به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، محمد بیطرفان بنیانگذار انجمن علمی فناوری چاپ با اعلام اینکه وقت شکل‌گیری گفتمان مناسب برای وفاق و همدلی در بین فعالان این صنف فرا رسیده است، گفت: نقش‌آفرینی پیشکسوتان عرصه علوم و فناوری چاپ در حل مشکلات این صنعت، مهم است.
وی افزود: به زودی نشریه علمی و پژوهشی چاپ، مجوز خود را از وزارت علوم دریافت خواهد کرد تا بستری برای توسعه علمی صنعت مهم و راهبری و اشتغال‌آفرین چاپ باشد.
تعدد نهادهای صدور مجوز تشکل‌ها و ضعف مطالبه اعضا از سوی اتحادیه‌ها
جلال ذکایی نایب رئیس اتحادیه لیتوگرافان تهران با اشاره به اینکه انجمن علمی چاپ می‌تواند نقش حلقه واسط را در وفاق و همدلی صنعت چاپ و اتحادیه‌ها و تشکل‌ها و صنف و صنعت چاپ ایفا کند، گفت: ما در کشور، ۶ مرجع برای صدور اجازه فعالیت تشکل‌ها داریم، یکی از آنها، وزارت صمت است؛ اتاق اصناف نیز به نوعی وابسته به وزارت صمت است.
وی ادامه داد: در تهران، ۱۳۵ اتحادیه صنفی داریم که مرجع دیگری برای صدور مجوز اتاق بازرگانی است؛ مجموعه بعدی وزارت کار است که مجموعه های تشکل‌های کارگری و کارفرمایی مربوط به آن می‌شود و وزارت کشور نیز برای احزاب صنفی مجوز صادر می‌کند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مجوز تشکل‌های فرهنگی را صادر می‌کند و در نهایت وزارت علوم نیز مسئول صدور مجوزهای تشکل‌های علمی است.
به گفته وی، بسیاری از نهادها و اقدامات آنها، با یکدیگر همپوشانی دارد و در برخی موارد افرادی با مجوز علمی کار صنفی می‌کنند و عکس این موضوع هم در برخی موارد مشاهده شده است.
وی به مشکلات تنوع تشکل‌ها اشاره کرد و گفت: دولت‌ها به نوعی در سمت مقابل صنف قرار می‌گیرند، درحالی که باید پاسخگوی نیاز صنف و صنعت باشند، صنف برای ایجاد یک صدای واحد و انتقال نیازها و مطالبات به دولت ایجاد شده است.
ذکایی با اشاره به رویکرد دولت برای تقلیل تعداد اتحادیه‌ها، اظهار کرد: برخی از دولت‌ها، اصناف را به شکل فرصت و برخی آنها را به شکل یک تهدید می‌بینند؛ تعدد اصناف و اتحادیه‌ها و وجوه مشترک فراوان میان آنها سبب می‌شود تا دولت با توجه به این شلوغی، تصمیم بگیرد تا این اتحادیه‌ها را به یک سوم تقلیل دهد و به ۶۰ تا ۶۵ اتحادیه برساند؛ در پی این اتفاق همه اتحادیه‌ها مقاومت کردند و دولت به این جمع‌بندی رسید که یک سری سامانه‌ها را به منظور یکپارچه سازی این سیستم، ایجاد کند.
اتحادیه ها به ابزاری برای نهادهای دولتی بدل شده‌اند
وی در ادامه گفت: دولت قصد داشت تا با این اقدام وضعیت اتحادیه‌ها را سامان دهد و بساط تعدد آنها را جمع کند؛ اتفاقی که اکنون افتاده این است که حاکمیت به دنبال تجمیع اتحادیه‌ها است؛ از سوی دیگر بین اتحادیه‌ها نیز چالش‌های فراوانی وجود دارد و هر اتحادیه ساز خود را می‌زند.
ذکایی با اشاره به هدف تشکیل یک اتحادیه گفت: اتحادیه برای چه شکل می‌گیرد؟ اتحادیه برای رسیدن به اهداف مشترک در قالب یک اتحادیه ایجاد می‌شود اما این مسیر در طول این سالها به بیراهه رفته است؛ طبق قانون چیزی در اختیار اتحادیه قرار نگرفته که بتواند از دولت مطالبه‌ای داشته باشد، در واقع اتحادیه‌ها تبدیل به اسبابی برای دولت شده‌اند تا امور دولتی مانند عوارض و مالیات را انجام دهند؛ در مقابل، صنف نمیتواند مطالبه ای از دولت داشته باشد و این وضعیتی است که از نظر ظرفیت‌های قانونی برای اتحادیه ها وجود دارد.
وی با اشاره به وجود پتانسیل فراقانونی و عرفی در اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی اظهار کرد: به عقیده من، ظرفیتی فراقانونی و نانوشته برای اتحادیه‌ها وجود دارد، درواقع رییس یک صنف می‌تواند با مسئولان و سران دولتی در سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف دیدار داشته باشد و مطالبات خود را منتقل کند و این همان ظرفیت فراقانونی و عرفی موجود در اتحادیه ها است.
نایب رئیس اتحادیه لیتوگرافان تهران افزود: معتقدم که ظرفیت‌های فراقانونی اتحادیه بسیار بیشتر از ظرفیت‌های قانونی آن است و اگر اتحادیه‌ها به هدفی مشترک برسند، می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند.
ذکایی افزود: نکته بعدی که برای رسیدن به وفاق و همدلی مهم است، تسلط بر مشکلات صنفی و آگاهی از این نیازها و چالش‌ها است؛ روسای صنوف در این زمینه برای دانستن مطالبات صنفی تلاش نمی‌کنند، یک رییس اتحادیه باید بنشیند و مسائل را اولویت‌بندی کند و این یکی از گلوگاه‌های رسیدن به وفاق است.
وی در انتها با تاکید بر اهمیت ایجاد بستر همگرایانه توسط روسای اتحادیه‌ها گفت: نمایندگان صنف باید قدرت همگرایی داشته باشند و این ظرفیت را در خود داشته باشند که بتوانند دور یک میز بنشینند و راجع به مشکلات صحبت کنند؛ یک رییس اتحادیه باید بتواند در اتحادیه خود نیز این قدرت را داشته باشد که افراد را دور هم جمع کند، وقتی این قدرت همگرایی در رییس اتحادیه و هیات مدیره وجود ندارد، همین وضع پیش می‌آید.
مسیر خوبی در ۱۰ سال گذشته برای همدلی صنعت چاپ طی شد
زهرا حسین‌نژاد عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی و نایب رئیس هیات مدیره انجمن علمی و فناوری چاپ ایران با اشاره به لزوم دیدن نقاط ضعف در کنار نقاط قوت در انجمن علمی و فناوری چاپ ایران اظهار کرد: با اینکه باید نگاه مثبت در این زمینه وجود داشته باشد، اما نباید از مشکلات و ضعف‌های موجود غافل بود؛ ما در این زمینه نشریه علمی خاصی یا نشست‌های علمی و تخصصی ویژه‌ای نداریم از این رو پیشرفت و پسرفت‌ها مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اهمیت بررسی مقاله‌های علمی در نشست‌های علمی و تخصصی صنعت چاپ گفت: یکی از کارهایی که می‌توان در این زمینه انجام داد، این است که در پنل‌های علمی و پژوهشی خود مقاله‌های علمی را مورد بررسی قرار دهیم و این سبب می‌شود تا بتوانیم مجوز ISE را دریافت کنیم که این مجوز انگیزه فعالان علمی را برای حضور در نشست‌های علمی و تخصصی افزایش می‌دهد.
حسین‌نژاد در انتها با اشاره به مسیر رو به جلوی انجمن در سال‌های پیشرو و لزوم رفع مشکلات در سال‌های آتی اظهار کرد: امسال دهمین نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ است و انجمن علمی و فناوری چاپ ایران راه زیادی را در این یک دهه طی کرده است؛ امیدواریم با برطرف کردن چالش‌ها و ضعف‌ها این هفته در سال‌های آینده بهتر از سال‌های قبل برگزار شود.
مصرف کاغذ در ایران به دو میلیون و ۶۰۰ هزارتن میرسد
حمید نیکدل رئیس اتحادیه صنف فروشندگان کاغذ و مقوای تهران خاطرنشان کرد: صنعت چاپ با صنف ما همگن است و ارتباط نزدیکی با ما دارد؛ ما حدود هزار فعالیت اقتصادی داریم که تولید مقوا را در سه زنجیره تامین، تولید و مصرف در کشور به عهده دارد.
وی با اشاره به اینکه ایران هنوز در صنعت کاغذ خودکفا نشده است، ادامه داد: مصرف کاغذ در ایران به دو میلیون و ۶۰۰ هزارتن میرسد و بیش از دو میلیون تن نیز کاغذ وارد کشور می‌شود، متاسفانه ما هنوز به خودکفایی در صنعت کاغذ نرسیدیم؛ برای مثال مصرف کاغذ تحریر در ایران به ۳۰۰ هزار تن در سال میرسد که ما توانستیم ۴۰ هزار تن از آن را در کشور خود تولید کنیم، باقی این نیاز از کشورهایی مانند چین و اندونزی تامین می‌شود بنابراین ما در صنعت کاغذ عقب افتاده ایم.
نیکدل همچنین با اشاره به فرهنگ نادرست تامین، تولید و مصرف کاغذ در کشور گفت: متاسفانه فرهنگ درختکاری در کشور جا نیفتاده است و خشکسالی نیز مزید بر علت شده تا صنعت تولید کاغذ با مشکلات جدی مواجه شود؛ همچنین فرهنگ مصرف کاغذ در کشور ما چه در میان مردم چه در میان چاپخانه داران فرهنگ نادرستی است و اینها مشکلاتی است که صنعت کاغذ با آن دست و پنجه نرم می‌کند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان کاغذ و مقوای تهران با اشاره به سهم نه چندان قابل توجه تولیدکنندگان کاغذ در بالا بودن قیمت کتاب اظهار کرد: یک کیلو کاغذ حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان است، این در حالی است که قیمت یک کتاب با وزن دویست و پنجاه گرم ۳۰۰ هزار تومان است؛ این نشان می‌دهد که تولیدکنندگان کاغذ در این فرایند سهم چندانی ندارند اما قیمت بالای کتاب به اسم تولیدکنندگان کاغذ نوشته می‌شود.
ضرورت تشکیل شورای عالی صنعت چاپ ایران
بهنام زنگی معاون فرهنگستان هنر ایران در اختتامیه همین هفته علوم و فناوری چاپ بر ضرورت تشکیل شورای عالی صنعت چاپ ایران تاکید کرد و گفت: اتحادیه‌ها و تشکل‌ها خود مدل‌هایی کوچک از حکمرانی هستند از این رو وقتی می‌خواهیم به بهبود وضعیت در زمینه حکمرانی برسیم، باید ابتدا بتوانیم در اتحادیه‌ها به مدل مدیریتی مناسبی دست یابیم.
وی گفت: پیشنهاد من برای رسیدن به وفاق این است که در آینده نزدیک شورایی تشکیل شود تا همه ذی نفعان صنعت چاپ در آن شرکت کنند و چالش‌ها و مشکلات خود را به بحث و بررسی بگذارند.
صنعت چاپ گرفتار حاشیه‌ها است
بیژن گلستانیان یکی دیگر از فعالان صنعت چاپ نیز در این نشست با اشاره به برخی مشکلات تشکل‌های چاپ گفت: مشکل این است که حتی برخی اعضای این صنعت آن را به خوبی نمی‌شناسند.
حمید فریور کارشناس چاپ نیز گفت: در ایران و در چشم‌انداز صنعت چاپ در سال ۱۴۰۳، نسبت ما با آنچه در دنیا و جهان رخ می‌دهد حسرت و غریبگی است، صنعت چاپ ما گرفتار حاشیه‌هایی است که از متن پررنگ‌تر است؛ این صنعت می‌تواند با حضور پررنگ در رویدادهای مهم به اهداف مهمتری دست یابد.
شهره خردپیشه از وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز بر نقش مهم صنعت چاپ در بسته‌بندی و فروش صنایع دستی اشاره کرد و گفت: از انجمن علمی فناوری چاپ و تشکل‌های صنعت چاپ برای حضور در نمایشگاه صنایع دستی و گردشگری که آبان ماه جاری در تهران برگزار می‌شود، دعوت می‌کنم.
سمینار علمی تخصصی «فناوری و صنعت چاپ، وفاق و همدلی اصناف، تشکل‌ها و متولیان و نقش پیشکسوتان در تحقق آن» و مراسم اختتامیه دهمین هفته علوم و فناوری چاپ با حضور اساتید، دانشجویان، دست اندرکاران و فعالان عرصه علم و فناوری صنعت چاپ در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد.