احسان بیکی روز چهارشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا درباره راهکارهای افزایش کیفیت، ارزش افزوده و صادرات محصول زرشک در فصل برداشت، اظهار کرد: همچنین آشنا نبودن کارشناسان جهاد کشاورزی در سایر گمرکات با محصول زرشک که باعث می‌شود این محصول مدت زمان زیادی در گمرک بماند و تغییر ماهیت دهد از دیگر موانع صادرات این محصول است.
وی افزود: با توجه به شرایط آب و هوایی، کشاورزان ما برداشت محصول را زودهنگام انجام می‌هند که این زمان برداشت یکی از معضلات مهم در زمینه کاهش کیفیت محصول زرشک است که لطمه زیادی به بهره‌برداران وارد می‌کند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند ادامه داد: این نوع محصول کیفیت خوبی ندارد زیرا ماده موثره زرشک که خواص دارویی آن است، هنوز نرسیده و نرسیدن ماده موثره زرشک به عنوان خواص دارویی آن، باعث می‌شود زرشک از نظر طعم، خواص دارویی و رنگ بی‌کیفیت باشد.
تولید ۹۵ درصد زرشک بی‌دانه جهان در خراسان جنوبی
بیکی بیان کرد: اکنون ۹۵ درصد زرشک بی‌دانه جهان در خراسان جنوبی تولید می‌شود که خروج محصول بی‌کیفیت به ماهیت آن لطمه وارد می‌کند.
وی عنوان کرد: فرآوری، بسته‌بندی و خشک کردن زرشک به صورت غیربهداشتی و غیر استاندارد هم لطماتی به این محصول وارد کرده و باعث شده که زرشک با ارزش واقعی خود به فروش نرسد.
بیکی بیان کرد: خشک کردن زرشک در بارگاه‌های غیربهداشتی باعث افزایش بار میکروبی محصول می‌شود از طرفی محصول با شرایط بسته‌بندی غیراستاندارد از استان خارج می‌شود که بزرگترین ضربه را به صادرات محصول زرشک می‌زند.
وی اظهار کرد: خشک کردن زرشک در خرمن و برداشت آن در پارچه‌های غیربهداشتی بار میکروبی زرشک را به شدت افزایش می‌دهد، خرمن برای محصولاتی از جمله گندم و جو پیش‌بینی شده و مناسب خشک کردن محصولات راهبردی مانند زرشک نیست.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند تصریح کرد: گاها رسانه‌ها برای نشان دادن عظمت زرشک استان، تصاویر و فیلم‌های از برداشت زرشک در خرمن‌ها منتشر می‌کنند که به ضرر کشاورزان است چرا که با خشک شدن غیربهداشتی محصول، تلاش بخش خصوصی برای قراردادن حجم بیشتری از این محصول در سبد صادراتی به نتیجه‌ای نمی‌رسد.
بیکی عنوان کرد: همه بارگاه‌های زرشک خشک کنی خراسان جنوبی بهداشتی نیست البته در چند سال اخیر بارگاه بهداشتی هم ساخته شده است، اما بعد از خشک شدن زرشک در بارگاه‌های زرشک خشک کنی، محصول برای بسته بندی وارد کارگاه‌های زرشک پاکنی می‌شود که در مسائل بهداشتی در آن رعایت نمی‌شود.
صادرات ناچیز محصول زرشک
وی بیان کرد: در کارگاه‌های زرشک پاکنی به محصول گاهی آب و روغن اضافه می‌کنند که باعث می‌شود مواد میکروبی محیط جذب زرشک شود و علاوه بر اینکه زرشک سریعتر فاسد می‌شود و از طرفی زرشک برای صادرات به دلیل بار میکروبی بالا نمی‌توانند استانداردهای صادرات را رعایت کند و در نهایت در کشورهای مقصد، معدوم می‌شود.
بیکی ادامه داد: افزایش بار میکروبی محصول زرشک به دلیل برداشت، خشک کردن، پاک کردن و بسته بندی غیربهداشتی آن است.
وی به تولید ۲۷ هزار تن تولید زرشک خشک در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: تنها سه درصد محصول زرشک استان صادر می‌شود که به نسبت مقدار تولید، رقم بسیار ناچیزی است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند اظهار کرد: با توجه به روابط دیپلماسی و تجاری خوبی که در کشورهای حوزه خلیج فارس ایجاد شده، تقاضای زرشک برای صادرات زیاد شده ولی با روش غیربهداشتی و غیراستاندارد اگر بخواهد خشک و بسته‌بندی شود، این محصول راهبردی خراسان جنوبی به دلیل بار میکروبی بالا از سبد خرید کشورهای مقصد، حذف خواهد شد.
بیکی افزود: با توجه به افزایش قیمت دلار باید به سمت صادرات این محصول حرکت شود اما متاسفانه وضعیت امروز زرشک استان جایگاه صادراتی درستی ندارد.
وی بیان کرد: صادر ناچیز زرشک باعث شده که این محصول پرخاصیت، ارزش واقعی خود را پیدا نکند و این مشکل باز هم به تولید محصول بی‌کیفیت، غیربهداشتی و غیراستاندارد بر می‌گردد.
بیکی گفت: در برخی بارگاه‌ها با دستگاه سورتینک، زرشک بدون دخالت دست خشک می‌شود که باید سایر بارگاه‌های زرشک هم به رعایت حداقل‌های بهداشتی ترغیب شوند و در این زمینه نیازمند ورود دستگاه‌های ناظر از جمله سازمان غذا و دارو و استاندارد هستیم که کشاورزان را ترغیب و ملزم کنند که حداقل‌های بهداشتی را در کارگاه‌های زرشک پاک‌کنی رعایت کنند.
وی با اشاره به اینکه طی چند سال اخیر محصول زرشک آن گونه که باید و شاید با توجه به سختی تولید، از لحاظ قیمتی و ارزش افزوده رشد نداشته است افزود: تولید و خشک کردن استاندارد زرشک با کمترین بار میکروبی و با کیفیت لازم در افزایش قیمت محصول نقش موثری دارد.
تعیین قیمت جهانی زرشک و عناب در خراسان جنوبی
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند با تاکید بر لزوم فرآوری محصول زرشک در راستای ارزش افزوده محصول، گفت: باید در این راستا به واحدهای تولیدی تسهیلات پرداخت شود تا بتوانند در زمینه فرآوری حداکثری محصول استان اقدام کنند و از طرفی چون این واحدها زیر نظر سازمان غذا و دارو و استاندارد فعالیت دارند، مجبور به رعایت استانداردها هستند.
بیکی بیان کرد: درخواست ما از مسئولان این است که برای پروانه‌های جدید در خصوص بسته بندی زرشک تسهیلات پرداخت نکنند بلکه واحدهای غیرفعال را حمایت کنند تا مجدد فعال شوند، اگر صنایع تبدیلی و تکمیلی موجود تقویت شوند بهتر از این است که مجوز برای واحدهای جدید صادر شود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزان بیشترین نقش را در کاهش بار میکروبی محصول دارند، بیان کرد: دستگاه‌های زرشک خشک کنی آلودگی محصول را به صفر می‌رساند اما کیفیت زرشک را نیز کاهش می‌دهد.
بیکی عنوان کرد: برگزاری جشنواره‌های ملی زرشک در معرفی محصول و افزایش قیمت آن نقش موثری داشته است.
وی اظهار کرد: در اتاق بازرگانی استان گروه کاری توسعه زرشک خراسان جنوبی تشکیل شد و ساماندهی کارگاه‌های زرشک پاکنی شروع و اتحادیه مستقل کارگاه‌های زرشک پاکنی در شهرستان بیرجند تشکیل شده تا کارگاه‌ها بتوانند به شکل مجتمع کار کنند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند افزود: همچنین برای اولین بار قیمت جهانی زرشک و عناب در خراسان جنوبی تعیین می‌شود.