بندرعباس - ایرنا - فعالیت بازسازی ذخایر آبزیان از سال ۱۳۵۰ در ایران آغاز شده است و درحال حاضر ۱۴ مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان دولتی در حوزه دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان و در آبهای داخلی کشور وجود دارد که وظیفه تکثیر و رهاسازی بیش از ۳۳ گونه آبزی را به‌ عهده داشته است.

به گزارش ایرنا، ۱۴ مرکز فعال بازسازی ذخایر آبزیان در کشور شامل ۹ مرکز بازسازی دخایر آبزیان خاویاری و استخوانی در حاشیه دریای خزر در سه استان شمالی، چهار مرکز در حاشیه آب‌های داخلی، (خوزستان ۲ مرکز، سیستان و بلوچستان یک مرکز و آذربایجان غربی یک مرکز) و یک مرکز بازسازی ذخایر آبزیان نیز در حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان (هرمزگان) است.

کشور ژاپن از پیشروان بازسازی ذخایر در دنیا است و استرالیا، چین، دانمارک، فرانسه، ایسلند، کره، نروژ، اسپانیا، تایلند، انگلستان، آمریکا و همچنین کشورهای همسایه ایران از جمله بحرین، عربستان و کویت نیز از دیگر کشورهای فعال در بازسازی ذخایر هستند.

اکنون و طی سه سال اخیر باتوجه به فشارهای موجود بر این آبزیان و در راستای حفظ و بازسازی آن و تامین امنیت غذایی کشور، مراکز بازسازی ذخایر آبزیان در کشور و از جمله هرمزگان وارد مرحله جدیدی شده و در این زمینه اقدامات ارزشمندی انجام شده است.

معاون آبزی پروری سازمان شیلات ایران، مدیرکل بازسازی و حفاظت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات ایران، مدیرکل امور مالی سازمان شیلات ایران، مدیرکل شیلات استان هرمزگان، مدیران کل و روسای مراکز بازسازی استان‌های شمالی و جمعی از مسئولان شیلاتی امروز چهارشنبه نیز در اداره‌کل شیلات این استان گردهم آمدند تا در نشستی تخصصی به میزبانی هرمزگان، عملکرد مراکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی آبزیان کشور را بررسی کنند.

مدیرکل بازسازی و حفاظت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات ایران در این نشست که باتوجه به ایجاد سه مرکز بازسازی ذخایر آبزیان در استان هرمزگان و در راستای استفاده از تجربه‌ها و آشنایی با فعالیت‌های این مراکز به میزبانی بندرعباس برگزار شد، گفت: جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۵۰ به بعد، فعالیت بازسازی ذخایر آبزیان را به صورت رسمی شروع کرد و اقدامات ارزشمندی انجام داد.

نادر کرمی‌راد با بیان اینکه بازسازی ذخایر آبزیان برنامه همکاری و مشارکت انسان و طبیعت در جهت بهبود و افزایش توده زنده است، خاطرنشان کرد: این فعالیت به منظور جبران کاهش، افزایش ذخایر گونه‌های خاص یا تغییر ترکیب ذخایر انجام می‌گیرد.

وی بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی در شمال، ماهی و میگو در جنوب کشور را از مهم‌ترین برنامه‌های بازسازی ذخایر آبزیان کشور دانست و گفت: در سال‌های اخیر شاهد تلاش‌ها و همت چشمگیر در این مسیر بوده‌ایم.

کرمی‌راد اظهار کرد: در مجموع افزون‌بر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار قطعه بچه ماهی خاویاری در کشور تولید شده است که ۹۲ درصد مربوط به گونه «قره برون»، چهار درصد «ازون برون»، سه درصد «شیب» و یک درصد «فیل ماهی» بود و تنها در مورد گونه قره برون، برنامه مصوب تولید محقق و در مقایسه با سال گذشته ۹۷.۴ درصد رشد داشت.

مدیرکل بازسازی و حفاظت ذخایر ژنتیکی آبزیان سازمان شیلات ایران، توزیع بچه ماهیان خاویاری تولیدی در مراکز بازسازی ذخایر آبزیان کشور به بخش خصوصی را از اقدامات مهم سازمان شیلات ایران در راستای کمک به توسعه پرورش ماهیان خاویاری عنوان کرد و گفت: در مجموع ۱۷ هزار و ۹۶۰ قطعه فیل ماهی بین ۶۰ بهره‌بردار بخش خصوصی ۱۱ استان کشور توزیع شد که منجر به رونق تولید و اقتصاد شد؛ در سالجاری ۱۳۶ درصد اهداف برنامه هفتم پیشرفت تحقق پیدا کرده و بیش از ۴۳۸ میلیون قطعه انواع بچه ماهیان در منابع آبی تحت حاکمیت کشور رهاسازی شده است.

بازسازی ذخایر آبزیان، نیاز امروز، پشتوانه فردا

معاون آبزی پروری سازمان شیلات ایران از آبزی پروری به عنوان یکی از زیربخش‌های کشاورزی که می‌تواند نقش بسزایی در تامین پروتئین و امنیت غذایی داشته باشد و اهمیت ویژه‌ای دارد، اشاره کرد و گفت: تولید آبزیان به‏‏ عنوان یک منبع پروتئینی سالم و مغذی، می‌‏تواند نقش مهمی در اشتغال، تامین سلامت و امنیت غذایی پایدار جامعه بازی کند .

مهدی شکوری با تاکید بر اهمیت فعالیت‌های مراکز بازسازی ذخایر آبزیان، گفت: این مراکز نقش بسزایی در پایداری و ارتقای ذخایر آبزیان و به دنبال آن پایدار نمودن صید و صیادی و معیشت ساحل نشینان باتوجه به فشار موجود بر ذخایر آبزیان دارد.

شکوری، بازسازی ذخایر آبزیان را نیاز امروز، پشتوانه فردا و گامی استوار در تامین امنیت غذایی دانست و بیان کرد: مراکز بازسازی ذخایر آبزیان ظرفیتی ویژه‌ای برای صنعت آبزی پروری و همچنین بازسازی ذخایر آبزیان است.

معاون توسعه آبزی پروری سازمان شیلات ایران با اشاره به اقدامات خوب استان هرمزگان در جنوب کشور و در مسیر بازسازی ذخایر آبزیان، تصریح کرد: برنامه مصوب تولید بچه ماهیان استخوانی دریای خزر در سال۱۴۰۲، تعداد ۳۳۴ میلیون قطعه بود که در مجموع ۳۸۶ میلیون قطعه از انواع گونه‌ها نظیر «ماهی سفید، کپور دریایی، کپور تالابی، کلمه، سیم، سوف، لای ماهی و اردک ماهی» در۹ مرکز بازسازی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهیان استخوانی با ۱۴۸ درصد از اهداف کمی برنامه محقق شد.

رهاسازی ۳۱۵ میلیون قطعه آبزی در مراکز بازسازی ذخایر آبزیان هرمزگان

مدیرکل شیلات هرمزگان نیز در این نشست با اشاره به احداث سه مرکز ذخایر آبزیان در استان گفت: با احداث این مراکز رهاسازی حدود ۳۱۵ میلیون قطعه آبزی (۳۰۰ میلیون قطعه بچه میگو و ۱۵ میلیون قطعه بچه ماهی دریایی) در بازه زمانی یک ساله برنامه‌ریزی شده است.

مسعود بارانی اظهار کرد: با پیگیری و تلاش سازمان شیلات ایران، استانداری هرمزگان و شیلات، باتوجه به نیاز استان؛ سه مرکز بازسازی ذخایر آبزیان در بندرلنگه، قشم و جاسک درحال احداث است که در صورت تخصیص اعتبار مناسب، حمایت و تامین اعتبار روند اجرایی و احداث این مراکز به زودی به پایان خواهد رسید.

وی بیان کرد: افزایش صید از دریا، افزایش سرانه مصرف آبزیان در کشور، جبران اثرات برداشت بی رویه از ذخائر، ایجاد تعادل و توازن در ذخائر و اکوسیستم دریایی را از دیگر دلایل و ضرورت‌های بازسازی ذخایر آبزیان عنوان کرد.

مدیرکل شیلات هرمزگان اظهار کرد: با توجه به ساحلی بودن هرمزگان فعالیت‌های شیلاتی اعم از صید و صیادی و آبزی پروری جز اولویت‌های استان در امر اشتغال و تولید است و باتوجه به تنوع گونه‌ای آبزیان در آب‌های این منطقه، شیلات استان به عنوان یک دستگاه مهم و براساس وظیفه حاکمیتی، مسئولیت مدیریت صید وحفظ و بازسازی ذخایر آبزیان را دارد و در این راستا برنامه ریزی برای حفظ و بازسازی ذخایر از طریق تکثیر و رهاسازی بچه میگو و ماهی در مراکز تکثیر و بازسازی ذخایر دولتی و بخش خصوصی جز اولویت‌های شیلات استان است.

وی بیان کرد: تکثیر و رهاسازی آبزیان از سال ۱۳۷۷ توسط تنها مرکز بازسازی ذخایر دریایی دولتی در جنوب کشور یعنی بندر کلاهی و همچنین بهره‌گیری از توان بخش خصوصی انجام می‌گیرد و تاکنون بیش از ۴۳۰ میلیون قطعه بچه میگو و ماهی تامین و در خورها (پناهگاه دوران نوزادی این آبزی)، رهاسازی شده است.

بارانی، پروژه تامین بچه ماهی، میگو و سایر آبزیان برای رهاسازی را از پروژه‌های مهم شیلات هرمزگان در راستای بازسازی ذخایر آبزیان عنوان کرد و گفت: در این پروژه تامین و رهاسازی ۳۰ میلیون قطعه میگوی بومی (حدود ۲ گرم) در استان هرمزگان انجام در دستورکار قرار گرفت که در نهایت در مجموع افزون‌بر ۳۲ میلیون و ۷۰۰هزار قطعه بچه میگو در زیستگاه‌های میگوی استان رهاسازی شد.

هرمزگان با بیش از ۳۵ هزار بهره‌بردار شیلاتی و تولید بیش از ۳۴۰ هزارتن آبزیان دریایی و پرورشی به‌عنوان بزرگ‌ترین استان شیلاتی کشور مطرح است و رتبه نخست تولیدات شیلاتی کشور را به خود اختصاص داده است.