شهرکرد- ایرنا- چهارمحال و بختیاری به غیر از آب و هوای مطبوع و قابل طبع برای گردشگران، مردم مهمانواز و طبیعت‌بکر، مزیت‌ها و ظرفیت‌های گردشگری دیگری هم دارد که یکی از آنها "بوم‌گردی" است.

به گزارش ایرنا، غیر از هوای سرد پاییزی که در نهایت در زمستان‌ها با شدت بیشتری قابل لمس است گردشگر تک و توک این طرف‌ها می‌آید چرا، چون بهار و تابستان چهارمحال و بختیاری برای گردشگران از اهمیت بالایی برخوردار است هر چند ظرفیت‌های گردشگری پاییز و زمستان بستگی به کَرم آسمان دارد که اگر برف ببارد، گردشگری برفی چیز دیگری برای مسافران خواهد بود.

در روستاها و مناطق نزدیک به طبیعت چهارمحال و بختیاری، خانه‌هایی وجود دارد که باب گردشگری ساده اما با کیفیت است که مسافران را از دَم و دُود شهرهای بزرگ رهایی دهند و دَمی در این ساختمان و خانه‌ها آرامش طبیعی را حس کنند.

این خانه و ساختمان‌های قدیمی و تاریخی یا حتی تازه ساخت در کالبد و ساختار روستاها و شهرها فضایی را ایجاد می‌کنند که مسافران گردشگران در آن بتوانند استراحت کنند و از هوای مطبوع و طبیعت بکر لذت ببرند.

به غیر از این خانه‌های تاریخی، چادرهای عشایری در دل طبیعت از اساس یک بومگاه جذاب است که هنوز به مسافران گردشگران معرفی نشده است.

بوی نان تازه و تُرد، لبنیات پر چرب، گوشت گوسفندان چریده در مراتع کوهستان، عسل طبیعی، دمپخت برنج و گردو و بادام خاص استان و دوغ محلی، همه تزیین‌کننده سفره‌های پذیرایی از گردشگران در این خانه‌هاست، اما چرا تا اینجا کار این نوع گردشگری به اقتصاد استان درآمد تزریق نمی‌کند؟ جای پرسش‌های بسیار است.

جایگاه بوم‌گردی در اقتصاد گردشگری به طور دقیق کجاست؟

"بوم‌گردی‌ها" اقامت‌گاه‌هایی هستند که در محیط‌های طبیعی و بومی با رعایت اصول پایداری زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه اقامتگاه ایجاد، احیا و یا بهره‌برداری می‌شود و ضمن بیشترین تعامل با جوامع محلی و توجه به تنوع اقلیم و طبیعت زمینه حضور گردشگران را برای تجربه زندگی در محیط طبیعی و بومی فراهم می‌کند.

بوم‌گردی‌ها براساس محیط جغرافیایی و حساسیت‌های محیطی در ۴ گروه کلبه‌ها، خانه‌های سنتی روستایی و شهری، کمپ‌های عشایری و اکولاژها دسته‌بندی می‌شود.

تناسب با طبیعت و معماری سنتی، مدیریت از طریق جامعه محلی و ساکنان همان خانه و ارایه خدمات مطلوب متناسب با فرهنگ جامعه محلی از مهترین ویژگی‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی به شمار می‌رود.

کم‌هزینه بودن اجرای طرح، کسب درآمد بالا، اشتغال‌زایی ارزان و حمایت دولت از این طرح‌ها از مزیت‌های نسبی راه‌اندازی و فعالیت اقامتگاه‌های بوم‌گردی است.

زمانی که یکی از دولتمردان برای بررسی مسائل و نشست‌های شهرستانی به چهارمحال و بختیاری به این استان سفر کرده بود، به دعوت عشایر قرار شد برای صرف ناهار در یکی از این بومگاه حضور یابد.

آقای مسوول که همراه معاونان وزرا به استان آمده بود پس از یک نیمروز بسیار پر کار و پر حجم نهایت برای اقامه نماز و صرف ناهار به یکی از بوم‌گاه‌های استان دعوت شد، وزیر پس از عبور از جاده خاکی ناهموار به بومگاه رسید به با استقبال گرم عشایر حاضر در منطقه روبرو شد.

وزیر از اینکه این بومگاه به عنوان یکی از اقامتگاه ها مسافران و گردشگران است مشعوف شد و اعلام کرد که این منطقه می‌تواند ظرفیت بزرگی برای گردشگری استان باشد اما شرط آن است که دولت زیرساختهای لازم را فراهم کند و از سوی دیگر متولیان بومگاه های گردشگری به ساختار طبیعی و محیط زیستی دست نزنند.

او اعلام کرد که بوم‌گردی و گردشگری در این استان که دارای ظرفیت بسیار مهمی دارد ضرورت دارد که در تولید درآمد و اقتصاد نقش‌آفرینی کند و باید برنامه بلندمدت و کوتاه مدتی اقتصادی برای آن تدوین و تعریف کرد.

ظرفیت بوم‌گردی که نشناخته‌ایم

وقتی از سرمایه‌گذاران و فعالان بخش گردشگری در حوزه بوم‌گردی سوال می‌شود که وضعیت اقتصادی گردشگردی بوم‌گردی چگونه است؟ خیلی صریح و رک می‌گویند"بد است".

شهرام نکویی که در بوم‌گردی شهر کیان شهرستان شهرکرد فعال است می‌گوید: از مهمترین عامل اینکه هنوز بوم‌گردی در اقتصاد گردشگری نقش ندارد ناشناخته بودن چهارمحال و بختیاری برای گردشگران است چرا که هنوز برخی از گردشگران این استان را نشناخته‌اند.

فعال گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با ایرنا افزود: تمام محصولات با کیفیت تولید شده در استان در بوم‌گردهای مورد استفاده قرار می‌گیرد اما این بوم‌گردها متاسفانه در تبلیغات کشوری جایگاهی هنوز کسب نکرده‌اند.

به گفته وی، اگر به صورت تخصصی و کارشناسی بوم‌گردی چهارمحال و بختیاری به گردشگران معرفی شود اقتصاد این بخش نیز فعال خواهد شد.

میلاد فدایی نیز از فعالان گردشگری شهرستان فارسان که در بخش بوم‌گردی فعالیت دارد نخستین مشکل بوم‌گردی چهارمحال و بختیاری را ناشناخته بودن آن می‌داند.

وی در گفت و گو با ایرنا افزود: خیلی از مسافران سفر شمال و دریا را انتخاب می‌کنند در حالی که ظرفیت گردشگری به ویژه بوم‌گردی چهارمحال و بختیاری هنوز به درستی و شایستگی برای مسافران معرفی نشده است.

دولتی‌ها برای بوم‌گردی می خواهند چه کنند؟

برخی از کارشناسان گردشگری عقیده دارند که درآمدزایی، اشتغال‌زایی، جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، توسعه روستا با برگشت روستاییان از شهر به روستا، توزیع گردشگر در سطح استان و زنده نگه‌داشتن فرهنگ عشایری از اهداف توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی است.

اما برای توسعه بوم‌گردی نیز همکاری بین بخشی از جمله صدور این مجوزها بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در "موافقت با ایجاد اقامتگاه و تغییر کاربری"، سازمان نظام مهندسی ساختمان در "صدور استحکام بنا"، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری در "واگذاری زمین در قالب ماده ۳ (قانون بهره‌برداری از منابع طبیعی)"، اداره کل جهادکشاورزی در "واگذاری زمین‌های خارج از حریم شهر و روستا در قبال گرفتن عوارض ناشی از تغییر کاربری اراضی به اقامتگاه بوم‌گردی"، مرکز بهداشت "صدور گواهی بهداشت محیط و کارکنان اقاتگاه‌های بوم‌گردی"، شهرداری‌ها در "موافقت با احیای اقامتگاه بوم‌گردی در داخل شهرها" و اداره کل حفاظت محیط زیست در "موافقت با طرح‌های خارج از حریم شهر و روستا" نیاز اساسی است.

سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری با اشاره به روند جذب سرمایه‌گذار در بخش گردشگری گفت: امسال ۲ مجوز سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری این استان صادر شد.

هادی قاسمی نافچی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: برای اجرای این ۲ طرح ۱۷۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال از سوی بخش خصوصی تامین و سرمایه‌گذاری می‌شود.

وی افزود: با تکمیل و بهره‌برداری از این ۲ طرح شامل هتل‌آپارتمان و اردوگاه گردشگری در شهرستان‌های کوهرنگ و سامان زمینه اشتغال برای حداقل ۱۰ نفر فراهم خواهد شد.

قاسمی تصریح کرد: چهارمحال و بختیاری بیشترین ارتفاع از سطح دریا را دارد و سرچشمه رودخانه‌های بزرگی مانند زاینده‌رود و کارون و بخشی از رودخانه دز است که به‌واسطه جاذبه‌ها بی‌شمار در حوزه طبیعت‌گردی به‌عنوان بهشت بوم‌گردی ایران معروف شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری از صدور موافقت اصولی برای ۸۰ اقامتگاه بوم‌گردی و اردوگاه در استان در ۶ ماهه اول امسال خبر داد و گفت: پیش از این ۴۰ اقامتگاه بوم‌گردی در استان راه‌اندازی شده بود.

علیرضا جیلان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: همچنین در این مدت موافقت اصولی برای ۱۴ باب هتل در استان صادر شده است که احداث این فضاهای اقامتی در دست اجراست.

وی با اشاره به وجود سه هزار و ۵۰۰ تخت اقامتی در استان، پیش‌بینی کرد که تا پایان سال ۲ هزار تخت دیگر با تکمیل اقامتگاه‌های بوم‌گردی‌، اردوگاه‌ها و هتل‌های در دست احداث به تعداد تخت‌های اقامتی استان اضافه شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی را از مهمترین برنامه‌های این اداره‌کل در راستای جذب گردشگر اعلام کرد و گفت: اگرچه برای احداث هتل پنج ستاره در استان سرمایه‌گذارانی اعلام آمادگی کرده‌اند اما برای اقامت همه اقشار با هر قدرت خریدی و از سوی دیگر حفظ بافت سنتی و بومی استان تمرکز خود را بر توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی معطوف کرده‌ایم.

جیلان یادآور شد: در حالی که در نیمه نخست امسال در حدود یک میلیون تردد مسافر در استان ثبت شده است اما کمتر از ۱۰۰ هزار نفر از این مسافران در استان اقامت کرده‌اند که برای رفع این کاستی تلاش داریم با فراهم کردن فضاهای جذاب و سنتی نظیر اقامتگاه‌های بوم‌گردی دست‌کم یک یا ۲ شب مسافران ورودی به استان را اسکان دهیم.

وی تصریح کرد: گردشگری موضوعی است که برای رونق آن باید همه دستگاه‌ها مشارکت و همکاری کنند و با توجه به ظرفیت‌های خوبی که در دولت سیزدهم فراهم شده امید می‌رود بتوان در حوزه توسعه گردشگری گام‌های بلندی در استان برداشته شود.

به گزارش ایرنا، اقامتگاه‌های بوم‌گردی فضاهایی برای اسکان گردشگران است که بیشتر به واسطه افراد محلی اداره می‌شود تا در انتقال ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی موفق‌تر عمل کنند. تزییات و ساختار اقامتگاه‌های بوم‌گردی نیز تداعی‌کننده ویژگی‌های همان منطقه است و غذاهای سرو شده در این فضاها از میان خوراک‌های محلی انتخاب می‌شود. در این اقامتگاه‌ها سعی می‌شود تا کمترین آسیب به محیط‌زیست وارد آید و گردشگر با فرهنگ جامعه میزبان آشنا شود.

چهارمحال و بختیاری دارای بیش از ۸۰۰ جاذبه گردشگری شامل ۱۰۸ جاذبه طبیعی، ۶۷۴ جاذبه فرهنگی و تاریخی، هشت اثر دست‌ساز، ۱۲ روستای هدف گردشگری ملی، ۱۵ منطقه نمونه گردشگری مصوب دولت است.