به گزارش روز یکشنبه گروه علمی ایرنا از صندوق نوآوری و شکوفایی، عرصه تولید تجهیزات پزشکی از جمله حوزه‌هایی است که دانش‌بنیان‌های ایرانی، عملکرد درخشانی به ثبت رسانده‌اند و علاوه بر رفع نیاز کشور به این تجهیزات، زمینه صادرات و ارزآوری به کشور را نیز فراهم کرده‌اند.
این شرکت دانش‌بنیان که در حوزه تولید تجهیزات پزشکی پیشرفته فعالیت می‌کند، با بهره‌مندی از نیروهای متخصص به‌ویژه اساتید و نخبگان جوان موفق شده است محصولات متنوعی را با کیفیت و استانداردهای روز جهان تولید کرده و نیاز سازمان‌هایی از جمله انتقال خون ایران و هلال احمر را تأمین کند.
از جمله محصولات تولیدی این شرکت دانش‌بنیان، دستگاه قابل‌حمل اندازه‌گیری غلظت هموگلوبین خون است که توسط شرکت‌های معدودی در جهان تولید می‌شود و پیش از این، نیاز داخل به این تجهیز از طریق واردات تأمین می‌شد. اکنون یک سوم نیاز کشور از طریق تولیدات این شرکت تأمین می‌شود و انتظار می‌رود با افزایش ظرفیت تولید، به زودی شاهد بی‌نیازی در واردات این محصول باشیم.
ویژگی دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون
اندازه کوچک با وزن ۳۲۰ گرم همراه با باتری قابل شارژ، عملکرد سه مرحله‌ای و قابلیت کالیبراسیون دستی، دریافت نتیجه در کمتر از ۱۵ ثانیه و دقت بسیار بالا، از ویژگی‌های دستگاه قابل‌حمل اندازه‌گیری غلظت هموگلوبین خون OptoHb تولیدی این شرکت دانش‌بنیان است. این دستگاه در مراکز انتقال خون، مراکز پلاسما فرزیس، مراکز درمان تالاسمی، اتاق‌های عمل، آی‌سی‌یو و آمبولانس‌ها قابل استفاده است.
محمدعلی انصاری، استاد دانشگاه و مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان درخصوص فرآیند ساخت این تجهیز پزشکی پیشرفته گفت: ایده اولیه طراحی و ساخت دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون در دانشگاه و بر اساس نیازی که در سازمان‌های مرتبط از جمله سازمان انتقال خون ایران وجود داشت، شکل گرفت. بر این اساس نمونه مشابه داخلی از این محصول در کشور وجود نداشت و تنها دو شرکت آلمانی و سوئدی این محصول را در جهان تولید می‌کنند و تمام نیاز کشور به این تجهیز پزشکی از طریق واردات تأمین می‌شد. بعد از همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ و افزایش قیمت دلار، مشکلاتی در واردات تجهیزات پزشکی از جمله دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون بوجود آمد و ضرورت داخلی‌سازی این محصول به صورت جدی در کشور احساس شد.
وی ادامه داد: با همکاری جمعی از اساتید، متخصصان و نخبگان که در این شرکت مشغول فعالیت هستند، موفق به طراحی و ساخت نمونه اولیه دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون شده و تلاش کردیم محصولی با کیفیت بالا و منطبق با استانداردهای روز جهان تولید کنیم. با اخذ مجوزهای لازم از وزارت بهداشت، در مرحله تولید صنعتی این دستگاه هستیم و یک سوم نیاز داخل را تأمین می‌کنیم.
جلوگیری از خروج نخبگان و ارز از کشور
انصاری گفت: نیاز کشور به دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون سالانه حدود ۴ میلیون کیت است و در صورتی که بتوانیم کل نیاز کشور را تأمین کنیم، از خروج سالانه ۱.۶ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. امیدواریم با توسعه فعالیت و افزایش ظرفیت تولید، بتوانیم به صورت صد درصدی نیاز کشور را به این محصول تأمین کنیم.
وی افزود: اولویت اصلی شرکت، تأمین نیاز داخل است اما از بدو تأسیس شرکت، از بحث صادرات نیز غافل نبوده‌ایم و تلاش کرده‌ایم علاوه بر تولید محصولی با کیفیت بالا، به دنبال اخذ استانداردهای مورد نیاز برای صادرات از جمله CE باشیم؛ البته این فرآیند تا حدودی زمان‌بر و پرهزینه است و امیدواریم با تأمین اعتبار مورد نیاز، به زودی با اخذ استاندارد CE وارد بازارهای جهانی شویم.
استاد دانشگاه شهید بهشتی درخصوص استفاده از ظرفیت نخبگان و تحصیل‌کردگان دانشگاه در این شرکت دانش‌بنیان توضیح داد: پژوهشگران این شرکت عموما از میان دانشجویان خودم یا نخبگان دیگر دانشگاه‌های کشور انتخاب می‌شوند، حدود ۴۰ متخصص رشته‌های مختلف به صورت مستقیم و غیرمستقیم با شرکت همکاری می‌کنند و همواره تلاش کرده‌ایم از ظرفیت دانشجویان و متخصصین کشور در شرکت استفاده کنیم.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان به برخی معضلات و گلوگاه‌ها در مسیر تولید این محصول گریزی زد و گفت: بحث تأمین اعتبارات به نوعی نخستین معضلی بود که در مسیر تولید این تجهیز با آن مواجه بودیم. تلاش کردیم فرآیند تأمین اعتبار را از روش‌های مختلف از جمله دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی دنبال کنیم. دومین گلوگاهی که در مسیر تولید این محصول دانش‌بنیان با آن روبه‌رو بودیم، مواجهه با برخی مدیرانی بود که متأسفانه اعتقادی به کالای ایرانی و خرید محصول ایرانی ندارند. با وجود اخذ تمام تأییدیه‌ها و استانداردهای لازم از وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون، این باور در برخی مدیران که ما توانسته‌ایم محصولی در لبه دانش و هم‌سطح نمونه‌های آلمانی تولید کنیم، وجود ندارد.
انصاری سومین و مهم‌ترین گلوگاه در این مسیر را خروج نخبگان عنوان کرد و افزود: سومین گلوگاه که به ما و تمام شرکت‌های دانش‌بنیان آسیب می‌زند، بحث رفتن نخبگان از کشور است که آسیب جدی به شرکت‌های دانش‌بنیان وارد می‌کند. این معضل به مراتب جدی‌تر و خطرناک‌تر از دو مورد قبلی است، زیرا موتور محرک شرکت‌های دانش‌بنیان، همین نیروهای انسانی نخبه و تحصیل‌کرده کشور هستند.
استاد دانشگاه شهید بهشتی، سخنان مقام معظم رهبری درخصوص نیاز نخبگان به داشتن «حس مفید بودن» را یادآور شد و گفت: اگر بتوانیم این حس مفید بودن را برای نخبگان کشور ایجاد کنیم، آنها با وجود همه مشکلات، در کشور خواهند ماند و مسئولان کشور باید توجه جدی به نخبگان کشور داشته باشند.
وی در خصوص حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی از دانش‌بنیان‌ها گفت: شرکت ما برای تولید نمونه اولیه دستگاه اندازه‌گیری هموگلوبین خون از تسهیلات نمونه‌سازی استفاده کرد و برای دانش‌بنیان‌هایی که تازه در آغاز مسیر فعالیت هستند، صندوق نوآوری و شکوفایی، اولین مأمن و پناهگاهی است که می‌توانند با کمک آن، فعالیت خود را آغاز کنند.