قله الوند و دامنه هايش تاريخي گرانبها را در خود جاي نهاده و هم اكنون جزو هزار و 515 قله معروف و بسيار برجسته جهان به شمار مي رود؛ كوهي كه در متون پهلوي از آن به نام «اروند» و در اوستا «ائورونت» ياد كرده اند.
در خصوص وجه تسميه نام كنوني آن نيز مي گويند شخصي در آن كوه مدفون است كه نام او «اروند» بوده و كوه نيز به همين نام نامگذاري كرده‌اند.
ارتفاع سه هزار و 584 متري الوند همه ساله پذيراي گروه ها و صعودهاي سراسري پرشمار دخلي و خارجي كشور است و با اين حال شماري از كوهنوردان نسبت به كمبود امكانات به ويژه در فصول سرد سال گلايه دارند.
اين كوه در فاصله صخره بزرگ كوه الوند و دامنه جنوبي آن كه به سمت شهرستان تويسركان است، به شكل شكافي كوچك و گود، سنگچين شده است و برخي عقيده دارند كه اين شكاف آرامگاه سام پسر نوح است.
اما يك راه رسيدن به قله اين كوه از مسير دره گنج نامه، كيوارستان، ميدان ميشان و تخت نادر است كه در طول هفته بين هفت تا 10 هزار كوهنورد از اين مسير تردد مي كنند و در واقع راه اصلي به شمار مي رود.
در دشت ميشان 2 پناهگاه براي استراحت كوهنوردان وجود دارد كه فعالان اين عرصه معتقدند كه فضاي آن پاسخگوي حجم تردد و استقرار موقت كوهنوردان نيست.
* اقامتگاه محدود در عروس بام هاي ايران
الوند، عروس بام هاي ايران اين روزها در فصل سرما و سفيدپوش شدن ارتفاعات آن هر چند براي استقرار و اقامت فصلي كوهنوردان تجهيز شده اما محدوديت فضاي داخلي پناهگاه ها پاسخگوي خيل عظيم صعودكنندگان نيست.
كوهي كه با دره هاي عميق، چشمه سارها، چمن زارها، قله ها، پوشش گياهي و فصول منحصر به فردش در طول سال ميعادگاه خيل عظيمي از كوهنوردان كشور است.
اين رشته كوه با ويژگي هاي طبيعي و جذاب واقع در جنوب شهر همدان و شمال شهر تويسركان، بهمن ماه 1389 به عنوان يك اثر طبيعي توسط سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در فهرست ميراث طبيعي ايران به ثبت رسيد.
ويژگي هاي الوند براي صعود و عبور از ارتفاعات آن در 2 نيمه سال تقسيم مي شود و نيمه دوم آن به مراتب شاهد صعود كوهنوردان باتجربه و حرفه اي بايد بود.
روزگاري كوهستان الوند به دليل كمبود امكانات، منطقه ايمني براي صعود كوهنوردان كم تجربه نبود اما اكنون به مجهزترين مناطق كوهنوردي كشور تبديل شده است.
در واقع در نيمه نخست سال با توجه به مساعد بودن شرايط آب و هوايي، عموم مردم رهسپار ارتفاعات الوند به ويژه دشت ميشان مي شوند؛ اما با شروع فصل سرما و برودت هوا، كوهنوردان حرفه اي و باتجربه رخت زمستان بر تن كرده و با تجهيزات خاص به كوهنروي و صعود در ارتفاعات اين منطقه مي پردازند.
حالا در فصل سرما و برودت هوا، پناهگاه هاي الوند از تويسركان گرفته تا همدان مجهز به وسايل و امكانات گرمايشي شده و هيات كوهنوردي و صعودهاي ورزشي همدان با اجراي طرح تجهيز و مرمت پناهگاه ها، شرايط استقرار و استراحتگاه موقت كوهنوردان را مهيا ساخته است.
اما تجهيزات موجود جوابگوي حجم تردد كوهنوردان نيست به خصوص پناه گاه هاي يك و دو ميدان ميشان كه اقامتگاه اصلي براي استراحت موقت كوهنوردان به شمار مي رود.
* حق احداث پناهگاه جديد نداريم
رئيس هيات كوهنوردي همدان با اشاره به گلايه هاي كوهنوردان و كوهپيمايان نسبت به فضاي محدود پناه گاه ها به ويژه براي استراحت موقت در فصول سرد سال گفت: به هر حال ما فقط توانسته ايم پناه گاه هاي موجود را تجهيز كنيم و براساس سياست جهاني حق احداث پناهگاه جديد را به دليل مسايل زيست محيطي نداريم.
عليرضا گوهري افزود: حتي براي عمليات ساخت و تكميل پناه گاه منطقه كلاغ لان نيز با هجمه اي از انتقادها به دليل مسايل محيط زيستي مواجه شديم و با اين حال اين طرح نيمه تمام را به سرانجام رسانديم.
وي پيرامون گلايه برخي كوهنوردان مبني بر بسته بودن مسجد ميدان ميشان نيز اظهار داشت: اين مسجد در اختيار ما نيست و مربوط به اداره اوقاف است.
گوهري خاطرنشان كرد: سياست كلي و جهاني حوزه كوهنوردي در اين است كه به دليل مسايل زيست محيطي ديگر هيچ وقت پناهگاه در كوهستان ساخته نشود.
* طبيعت گردي الوند راهگشاي مشكلات
رئيس هيات كوهنوردي همدان با اشاره به اينكه حجم تردد كوهنوردان به رشته كوه الوند به ويژه مسير قله بسيار فراوان است، گفت: اين استقبال چشمگير نياز به ساماندهي مناسب دارد.
گوهري افزود: الوند نه تنها منطقه اي براي صعود كوهنوردان است بلكه مستعد تبديل به قطب گردشگري ورزشي است كه متاسفانه در اين سال ها برنامه مدون و اصولي براي احياي آن صورت نگرفت.
وي بيان كرد: اين منطقه در طول هفته ها مسير تردد صدها كوهنورد از اقصي نقاط كشور و حتي كوهنوردان خارجي است و با اين حال در حوزه گردشگري ورزشي مغفول مانده ايم.
رئيس هيات كوهنوردي و صعودهاي ورزشي همدان اظهار داشت: بارها درخواست تصويب طرح طبيعت گردي الوند به عنوان سند توسعه گردشگري ورزشي اين منطقه را با مسئولان ورزش و جوانان و ميراث فرهنگي مطرح كرديم اما توجهي به آن نشد.
وي افزود: از دستگاه ورزش استان نيز خواستيم تا نسبت به تشكيل كميته گردشگري ورزشي اقدام شود اما پيگير نشدند.
گوهري خاطرنشان كرد: به هر حال اين طرح بسياري از مشكلات و دغدغه هاي موجود كوهنوردان صعود كننده به الوند را مي توانست برطرف كند اما هيات كوهنوردي قدرت اجرايي آن را ندارد و نياز به تشكيل كميته و تصويب طرح است.
الوند آوردگاه بزرگان كوهنوردي ايران است و از ديرباز به عنوان زادگاه پرورش شخصيت هاي برجسته كوهنوردي زبانزد اهالي اين رشته ورزش به شمار مي رود.
تاريخ كوهنوردي همدان مملو از نام آوران اين عرصه ورزشي به شمار مي رود و از گذشته تا به امروز همواره از شخصيت هاي برجسته كوهنوردي ديار الوند از جمله تيمسار محمدجعفر اسدي نخستين ايراني فاتح قله هشت هزار متري، جلال چشمه قصاباني فاتح دوبار قله اورست و چندين قله هشت هزار متري ديگر، حميد اولنج فاتح قله اورست، شادروان فريدون اسماعيل‌زاده از مربيان بزرگ سنگنوردي كشور، شادروان حسين طالبي‌مقدم از بزرگان عرصه مربيگري ديواره نوردي كشور، مرحوم استاد محمود اجل و ده ها كوهنورد فقيد ديگر به نيكي ياد مي شود.
كوهنورداني كه در دل رشته كوه الوند متولد شده و از دامان اين كوهستان تاريخي و گردشگري گام به فتح قله هاي مرتفع جهان گذاشتند.
گزارش از: ميثم ناصرنژاد
7520/2090
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۱:۴۰
همدان- ايرنا- الوند عروس بام هاي ايران و مرتفع ترين قله كوهستاني همدان كه از ديرباز ميعادگاه بزرگان كوهنوردي تاريخ ورزش ايران به شمار مي رود، همچنان با گلايه دوستدارانش مبني بر فقر امكانات مواجه است.