واگذاري بناهاي تاريخي به بخش خصوصي، فرصت يا تهديد

به گزارش ايرنا، هم اكنون چهارهزار و700 اثر تاريخي و فرهنگي شناسايي شده در استان از جمله حمام هاي قديمي، موزه ها، بناها، قلعه ها، امامزاده ها و قنات وجود دارد كه از اين تعداد براي سه اثر «كوچ عشاير بختياري»، «زرد كوه بختياري» و «دشت لاله هاي واژگون» پرونده ثبت جهاني تهيه و ارسال شده است.
همچنين 651 اثر تاريخي، فرهنگي استان شامل بافت ها، بناها، محوطه ها و ميراث معنوي استان در سطح ملي ثبت شده است.
كمبود اعتبارهاي دولتي به منظور بازسازي و نظارت دقيق به اين بناهاي تاريخي تهديدي در زمينه تخريب بناهاي تاريخي است، به طوري كه از سال گذشته به دليل بي توجهي به اين بناها تعدادي به وسيله اشخاص حقيقي و دستگاه هاي دولتي تخريب و يا در معرض آسيب قرارگرفته است.
جمعي از فعالان بخش خصوصي در حوزه بناهاي تاريخي و مسئولان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان با اشاره به اهميت حفظ و حراست از بناهاي تاريخي و فرهنگي استان معتقدند كه با واگذاري اين بناها به بخش خصوصي از تخريب آنها جلوگيري مي شود.
يكي از فعالان بخش خصوصي كه خانه آزاده چالشتر را به هتل سنتي تغيير كاربردي داده است، گفت: با واگذاري بناهاي تاريخي به بخش خصوصي مي توان در حفظ، حراست و همچنين سرمايه گذاري در حوزه اشتغال و درآمدزايي اين بناها با حمايت بخش خصوصي گام هاي موثري برداشت.
اميد نيكزاد افزود: از يكسال گذشته اين خانه قديمي كه در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است، تحت مالكيت ميراث فرهنگي استان است كه از طريق ماده 88 قانون و همچنين همكاري صندوق احيا و بهره ‌برداري از آثار و بناهاي تاريخي، به منظور احيا و تغيير كاربري به بخش خصوصي واگذار شده است.
وي اظهار كرد: اين بنا يكي از قديمي ‌ترين بناهاي تاريخي و مسكوني استان و مربوط به سال 1206 هجري قمري و متعلق به مهدي خان آزاده چالشتري از شعرا و خوشنويسان سرشناس اواخر دوره‌هاي ناصري و مظفري بوده است.
نيكزاد با توجه به قدمت بالاي اين بنا افزود: تغيير كاربري در آن براي ايجاد يك هتل سنتي بسيار سخت است.
وي اظهار كرد: ايجاد زيرساخت هاي اقامتي از جمله سرويس بهداشتي و همچنين لوله كشي آب و فاضلاب در هر اتاق يكي از مشكلات است كه بايد با كمترين تغيير اتاق هاي آن را تجهيز كرد.
وي با اشاره به قرارداد يك ساله واگذاري به بخش خصوصي در مرحله نخست گفت: به دليل زمان بر بودن اجراي تغييرات كاربري، قرار داد پنج ساله منعقد شده است.
نيكزاد افزود: حمايت مسوولان براي اجراي طرح هاي تغيير كاربري در اين اماكن از مهمترين خواسته هاي بخش خصوصي است.
يكي ديگر از سرمايه گذاران بخش خصوصي در بناهاي تاريخي استان با بيان اين كه سرمايه گذاري بخش خصوصي در آثار تاريخي از تخريب اين آثار جلوگيري مي كند، افزود: حمايت سازمان ميراث فرهنگي از اين بناهاي تغيير كاربري شده كافي نيست.
بهرام صانعي گفت: از سال 68 تاكنون اين حمام وقفي كه قدمت150 ساله دارد را با اعتباري بيش از 80 تا 90 ميليون ريال به چايخانه سنتي و سفره خانه تبديل كرده است.
وي نا آشنا بودن مردم و مسافران از وجود اماكن تاريخي و قديمي را باعث كمرنگ شدن حضور گردشگران و مسافران و همچنين مردم استان در اين اماكن دانست.
يك محقق و پژوهشگر چهارمحال وبختياري نيز گفت: واگذاري بناهاي تاريخي و آثار غيرمنقول فرهنگي، تاريخي شامل بناها و بافت هاي تاريخي به بخش خصوصي مي تواند هم فرصت وهم تهديد باشد.
اردشير آخوندي افزود: با واگذاري اين بناها به بخش خصوصي بخشي از هزينه هاي دولت در زمينه نگهداري و مرمت بناهاي تاريخي كاسته و زمينه اشتغال و درآمدزايي بخش خصوصي نيز افزايش پيدا مي كند.
وي با اشاره به اين كه بخشي از هزينه ها ازسوي دولت و بيشترين هزينه اين واگذاري ها ازسوي بخش خصوصي انجام مي شود، گفت: بخش خصوصي در حراست، حفاظت و نگهداري از اين بناها بيشتر تلاش مي كند.
آخوندي اظهار كرد: واگذاري اين بناها به بخش خصوصي به شرط اين كه زير نظارت كامل ميراث فرهنگي باشد براي بناهاي تاريخي تهديد نيست.
وي يكي از مشكلات واگذاري بناهاي تاريخي به بخش خصوصي را دخالت سليقه اي بخش خصوصي بر روي اين بناها عنوان كرد.
كارشناس باستان شناسي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري استان گفت: عدم نظارت كارشناسان اين اداره كل به فعاليت هاي بخش خصوصي در بناها وآثار تاريخي باعث تخريب برخي از بخش هاي اين آثار مي شود.
به گفته وي، تغيير كاربري برخلاف شئون يك عرصه تاريخي مانند واگذاري بناهاي تاريخي بدون توجه به ظرفيت بنا و تغيير كاربري به مكان هاي غيرمتعارف از معايب واگذاري بناهاي تاريخي به بخش خصوصي است.
معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري چهارمحال و بختياري نيز گفت: هم اكنون 10 بنا و اثر تاريخي در استان به بخش خصوصي واگذار شده است.
مصطفي هاديپور افزود: اين بناها با كاربري سفره خانه سنتي، موزه هاي خصوصي و هتل سنتي در قالب تفاهم نامه موقت واگذار شده است.
به گفته وي، كمبود اعتبار و كم بودن انگيزه براي سرمايه گذاري و اطلاع رساني ناكافي براي واگذاري اماكن تاريخي به بخش خصوصي در استان از مهمترين مشكلات استان براي احيا و تغيير كاربري بناهاي تاريخي است.
وي با اشاره به معرفي نشدن آثار تاريخي و فرهنگي استان و همچنين پايين بودن تعداد گردشگران و بازديد كنندذگان از آثار تاريخي در ساليان گذشته گفت: اين مساله انگيزه سرمايه گذاري را از سرمايه گذاران گرفته كه اميد است با فرهنگ سازي و معرفي بيشتر در حوزه بناها و آثار تاريخي استان ظرفيت سرمايه گذاري در اين حوزه افزايش يابد.
هاديپور اظهار كرد: واگذاري اين بناها به بخش خصوصي با توجه به كمبود سرمايه واعتبار براي نگهداري و مرمت اين بناها و همچنين كم بودن نيروي انساني براي حراست از اين بناها ازسوي دفتر احيا و بازسازي سازمان ميراث فرهنگي كشور از سال 70 آغاز شده است.
هاديپور از واگذاري خانه اسحاقي ها و خانه منزوي در چالشتررد سال جاري به بخش خصوصي خبر داد.
مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان نيز افزود: واگذاري بناهاي تاريخي يكي از راه هاي افزايش امنيت و حراست و نگهداري از اين آثار است.
بهمن عسگري سوادجاني افزود: ثبت آثار تاريخي نشاندهنده ارزش هويت تاريخي و فرهنگي استان است كه حفظ، نگهداري و پيشگيري از تخريب اين آثار از مهمترين برنامه هاست.
وي ادامه داد: دارندگان بناهاي تاريخي ثبت شده در فهرست آثار ملي مي توانند با همكاري شهرداري و دهياري ها از تسهيلات بانكي براي حفظ و مرمت اين بناها استفاده كنند.
عسگري سوادجاني بيان كرد: حمام هاي تاريخي ثبت شده در فهرست آثار ملي نيز براي انجام فعاليت هاي فرهنگي تغيير كاربري يافته و تسهيلات بانكي براي مرمت اين بناهاي تاريخي تخصيص مي يابد.
وي يادآور شد: 50 درصد هزينه هاي مربوط به اين طرح را شهرداري ها و يا دهياري ها پرداخت مي كنند.
هم اكنون احيا و نجات ميراث فرهنگي كشور از وظايف قانوني صندوق احيا در كشور است كه احياي خانه هاي تاريخي، اماكن و بناهاي تاريخي و كاربري و تثبيت بناهاي تاريخي كشور بايد يك اولويت براي حفظ و نگهداري بهتر از اين آثار در نظر گرفته شود.
7360/6021
از سميه پناهنده شهركي