‌های قبل، جشنواره سرود فجر را برادرانم در بسیج برگزار کرده بودند که بسیار زیبا و فاخر بود اما حقیقتا جای این جشنواره در میان جشنواره‌های فجر در معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خالی بود.
وی گفت: سرود به دلیل اینکه باید ارتقای کیفی پیدا می‌کرد، از آن حالت آماتور خارج می‌شد و گروه‌ها می‌توانستند با ساز زنده و ارکستر همزمان برنامه اجرا کنند و در سطح جهان شناخته شوند، باید در این مسیر حرکت کنیم و ابتدای راه هستیم، احتمالا اشکالاتی در میزبانی و برنامه‌ریزی‌های جشنواره هست که از همه گروه‌های شرکت‌کننده در این جشنواره عذرخواهی می‌کنم و امیدوارم بر من ببخشند.
سالاری با اشاره به ویژگی‌های سرود افزود: گروه سرود یعنی جامعه اسلامی، هیچ گروه سرودی سراغ ندارم که اگر یکی از اعضای گروه، شعری را اشتباه خواند، همه به او اعتراض کنند، در صورتی که همه تلاش می‌کنند آن عیب را بپوشانند تا دیگران متوجه آن نشوند.
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در گروه سرود هیچ یک از اعضا برای اینکه کار خراب شود، تلاش نمی‌کند، در جامعه اسلامی همه باید تلاش کنیم تا کار خوب شود، اگر یکی ضعیف است همه تلاش کنند او را ارتقا دهند، هیچ کس ضعیف را ضعیف‌تر نمی‌خواهد باید به دستاوردهای تربیتی سرود و وحدت و همدلی که ایجاد می‌کند، توجه کنیم.
سالاری اظهارداشت: امیدواریم به این سطح برسیم که گروه‌های سرود ما نمونه جامعه آرمانی شوند، اگر رهبر معظم انقلاب که به حق فرهنگ‌شناس و هنرشناس هستند، انقدر به سرود تاکید دارند، چه بسا به آورده‌های دیگر سرود توجه دارند، در تحقیقاتی که انجام دادم، ندیدم کشوری سرود ملیش تک‌خوانی باشد. سرود ملی جمع خوانی است و نشان دهنده همدلی، نشاط، وحدت و پوشیدگی خطا است و این جامعه آرمانی است.
تجلیل از هنرمند پیشکسوت آکاپلا
همچنین در این آیین با حضور معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از هادی آزرم آهنگساز و نوازنده پیشکسوت موسیقی تجلیل شد. استاد آرزم، مبدع اجرای آثار مذهبی و قرآنی فاخر به صورت هم‌آوایی (آکاپلا) و رهبر نخستین گروه آکاپلا در ایران است که این گروه در سال‌های متمادی آثار ماندگاری همچون اسماء الحسنی، ربنا، بسم الله النور، یا علی یا عظیم را اجرا کرده است.
سالاری در این آیین گفت: استاد آرزم، استاد اخلاق، معنویت، ادب و تواضع است، وی در سال‌های گذشته مدیر هنرستان صدا و سیما بود و تربیت نسلی را برعهده داشت که امروز از مفاخر هستند و شرمسارم که این تقدیر، در شان استاد نیست و عذرخواهی می‌کنم.
استاد آزرم نیز ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری جشنواره سرود فجر بیان کرد: بنده خودم را در این حد نمی‌دانم که در مقابل زحمات اساتید و مربیان گروه‌های سرود، از من تجلیل شود، باید از آنان تجلیل شود. امیدوارم که این جشنواره ادامه داشته باشد و با پشتیبانی مسئولان سال‌های آینده نیز برگزار شود.
این هنرمند پیشکسوت موسیقی با اشاره به اهمیت تبلیغ گروه‌های سرود و آثار آنها اظهارداشت: در این راستا باید توان فنی گروه‌ها ارتقا پیدا کند و مربیان در این حوزه اقداماتی را انجام دهند، امیدواریم آثار سرود در رسانه پخش شود و برای آنها تبلیغ شود و شاهد آثار فاخری در این حوزه باشیم.
معرفی برگزیدگان
بیانیه هیات داوران نخستین جشنواره سرود ملی فجر توسط سیدجواد هاشمی قرائت شد و سپس برگزیدگان معرفی و تجلیل شدند:
برنده بخش هم آوازی سرود: گروه زهراییون از اهواز استان خوزستان
برنده بخش هم آوازی کُر: گروه کرال خراسان رضوی از مشهد
برنده بخش هم آوازی آکاپلا: گروه آداک از گلستان و گروه یاقوت از اصفهان شایسته تقدیر
برنده بخش صداما: گروه نوای مهر از شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری و گروه کوش از میناب از استان خوزستان. گروه مهرآوا از مشهد استان خراسان رضوی شایسته تقدیر
برنده بخش جایزه ایران: گروه آفاق از آزادشهر استان گلستان
برنده بخش جایزه نور: گروه موعود از مشهد استان خراسان رضوی
برنده بخش سرو سرود: گروه جوانه‌ها از مشهد استان خراسان رضوی
برنده بخش بهترین رهبری: گروه آقای امین زینعلی از گروه آرشه از اصفهان استان اصفهان
برنده بخش خلاقیت و نوآوری: گروه آوای میناب از میناب استان هرمزگان
برنده جایزه رویش: گروه سرود اسوه از استان تهران
برنده جایزه بهترین شعر: محمدرضا داوری از گروه نوای مهر از شهرکرد استان چهارمحال و بختیاری
جایزه تک خوان: پوریا اسدی از گروه شهید فانی لارستان استان فارس
اجرای گروه‌های برتر سرود و اجرای قطعه‌هایی توسط حجت اشرف زاده خواننده موسیقی پاپ به همراه گروهش بخش دیگری از این آیین بود.
به گزارش ایرنا، نخستین جشنواره ملی سرود فجر سال گذشته و با انتشار فراخوان کار خود را آغاز کرد.
۸۰۰ اثر از ۵۰۰ گروه از سراسر کشور به جشنواره رسید در گام نخست، مرحله انتخاب آثار انجام شد و در ادامه مرحله داوری در بخش استانی برگزار شد، آثار برگزیده در بخش استانی به مرحله سوم یعنی بخش راهبری راه یافتند و ۲۳ تا ۲۵ شهریور آخرین مرحله این جشنواره با حضور ۲۸ گروه در در تهران برگزار شد.
گروه‌های راه یافته به مرحله نهایی، هر کدام یک اثر را با هزینه جشنواره برای مرحله نهایی تهیه کردند. در این مرحله گروه‌ها آثار خود را به صورت زنده و با حضور داوران به صحنه بردند و در نهایت برگزیدگان نهایی در آیین اختتامیه معرفی شدند.