در قدیم وقتی کالایی کم حجم مثل میوه خرید می‌کردیم مغازه داران آن را داخل پاکت می‌گذاشتند و تحویل می‌دادند اما حالا این پاکت‌ها جای خود را به کیسه های پلاستیکی داده اند که وقتی در طبیعت رها می‌شوند تجدیدنا پذیر بوده و مشکلات زیست محیطی را بوجود می‌آورند.
پاکت‌ها هرچند مقاومت کمتری داشتند و تا رسیدن به خانه احتمال پاره شدن آنها وجود داشت ولی قابل بازیافت بودند در حالی که پلاستیک‌ها با وجود مقاوم بودن در حمل کالا، قابل تجزیه به این سادگی نیستند.
زندگی امروزی به این شکل شده که گاه یک فرد دهها کیسه پلاستیکی را برای حمل کالاهای خریداری شده به خانه می‌آورد و این کیسه ها بعد از تبدیل شدن به محل جمع اوری زباله های خانگی روزانه، درنهایت در سطل‌های عمومی زباله و در محیط زیست رها می‌شود.
هرچند وقت یک بار دوستداران محیط زیست به بهانه‌های مختلف اقدام به جمع آوری این زباله‌ها از سطح خشکی می‌کنند اما زباله‌های پلاستیکی در نهایت بواسطه رها سازی در رودخانه‌ها و خورها به سمت دریا هدایت می‌شود.
این زباله‌ها که قابل تجزیه و جذب نیستند به طور مستقیم در چرخه محیط زیست آبزیان قرار می‌گیرند و در واقع موجودات دریایی برای تأمین غذا طعمه این اشیا می شوند که بیشتر آنها بطری‌های پلاستیکی اعم از شیشه‌های نوشابه و پلاستیک است.
**پیامدهای محیط زیستی پلاستیک
روزانه چند کیسه، لیوان یک بار مصرف پلاستیکی و کیسه زباله استفاده می‌کنید و آیا تا کنونبه پیامدهای محیط زیستی آن توجه کرده‌اید؟
شاید برای خیلی‌ها این سوال پیش آید که زندگی پلاستیکی چقدر برای محیط زیست خرج دارد و چه ضررهایی را به دنبال دارد.
بر اساس تحقیقات پژوهشگران حوزه محیط زیست، سالانه ۳۰۰ میلیون تن پلاستیک در جهان تولید می‌شود که در این بین ایران جزو پنجمین کشور دنیا در مصرف پلاستیک محسوب می‌شود.
عمر تجزیه پذیری این ۳۰۰ میلیون تن انواع پلاستیک در طبیعت از ۴۰۰ سال تا ۹۰۰ سال متغییر است.
همچنین طبق تحقیقات پژوهشگران، بیش از پنج تریلیون تکه پسماند پلاستیکی به وزن بیش از ۲۵۰ هزار تن در آب‌های دنیا شناور هستند که بیش از ۶۰۰ گونه دریایی مستقیم و غیرمستقیم از این ضایعات آسیب می‌بینند.
*۹۳ درصد مرجان‌ها با فعالیت‌های انسانی از بین رفته است
رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان گفت: طبق آمارها سالی ۶ میلیون تن زباله وارد دریاها می‌شود که ۸۰ آنها زباله‌های پلاستیکی هستند.
محمد صدیق مرتضوی در گفت و گو با ایرنا افزود: در حالی که هفدهمین جمعیت جهان را داریم، در مصرف پلاستیک جزو پنج جامعه اول جهان هستیم و این یعنی بحث محیط زیست و نجات طبیعت بسیار مساله مهمی است.
وی بیان داشت: ورود و نفوذ پلاستیک و ذرات آن به آب اقیانوس‌ها و دریاها ضمن اینکه سبب مرگ آبزیان و نابودی صخره‌های مرجانی می‌شود، این ذرات پلاستیکی بسیاری از فیتوپلانکتون ها را که در واقع تولیدکنندگان اولیه در زنجیره غذایی دریاها و اقیانوس‌ها هستند با خطر نابودی روبرو می‌سازد.
رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان افزود: از سوی دیگر این ذرات پلاستیکی مجدد به چرخه آب و غذای انسان‌ها بازگشته و به دلیل وجود مواد شیمیایی و سمی در ساختار آنها، ریسک ابتلاء به بیماری‌ها در افراد را بالا می‌برد.
مرتضوی ابراز داشت: این آمار نشان می‌دهد که ما از فرصت بازچرخانی و استفاده مجدد از این سرمایه ملی نه تنها نتوانستیم استفاده کنیم بلکه آن را به یک چالش و تهدید بزرگ برای طبیعت و سلامتی فرزندانمان تبدیل کرده‌ایم.
وی اظهار داشت: بر اساس تحقیقات علمی بیش از ۹۳ درصد مرجان‌های دنیا توسط فعالیت‌های انسانی از بین رفته است.
** مواد پلاستیکی آسیب زا به طبیعت
عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان نیز اظهار داشت: در یک شبانه روز در جهان ۵ میلیون تن زباله تولید می شود که ۴۰ تن آن سهم ایران است و ۲۸ درصد این مقدار مواد پلاستیکی است.
احسان کامرانی در گفت و گو با ایرنا استفاده بیش از حد از پلاستیک را مرگ محیط زیست خواند و گفت: اگر هر خانواده ایرانی فقط در هفته یک پلاستیک کمتر مصرف کند سالانه ۸۱۶ میلیون کیسه پلاستیکی کمتر مصرف می‌شود.
وی ادامه داد: هرچند استفاده از پلاستیک صرفه جویی اقتصادی محسوب شود اما آسیب رساندن پلاستیک‌ها به طبیعت، مرگ سالانه میلیون‌ها جانور آبزی و بروز انواع سرطان‌ها در انسان از معایب اصلی استفاده از پلاستیک به شمار می‌رود.
عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان گفت: باید بدانیم که هر یک متر مکعب آب آلوده ۴۰ متر مکعب آب سالم را نیز آلوده می‌کند لذا از رها کردن زباله‌ها در ساحل و دریا باید خودداری و دیگران را نیز از این کار منع کرد.
**بی توجهی به آموزش‌های شهروندی مشکل اساسی است
همچنین به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان، میزان آلودگی پلاستیکی و میکرو پلاستیکی حجم زیادی از زباله‌های دریایی را در بر می‌گیرند که ۸۰ درصد از این زباله‌ها منشأ خشکی دارد و از ساحل وارد دریا می‌شوند.
حبیب مسیحی تازیانی در گفت و گو با ایرنا افزود: این زباله‌ها نه تنها تنوع زیستی گونه‌های مختلف جانوری را در دریا تهدید کند بلکه سلامت انسان را نیز به خطر می‌اندازد.
وی با بیان اینکه سالی یک میلیارد پرنده و پستاندار به دلیل خوردن کیسه‌های پلاستیکی می‌میرند، ادامه داد: مطابق با ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند چنانچه رها سازی یا تخلیه پسماند در محیط انجام شود محیط زیست باید پیگیری کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان گفت: مشکل اساسی ما در حوزه محیط زیست از جمله در بخش تولید پلاستیک و یا رهاسازی آن، بی توجهی به آموزش‌های شهروندی در این حوزه است.
مسیحی تازیانی ابراز داشت: تا زمانی که مردم به این باور نرسند که باید برای داشتن زمین پاک مشارکت کنند، امکان تحقق هرگونه سیاست‌های فرادستی در این حوزه عملی نیست.
وی یادآور شد: امروزه همچنین با این حجم تولید پلاستیک، 'بازیافت' راهکار اساسی و مناسبی برای خلاصی از آلودگی‌های پلاستیکی و زیست محیطی نیست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان گفت: مردم باید به این واقعیت واقف شوند که پلاستیک در چرخه طبیعت قابل تجزیه نیست و استفاده بی رویه از کیسه‌های پلاستیکی در زندگی روزمره نیز آسیب رساندن به محیط زیست است.
به گفته مسیحی تازیانی، آموزش و فرهنگ سازی مؤثرترین اقدام در راستای نابودی آلودگی‌های پلاستیکی و زیست محیطی است.
وی با اشاره به نقش مردم در بهره برداری از طبیعت ابراز داشت: سیاست‌ها باید تغییر کند به طوری که مردم از مصرف گرایی فاصله بگیرند تا طبیعت بتواند نفس بکشد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست هرمزگان، نقش مادران در کاهش مصرف پلاستیک در خانه را کلیدی دانست و گفت: استفاده از کیسه‌های گیاهی و الیافت قابل بازیافت در طبیعت بهترین جایگزین برای پلاستیک است.
۶۰۴۸/۹۸۸۷