یکی از مهمترین و شاخص ترین اصول دین مبین اسلام دستور به پاکیزگی و طهارت مؤمنان به هنگام عبادت یومیه، حضور در اماکن دینی و حتی مکان شغلی خود که مقدس است میبایستی پاک و طاهر باشند، اینجاست که نقش ساختار معماری حمام در تمدن اسلامی از ارزش و ویژگی خاصی برخوردار است و حمامها در طراحی معماری اسلامی یکی از اجزای به هم پیوسته و به هم پیوند شده با مساجد جامع محسوب میشود.
همان گونه که میدانیم مساجد جامع به عنوان یک مکان سیاسی، عبادی، اقتصادی و فرهنگی مهم باعث تمرکز اماکن و مراکز عامه المنفعه چون آب انبارها، حمامها، پایابها، یتیم خانهها، غریب خانهها، مهمان سراها، کاروانسراها و… بودند.
از دیگر سو موقعیتها، مکانها و حمامها که در راستای رشته قناتها و منابع آبی مطمئنی قرار میدادند مطالعات و تحقیقات میدانی در سالخوردگان و پیران در محلات تاریخی نشانگر یک ضابطه و نظم زمانی برای انتقال آب پاکیزه به داخل خزینه و گرم خانه حمام بوده و حتی اشاره به این شده است که تعدادی از مالکان عمده قنات سهمی از آب خود را برای خدمات رسانی حمام وقف آن نمودهاند.
با رشد مدرنیسم و توسعه شهری مبتنی بر تکنولوژی و فناوری به یک باره این ساختارهای ارزشمند به فراموشی سپرده شد و به علت عدم رسیدگی و خارج از حیث انتفاع به مرور شاهد اضمحلال کالبدی و ساختاری آن هستیم با توسعه صنعت پاک گردشگری و لزوم باز زندهسازی ارزشهای تاریخی و فرهنگی منظور یک فاکتور ارزشمند از زندگی گذشتگان حمامها نیز به عنوان یک ساختار معماری و سنتی دارای پتانسیل و ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر میباشد.
البته بحث بروز رسانی و ایزوله کردن آن در مقابل آلایندگیها و عوامل بیماری زا یک نکته مهم در استفاده مجدد از آنهاست.
بافت تاریخی اردکان با دارا بودن چندین حمام مناسب برای احیاء و استفاده از آن در مقاصد گردشگری دارای پتانسیل ویژه و مناسبی است، البته تنها وجود ساختارهای معماری در بافت تاریخی شهر منجر به ایجاد تحول نخواهد شد بلکه وجود عزم میان بخشی و مشارکت کلیه دستگاههای اجرایی وابسته به این موضوع را میطلبد.
و نکته پایانی اینکه در اردکان همچنان به گردشگری به عنوان یک صنعت و یک پتانسیل ارزشمند اقتصادی نگریسته نمیشود و از این رو علی رغم تلاشهای بخش خصوصی و زحماتی که علاقه مندان در راه اندازی بوم گردیها و مکانهای عمومی گردشگری انجام دادهاند آن نگاه حاکمیتی و حمایت کننده به عنوان یک حلقه گمشده برای تبدیل این ظرفیت محدود به یک فرصت اقتصادی عظیم است.
با این همه امیدواریم با توجه به تحولات مثبت شکل گرفته در حوزه میراث فرهنگی استان این نگاه در بین مسئولان شهرستان اردکان تقویت و پررنگتر شود.
در شهرستان اردکان حدود ۱۰ باب حمام تاریخی وجود دارد.
مرکز شهرستان ۹۸ هزار نفری اردکان در ۶۰ کیلومتری شمال شهر یزد قرار دارد.
۷۵۴۴ / ۲۰۴۷/