كاهش محصول كشاورزی بر اثر تداوم خشكسالی در یزد

به گزارش ایرنا ، علاوه بر كاهش محصول كشاورزی، ایجاد فروچاله ها و نشست زمین نیز از عوارض خشكسالی و برداشت بی رویه آب از سفره های زیرزمینی است كه بیشتر متوجه ابركوه به عنوان یكی از مهمترین مناطق كشاورزی استان است.
فرونشست زمین پدیده ای است كه به علت برداشت بی رویه از منابع آب های زیرزمینی رخ می دهد، در این حالت زمین آب های میان بافت های خود را از دست می دهد و حالت اسفنجی پیدا می كند كه در این شرایط زمین فرو می رود كه به اصطلاح گویند زمین دچار فرونشست شده است.
یزد با وجودی كه منطقه كم آبی است ، كشاورزان آن با كمترین میزان آب نه تنها در استان بلكه در بسیاری مناطق كشور همچون هرمزگان و كرمان بهترین محصول كشاورزی و زراعی را تولید و رتبه های برتر كشوری را كسب می كنند.

** یزد، رتبه نهم كشور در تولید محصول كشاورزی
رئیس سازمان جهاد كشاورزی یزد می گوید: این استان با وجود محدودیت منابع آبی و كاهش بارندگی، جایگاه نهم كشور را در تولید محصولات كشاورزی دارد.
سید جمال سجادی پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: یزد با وجودی كه از نظر وسعت اراضی كشاورزی در جایگاه شانزدهم كشور قرار دارد ولی به لحاظ تولید كشاورزی و دامی در رتبه نهم و بالاتر از بسیاری استان های مستعد و برخوردار از منابع آب و خاك قرار دارد.
با توجه به كاهش بارندگی سالانه در این استان بیابانی كه بیشتر از سال قبل است، امسال با وجود میانگین متوسط 166.3 میلیمتر بارندگی در كشور این عدد در یزد تنها 69.1 ( از مهر ماه 96 تا 23 شهریور ماه جاری) گزارش شد كه كاهش انواع محصول كشاورزی را شاهد هستیم.
میزان بارندگی سال جاری آبی ( از مهر سال قبل تا امروز ) در استان نسبت به بلند مدت 27.5 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل 28.5 درصد كاهش دارد.
این كاهش در 2 دهه اخیر هر سال تكرار شده است به گونه ای كه بارش سال قبل هم نسبت به بلندمدت 14.5 درصد كاهش دارد.
خشكسالی خسارت هایی به بخش كشاورزی وارده كرد كه اردیبهشت ماه رئیس سازمان جهاد كشاورزی یزد به خبرنگار ایرنا گفته بود كه كاهش میزان بارندگی، كم آبی و تداوم 2 دهه پدیده خشكسالی در سال زراعی جاری، 625 میلیارد تومان زیان به بخش كشاورزی وارد كرد.
زمین های قابل كشت استان 170 هزار هكتار است كه به دلیل كاهش بارندگی، تداوم خشكسالی و افت سطح آب های زیرزمینی 116 هزار هكتار آن به كشت محصول زراعی و باغی اختصاص دارد.
مدیر زراعت سازمان جهاد كشاورزی یزد هم با بیان اینكه سطح زیركشت به دلیل خشكسالی، كم آبی و افت سطح آب های زیرزمینی 10 درصد كاهش یافت ، یادآور شد: در سال زراعی 97- 96 در 14 هزار و 430 هكتار زمین ‌های استان گندم ، جو و دانه روغنی كلزا كشت شد.
محمد علی حاتمی زاده در حاشیه برداشت محصول كلزا در ابركوه به خبرنگار ایرنا گفته بود: از 116 هزار هكتار اراضی قابل كشاورزی 36 هزار هكتار آن مربوط به محصول زراعی است.
میزان خسارت در شهرستان های مختلف استان متفاوت است به گونه ای كه 10 درصد سطح زیركشت محصول زراعی ابركوه كه حدود 15 درصد محصولات كشاورزی استان را تولید می كند به دلیل كاهش بارندگی و تداوم 2 دهه خشكسالی كاهش یافته است.
سالانه در شرایط عادی از هشت هزار هكتار باغ های ابركوه 45 هزار تن انواع محصول سردرختی تولید و روانه بازار مصرف می شود.
مدیر جهاد كشاورزی ابركوه هم گفته بود: در 2 دهه اخیر به دلیل تداوم خشكسالی هر سال از ذخایر آبی منطقه كاسته می شود كه تداوم این پدیده حیات اقتصادی كشاورزان و روستاییان را به خطر انداخته است.
مهدی غیب الهی با بیان اینكه 35 درصد اشتغال ابركوه وابسته به فعالیت های دامداری و دامپروری است كه هفت هزار و 500 خانوار از این طریق امرار معاش می كنند، افزود: آبدهی 648 حلقه چاه كشاورزی و 13 رشته قنات از 140 میلیون متر مكعب سالانه به 120 میلیون متر مكعب كاهش یافته است .
وی با بیان اینكه سطح زیركشت اراضی باغی و زراعی شهرستان 14هزار هكتار است كه نیمی از آن به محصول زراعی اختصاص دارد ، اضافه كرد: امسال سطح زیركشت برخی محصول كاهش یافته است.
مدیر جهاد كشاورزی ابركوه تصریح كرد: سطح زیركشت محصول خربزه در سال زراعی 97 - 96 با 40 درصد كاهش به 70 هكتار رسید این در حالی است كه سال های اخیر بیش از 250 هكتار اراضی به كشت این محصول اختصاص داشت.
وی از كاهش 70 درصدی سطح زیركشت طالبی ، كاهش 10 درصدی تولید گندم و كاهش 20 درصدی محصول هلو و شلیل خبر داد و ادامه داد: سطح زیركشت طالبی محلی ابركوه با نام
« مجیدی » در سال های اخیر از 50 هكتار با 70 درصد كاهش به 15 هكتار در سال 1397 رسیده است.
غیب الهی یادآور شد: امسال 12 هزار تن گندم در این شهرستان تولید شد كه این عدد نسبت به سال زراعی 96- 95، 10 درصد كاهش دارد.
وی در ادامه از برداشت 350 تن محصول هلو و شلیل از 55 هكتار باغ های شهرستان خبر داد و گفت: این میزان تولید نسبت به سال زراعی 96- 95، 20درصد كاهش دارد .
یكی دیگر از شهرستانهای استان كه در تولیدات كشاورزی سرآمد است ، خاتم است كه با سطح زیركشت 16 هزار و 700 هكتار در بخش محصول باغی و 50 هزار تن محصول و 21 درصد تولید استان ، در جایگاه نخست و در محصولات گلخانه ای با 32 هكتار سطح زیركشت در جایگاه پنجم قرار دارد.
خشكسالی ها در این شهرستان موجب كاهش آبهای زیرزمینی ، خشك شدن 30 حلقه قنات و چشمه، كاهش آب به میزان 241 لیتر در ثانیه و كاهش پنج هزار هكتار از سطح زیركشت محصولات زراعی و باغی شده است.
همچنین كاهش 15 درصدی جو و كاهش 30 درصدی تولید انگور در بخش مروست از دیگر پیامدهای خشكسالی در خاتم است.
مدیر جهاد كشاورزی خاتم با بیان اینكه میانگین برداشت انگور در هر هكتار 3.5 تن است، گفت: این رقم نسبت به سال زراعی گذشته 15 درصد كاهش دارد.
« مجتبی آغاز» ، علت كاهش تولید را خشكسالی، چرای محصول توسط دام به خاطر علوفه و سرمازدگی اعلام كرد و یادآور شد: یكهزار هكتار از مزارع شهرستان زیر كشت جو قرار داشته است.
رئیس جهاد كشاورزی مروست خاتم هم در این خصوص با اشاره به كاهش 30 درصدی تولید انگور این منطقه در سال زراعی جاری در مقایسه با پارسال خبر داد و علت را خشكسالی ،سرمازدگی بهاره و توفان اعلام كرد.
كرامت تیموری در گفت و گو با ایرنا سطح زیركشت انگور منطقه را یكهزار هكتار اعلام كرد و افزود: با توجه به اینكه انگور یكی از محصولات كم آبخواه هست در نظر داریم با افزایش سطح زیر كشت، باغات را به سیستم های نوین آبیاری مجهز كنیم.
وی ارقام انگور كشت شده منطقه را خلیلی ،عسكری و ریش بابا برشمرد و خاطرنشان كرد: انگور مروست علاوه بر تامین بازار داخلی، 50 درصد آن فراوری و به حوزه خلیج فارس، روسیه و كشورهای اروپایی صادر می شود.
البته در كنار خشكسالی، بخش كشاورزی شهرستان خاتم در ابتدای امسال به دلیل تگرگ، سرما و گرمازدگی، 300 میلیارد تومان آسیب دید به گونه ای كه به محصولات زراعی مانند گندم، جو و كلزا با 20 درصد و به محصولات باغی همچون پسته - كه قطب تولید پسته استان است - 70 درصد خسارت وارد شده است.
در شهرستان مهریز كه به باغشهر استان معروف است شاهد كاهش برداشت برخی محصولات همچون گردو و انجیر به دلیل كاهش بارندگی ها و تداوم پدیده خشكسالی هستیم.
كامیار رسولی، مدیر جهاد كشاورزی مهریز از آغاز برداشت محصول انجیر از 50 هكتار باغ های شهرستان خبر داد و با اشاره به كاهش 20 درصدی تولید این محصول نسبت به پارسال گفت: سال گذشته از هر هكتار به طور متوسط 2.5 تن محصول انجیر برداشته شده بود.
در این خصوص محمدحسین حكیمی معاون جهاد كشاورزی مهریز هم در گفت و گو با ایرنا گفت: برداشت محصول گردو از 180 هكتار باغ های این شهرستان به علت كاهش بارندگی ها و تداوم پدیده خشكسالی در مقایسه با سال 1396 تا 30 درصد كاهش دارد.
در كنار تمام این محصولات تولید عسل استان در پنج ماه امسال سه درصد كاهش داشت كه در این خصوص رئیس سازمان جهاد كشاورزی یزد علت آن را كاهش بارندگی ها عنوان كرد و گفت: در این مدت ، 239 تن عسل در 45 هزار واحد كلنی تولید و روانه بازار مصرف شده است.
به هر حال امیدواریم سال زراعی 1397 كه از ابتدای مهر ماه آغاز می شود و تا مهر 1398 ادامه دارد، سالی پرباران و پربركت باشد تا سال آینده تمام اخبار در باره افزایش تولید محصولات كشاورزی بویژه محصولات كم آبخواه و پربازده باشد.
1968/ 2047