به گزارش ایرنا، بستر مطلوب کشت و برداشت گیاهان دارویی یاد شده و قیمت خوب گونه های ارزشمند «آنغوزه» و«باریجه» حتی به صورت خام و همچنین ظرفیت فراوری آن را به گنجینه ای ارزشمند برای ثروت آفرینی و درآمد زایی تبدیل کرده است.
کهگیلویه وبویراحمد ۵۵۰ هزار هکتار مرتع دارد و آن طور که کارشناسان منابع طبیعی استان برآورد کرده اند ۲۰۰ هزار هکتار از مراتع استان ظرفیت کشت گیاهان دارویی دارد اما سالیانه میزان کمی از این ظرفیت مورد بهره برداری قرار می گیرد.
اکنون قیمت هر کیلوگرم شیرابه آنغوزه ۱۵ میلیون ریال و قیمت هر کیلوگرم باریجه ۱۴ میلیون ریال است موضوعی که نشان دهنده درآمد قابل توجه بهره برداران گیاهان دارویی در مراتع کهگیلویه وبویراحمد است.
البته ایجاد درآمد و اشتغال برای شمار قابل توجهی از جوامع محلی تنها بخشی از برکات کشت گیاهان دارویی است و کشت این محصولات به حفظ مراتع هم کمک می کند.
«آنغوزه» و «باریجه » را بیشتر بشناسیم
گیاه «آنغوزه»به نام های فارسی خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما، بوته ای بزرگ، علفی و چند ساله است که ارتفاع آن گاهی به ۲.۵ متر می رسد، ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است، برگ های بزرگ و ضخیم دارد به طوری که طول آنها تا ۶۰ سانتی متر می رسد.
گیاه «آنغوزه» با بیش از ۶۰۰ خواص دارویی و درمانی، گنجینه‌ای با ارزش محسوب میشود هم اکنون ۹۹ درصد این محصول در بشکه‌های پلاستیکی ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرمی به صورت فله‌ای و با قیمت بسیار ارزان به کشور هندوستان صادر میشود در حالی که برداشت این گیاه با تخریب محیط زیست و انقراض گونه‌های بومی همراه است.
«آنغوزه» شیره گیاهی است که از تیغ زدن ریشه یا پایین ساقه یا قطع ساقهٔ گیاهان مولد آنغوزه از ناحیهٔ یقه گیاه خارج میشود برداشت میشود و به دو صورت در بازار عرضه میشود.
«باریجه»، کما یا قَسنی که ساکنان کوه دنا به آن انگدون می گویند (نام علمی: Ferula gummosa) گیاهی خودرو از خانواده چتریان می‌باشد.
از شیره ریشه آن ماده‌ای معطر گرفته میشود که در زبان‌های اروپایی گالبانوم خوانده میشود و کاربرد دارویی دارد و در تهیه عطر از این ماده استفاده میشود حالت چرب دارد و سبب ماندگاری عطر میشود.
براساس نظر کارشناسان گیاهان دارویی با فرآوری، می‌توان ارزش اقتصادی چند برابری را از این محصول داشته باشیم اما تاکنون هیچ‌گونه طرحی برای فرآوری این محصول در استان ارائه نشده است و انتظار می‌رود مسوولان با پژوهش‌های علمی، خواص گوناگون آن را استخراج و برای فرآوری این محصول چاره‌اندیشی کنند.
درآمد ۴۲ میلیارد ریالی از برداشت «آنغوزه» و «باریجه »
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه برداشت گیاهان دارویی «آنغوزه» و «باریجه » پایان یافته گفت: میزان درآمد بهره برداران این محصولات در استان طی سال جاری بیش از ۴۲۰میلیارد ریال بود.
سعید جاویدبخت روز یکشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: این میزان درآمد در پی برداشت محصولات ۳۶۲ هکتار مرتع در مناطق مختلف کهگیلویه وبویراحمد نصیب بهره برداران شده است.
وی بیان کرد: امسال ۲۸تن شیرابه گیاه دارویی «آنغوزه» و «باریجه » در عرصه های مذکور برداشت شد.
جاویدبخت با بیان اینکه از هر بوته گیاه دارویی آنغوزه ۷۰ تا ۱۰۰ گرم شیرابه برداشت میشود افزود: شیرابه گیاه دارویی «آنغوزه» به صورت خام به خارج از کشور صادر می شود.
وی تصریح کرد: برداشت گیاهان دارویی «آنغوزه» و «باریجه » درنیمه دوم خرداد با پیچاندن بوته گیاهان آغاز شد و از مرداد ماه امسال تاکنون هم برداشت شیرابه انجام گرفت.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: امسال کشت گیاهان دارویی «آنغوزه» و «باریجه » در ۶۴۰ هکتار از مراتع استان پیش بینی شده است.
وی ابراز کرد: تاکنون حدود ۷۸هزار هکتار از عرصه‌های ملی کهگیلویه و بویراحمد زیر کشت گیاهان دارویی «آنغوزه» و «باریجه» رفته است.
جاویدبخت تصریح کرد: این میزان گیاه دارویی در مناطق مختلف استان اعم از «تنگ سرخ بویراحمد» ، «کوه خامین باشت» ، «کاکان» ، «کوه سیاه » و «کوه سفید لنده» ، «دمه سادات» و «شبلیز دنا» کشت شده است.
وی عنوان کرد:یکی از برنامه ها و اهداف سازمان جنگل ها و مراتع و به تبع آن منابع طبیعی استان حفظ، توسعه ، احیا و بهره برداری بهینه از منابع طبیعی است.
جاویدبخت گفت: توزیع بذر رایگان، نظارت فنی، کمک به قرق و حفاظت از جمله حمایت‌های منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد برای رونق تولید گیاهان دارویی در این استان است.
ضرورت حمایت از کشت و فراوری گیاهان دارویی
می توان با حمایت بیشتر از جوامع محلی با کمک هایی مانند وام های بانکی گام های ارزنده برای تشویق بهره برداران به تولید گیاهان دارویی برداشت اقدامی که ضمن بهبود درآمد جوامع محلی به کاهش بهره برداری های غیراصولی از منابع طبیعی مانند قاچاق چوب منجر می شود.
گیاهان دارویی تولید شده در کهگیلویه وبویراحمد به صورت فله‌ای و با قیمت بسیار کمتر از ارزش واقعی آن به کشورهایی مانند هندوستان صادر میشود و دلالان غیربومی خریدار شیرابه گیاهان دارویی هستند و آنان این محصولات را به کشورهای دیگر همچون هند صادر می کنند کاری که می تواند در کشورمان نیز انجام شود.
براساس نظر کارشناسان گیاهان دارویی با فرآوری، می‌تواند ارزش اقتصادی چند برابری داشته باشد اما تاکنون هیچ طرحی برای فرآوری این محصول در استان ارائه نشده و انتظار می‌رود مسوولان با پژوهش‌های علمی، خواص گوناگون آن را استخراج و برای فرآوری این محصولات چاره‌اندیشی کنند.
در حال حاضر کشور هندوستان با فرآوری گیاهان دارویی و کاربرد آن در صنعت داروسازی، ارزش اقتصادی آن را تا ۵۰ برابر افزایش می‌دهند و ارزآوری چند برابری نصیب خود می‌کند.