به گزارش خبرنگار ایرنا، صنایع‌دستی و هنرهای سنتی یکی از جذاب‌ترین راه‌ها برای شناخت جهان فرهنگی و هنرمندانه اقوام و ملت‌ها و آغازی برای رونق گردشگری است که ارتباط مستقیمی با درآمدزایی و رونق اقتصادی دارد، در واقع نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های صنایع دستی نقش به سزایی در شکوفایی و رونق روز افزون صنایع دستی در هر منطقه دارد.
استان مرزی ایلام با وجود پیشینه تاریخی و فرهنگی به‌عنوان یکی از مهمترین قطب‌های فعالیت صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی در ایران شناخته می‌شود، صنایع دستی دوست‌داشتنی و جذاب این استان عموماً توسط روستایی‌ها و عشایر این منطقه تولید می‌شود و بیشتر این محصول‌ها از مواد اولیه طبیعی تهیه و فروش آنها چرخ اقتصاد این خانواده‌ها را می‌چرخاند.
صنایع دستی ایلام آنقدر متنوع و زیبا هستند که چشم هر گردشگری را به خود جذب می‌کنند، از نمونه صنایع دستی‌های معروف در استان ایلام می‌توان به قالی‌بافی، گلیم نقش برجسته، نمد مالی، گیوه بافی، چیت بافی، بافت سیاه چادر، جاجیم بافی، سفالگری، عروسک سازی و چرم دوزی اشاره کرد.
با وجود ظرفیت‌های عظیم استان ایلام در حوزه صنایع دستی، متأسفانه ایلام به دلیل مشکلات متعدد تاکنون به جایگاه واقعی خود در این زمینه دست نیافته است.
شناسایی ۲۰ هزار صنعتگر صنایع دستی در استان ایلام
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام با بیان اینکه ۲۰ هزار صنعتگر صنایع دستی در استان ایلام شناسایی شده است، گفت: این تعداد صنعتگر فعال در ۳۳ رشته در استان ایلام در سطح ۱۵۰ کارگاه فعالیت دارند.
"فرزاد شریفی" با بیان اینکه پیشرفت‌های استان در بخش صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی قابل توجه بوده و این استان به عنوان پدیده نوظهور گردشگری در کشور مطرح و شناخته شده است، افزود: در حوزه صنایع دستی اقدامات بسیار خوبی در استان صورت گرفته است، به طوری که سال گذشته برای اولین بار نمایشگاه صنایع دستی استان در خارج از کشور برای فروش محصولات استان برگزار شد.
وی ابراز کرد: بیمه تامین اجتماعی اصلی‌ترین مشکلات صنعتگران این بخش است که در تلاش هستیم مشکلات صنعتگران در این بخش نیز با همکاری سازمان تامین اجتماعی مرتفع شود.
احیای ۲۰ واحد صنایع دستی در ایلام
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام از احیای ۲۰ واحد راکد و نیمه تعطیل فعال در حوزه گردشگری و صنایع دستی در این استان طی سه سال گذشته خبر داد.
شریفی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۰ با تلاش مجموعه همکاران، ۳۱ واحد راکد و نیمه تعطیل در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان شناسایی شد، اظهار کرد: در سه سال گذشته ۲۰ واحد از این تعداد احیاء شده است.
وی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۱ از این تعداد هشت واحد و در سال گذشته نیز ۱۲ واحد با ارائه تسهیلات مناسب با معرفی به بانک‌های عامل و از محل اعتبارات و تسهیلات تبصره ۱۸ به چرخ تولید و ارائه خدمات بازگشتند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام با اشاره به اینکه امسال هم احیای هفت واحد دیگر در حوزه صنایع دستی و گردشگری در این استان در دستور کار قرار دارد، ابیان کرد: اعتبارات لازم از طریق تسهیلات تبصره ۱۸ در اختیار این واحدها قرار خواهد گرفت.
۲۰ غرفه صنایع دستی ویژه اربعین در ایلام برپا شد
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام از برپایی ۱۲۰ غرفه محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در مسیر برگشت زائران در ایام اربعین امسال در استان خبر داد.
وی با بیان اینکه در کنار خدمات‌دهی به زائران جاذبه‌های گردشگری استان نیز معرفی شد، بیان کرد: غرفه اطلاع‌رسانی گردشگری این اداره‌کل برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری، معرفی اپلیکیشن (ایلام بلد) به‌منظور راهنمایی زائران ورودی به استان در قالب پخش فیلم و کلیپ‌های معرفی استان و همچنین توزیع اقلام تبلیغاتی و راهنمای گردشگری در پایانه مرزی مهران و درمسیر تردد زائران برپا شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ایلام با بیان اینکه در این غرفه تلاش شد که اقلام و مایحتاج زائران عزیز اربعین توزیع و ارائه شود، یادآور شد: در این ایام روزانه هزاران نفر از زائران اربعین به‌منظور تردد از مرز مهران وارد استان ایلام شدند که مردم این استان با داشتن قدمت فرهنگی بالا و معروف بودن به خونگرمی و مهمان‌نوازی به خوبی آماده پذیرایی و استقبال از این زائران شدند.
شریفی هدف از برپایی غرفه‌های صنایع دستی در مسیر تردد زائران در ایام اربعین امسال را شناساندن و عرضه محصولات بومی محلی در راستای ترویج صنایع دستی استان عنوان کرد.
درآمد ۵۱ میلیارد ریالی صنعتگران ایلامی از نمایشگاه اربعین
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام گفت: سال گذشته صنعتگران هنرمند ایلامی ۵۱ میلیارد و ۳۲۰ میلیون ریال درآمد از محل فروش صنایع دستی و سوغات محلی کسب کردند.
شریفی افزود: نمایشگاه صنایع دستی و سوغات محلی در مسیر بازگشت زائران در شهرستان های ایلام، دهلران، مهران، سیروان، چرداول برگزار شد.
وی افزود: در این ایام نمایشگاه‌های صنایع دستی شامل ۱۵۰ غرفه محصولات صنایع‌دستی و سوغات محلی در ایلام با هدف معرفی و فروش این محصولات دایر شد.
شریفی ادامه داد: بیشترین فروش متعلق به محصولات ریزی چون چرم، محصولات و زیورآلات سنگ و مهره، سبد و کیف های حصیر، گلیم، جاجیم، کیف و رویه نمدی داشبورد، نمد، انواع شیرینی و محصولات غذایی محلی و دیگر تولیدات بومی و سنتی استان بود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایلام با اشاره به استقبال زائران اربعین از نمایشگاه‌های صنایع دستی و سوغات محلی استان ایلام، یادآور شد: محصولات ارائه شده در این نمایشگاه‌ها با ۱۰ الی ۱۵ درصد تخفیف به زائران و گردشگران عرضه شد.
شریفی تاکید کرد: برپایی نمایشگاه‌های صنایع دستی و سوغات محلی در ایام اربعین، ایجاد بازارچه‌های ثابت صنایع‌دستی و برپایی نمایشگاه در ورودی جاذبه‌های تاریخی و پایانه مرزی مهران در معرفی، ازدیاد فروش و رونق بخشی به کسب و کار صنعتگران هنرمند نقش تاثیرگذار خواهد داشت.
انعقاد قرارداد فروش محصول چاقو ایلام با چند کشور خارجی
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام از دریافت نشان جغرافیایی چاقوسازی (بوگده) به نام شهرستان ملکشاهی خبر داد و گفت: چاقو سازی از هنرهای بومی و قدیمی شهرستان ملکشاهی در استان ایلام به شمار می‌رود و قدمتی دیرینه دارد.
وی بیان کرد: هنر چاقوسازی یا بوگده سازی که تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با شمشیر و چاقو دارد در حدود بیش از چند صد سال در شهرستان ملکشاهی به عنوان یک سلاح سرد پایه گذاری و بعد از آن این هنر به عنوان یک صنعت توسط مردم ملکشاهی گسترش پیدا کرد.
شریفی تصریح کرد: سابقه این صنعت در شهرستان ملکشاهی به زمان‌هایی برمی‌گردد که داشتن سلاح سرد از ضروریات زندگی هر فرد به شمار می‌رفت که با ورود سلاح گرم به‌تدریج حمل و استفاده از سلاح سرد (چاقو) منسوخ شد.
وی گفت: بوگده به جهت استفاده از مواد خاص (بدنه از جنس فنر خودرو یا کنز بلبرینگ ماشین سنگین و دسته از شاخ یا استخوان حیوانات) دارای کیفیت و مقاومت بالایی است، شکل این نوع چاقو منحصر به فرد و خاص منطقه است و تمامی مراحل ساخت آن به صورت دستی و سنتی و بدون استفاده از ابزارالات صنعتی انجام می‌شود.
شریفی با اشاره به اینکه صنعت چاقوسازی از ظرفیت‌های بزرگ صنایع دستی استان است، افزود: با چند کشور خارجی برای فروش محصولات صنایع دستی قرارداد بسته شده است.
امام جمعه: صنایع دستی ایلام مورد استقبال بازارهای داخلی و خارجی است
نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام گفت: صنایع دستی استان دارای هنرمندانی است که آثار تولیدی آنها مورد استقبال بازارهای داخلی و خارجی قرار گرفته است.
حجت الاسلام والمسلمین "اله‌نور کریمی‌تبار" اظهار کرد: هم اکنون به علت کیفیت و زیبایی خاص محصولات، صنایع دستی تولید هنرمندان استان ایلام به سفارش کشورهای اروپایی تولید و به مقصد این کشورها ارسال می‌شود.
وی یادآور شد: این استعداد و هنر صنعتگران هنرمند ایلام نیازمند ظرفیت سازی و تقویت شدن است که برگزاری نمایشگاه های متعدد داخلی و خارجی یکی از راه های معرفی هنر استان ایلام در زمینه صنایع دستی و جلب مشتری است.
امام جمعه ایلام اربعین را فرصتی ارزنده و مناسب برای برگزاری نمایشگاه های صنایع دستی و غذاهای محلی در کنار ایستگاه های صلواتی برشمرد و از مسوولان ستاد اربعین خواست صنعتگران استان هنر خود را به مسافران و زائران اربعین عرضه کنند که باتوجه به قیمت مناسب در کنار کیفیت و زیبایی مشتریان زیادی را جلب خواهد کرد.
نمایشگاه صنایع دستی ایلام در عراق دایر شود
امام جمعه ایلام خواستار برگزاری نمایشگاه صنایع دستی در کشور عراق شد که با توجه به قیمت پایین اجناس منبع ارزآوری و اشتغال زایی برای استان خواهد بود.
نماینده ولی فقیه در استان ایلام اضافه کرد: صنایع دستی استان ایلام باتوجه به ظرفیت بالای خود نیازمند کار تبلیغی و توسعه است که تقویت این حوزه به ایجاد اشتغال خانگی و خرد به عنوان یک نیاز مهم و ضروری جامعه کمک می کند.
وی تاکید کرد: در صورت حمایت مسئولان از حوزه صنایع دستی و متقاضیان این بخش، زمینه اشتغال زایی و کسب درآمد افراد جویای شغل فراهم می شود و با توجه به تقاضا و استقبال کشورهای منطقه و اروپایی از صنایع دستی، صدور این آثار تولیدی ارزآوری برای استان ایلام و کشور در پی خواهد داشت.
وی به تکمیل زنجیره تولید صنایع دستی در استان اشاره کرد و اظهار کرد: باید با حمایت مسوولان ارشد استان چون استاندار از صدور مواد خام مورد نیاز صنایع دستی چون چرم یا خاک سفال فرآوری نشده به خارج استان با ایجاد صنایع تبدیلی فرآوری جلوگیری کرد تا در هزینه و وقت صرفه جویی شود.
ضرورت ایجاد بازارچه صنایع دستی در مرز مهران
استاندار ایلام گفت: صنایع دستی و سوغات محلی ایلام به علت کیفیت بالای محصولات دارای برند هستند که قابلیت صادرات به بازارهای منطقه و جهانی را دارند.
"حسن بهرام‌نیا" افزود: باید برای حمایت از فعالان این حوزه هم زمینه صادرات به نقاط مختلف کشور و بازارهای بین المللی فراهم شود و هم با اعطای تسهیلات و کمک به رفع موانع تولید از این توان و ظرفیت استفاده بالقوه کرد.
وی تاکید کرد: تقویت حوزه صنایع دستی و سوغات محلی می تواند زمینه اشتغال زایی، کسب دارمد پایدار و رونق اقتصاد استان در این بخش را فراهم کند.
ایلام نیازمند نمایشگاه دائمی صنایع دستی است
با توجه به ظرفیت های بسیار زیاد استان مرزی ایلام در بخش های مختلف صنایع دستی این استان نیازمند ایجاد یک نمایشگاه دائمی برای عرضه همیشگی محصولات سنتی است.
بنا به گفته مسئولان استانی همه شهرستان‌های استان ظرفیت‌های بالایی در زمینه صنایع دستی و سوغات محلی دارند که نباید عرضه این توانمندی‌ها منحصر به زمان‌های خاصی چون نوروز باشد.
در واقع و با توجه به هم مرز بودن استان ایلام و نزدیکی با استان های هماسیه چون میسان، دیاله واسط عراق باتوجه به ارتباط موثر استان ایلام با استان های واسط و دیالی عراق باید از این فرصت به دست آمده برای معرفی و صادرات محصولات صنایع دستی و سوغات محلی استان استفاده شود.
کلام پایانی
بسیاری از رشته‌های صنایع‌دستی می‌توانند به عنوان شغل پایدار و درآمدزا برای خانوارها محسوب شوند به شرطی که در کیفیت تولید و نحوه فروش محصول، اصول حرفه‌ای آن در نظر گرفته شود.
باید هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع‌دستی استان برای معرفی و بازاریابی کسب و کار خود در بستر فضاهای مجازی، فعالیت بیشتری داشته باشند و با به‌روزرسانی اطلاعات و ارتقای مهارت‌ها، حجم تولیدات را از نظر کیفی و کمی افزایش دهند.
در واقع باید گفت که امروز باید به سلایق، ذائقه و نیازهای مشتریان باید توجه بیشتری شود و مرغوبیت کالا و بسته‌بندی را به عنوان یک اصل مهم در راستای توسعه بازارهای داخلی و خارجی در اولویت قرار داد.
مسئولان امر در این صنعت نیز باید آموزش و فرهنگ‌سازی و ایجاد علاقه‌مندی در تولیدکنندگان برای عرضه محصولات مشتری‌پسند را در اولویت قرار داده و با بهره‌گیری از دانش بومی و محلی و ترکیب انواع هنرها می‌توان به آثار و تولیداتی برجسته دست یافت که در بردارنده ارزآوری مطلوبی برای کشور خواهد بود.
به عقیده کارشناسان، برندسازی صنایع دستی یکی از مهمترین الزامات برای رونق تولیدات این حوزه است، در حال حاضر واردات قاچاق صنایع دستی به کشور، آسیب شدیدی به تولیدات ایرانی وارد نموده است زیرا این کالاها که اغلب از کشورهای چین و هند وارد می‌شوند با قیمت کمتر از کالاهای مشابه داخلی به فروش می رسند.
به گزارش ایرنا، استان ایلام دارای ۳۳ رشته فعال صنایع‌دستی با بیش از ۱۵۰ کارگاه دارای پروانه تولید و فعالیت ۱۰ هزار صنعتگر است.
گلیم نقش برجسته، چرم، نمد، گلیم، حصیر، جاجیم، سفال، سنگ و جواهر از جمله صنایع دستی شاخص استان ایلام محسوب می شود.