طبق آمار رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فقط پنج درصد مشتریان ایرانی محصولات غذایی را با توجه به نشانگرهای رنگی الصاق شده روی بسته بندی خرید می کنند و دلیل بی توجهی مردم به چراغ راهنمای میزان مصرفی چهار ماده نمک، چربی، چربی ترانس و قندهای ساده محصولات غذایی اطلاع رسانی ضعیفی است که سبب شد تا هنوز این برچسب های رنگی بر خرید مردم نفوذ کافی نداشته باشد.
طبق اظهارات کارشناسان تغذیه ،کنترل استفاده از مواد غذایی پرخطر برای آحاد جامعه بویژه افراد بزرگسال و کهنسال از جمله مواردی است که می تواند از بروز بیماری های مختلف مزمن از جمله دیابت، فشار خون بالا، چاقی و بیماری های ثانویه نظیر مشکلات قلبی عروقی، سکته های مغزی و قلبی و حتی مرگ بکاهد.
به منظور کاهش استفاده از مواد غذایی پرخطر و کاهش کالری ورودی به بدن، طرح برچسب های نشانگر رنگی از سال ۹۵ در کشور آغاز شد و شهروندان می توانند با مطالعه این برچسب و مشاهده رنگ های مختلف بر روی آن، مواد غذایی مناسب خود را انتخاب و خریداری کنند.
قند، نمک و چربی در کنار میزان کالری از جمله مواردی است که در برچسب های نشانگر رنگی تغذیه به آن توجه شده و میزان خطر ورود هرکدام از این مواد به بدن نیز نشان داده شده است.
از آن جایی که طبق آمار سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران ،۲۶درصد هزینه سبد هر خانوار استان مربوط به خوراکی ها و آشامیدنی ها و از سوی دیگر ۴۶درصد از ارزش افزوده تولیدات صنعتی استان مربوط به صنایع غذایی است ، توجه به تولیدطبق ضوابط استاندارد به خصوص رعایت الصاق نشانگرهای تغذیه ای و ضرورت توجه مردم به این نشانگر ها در زمان خرید ضروری است.
همسو با این رویکرد جشن بزرگ صنایع غذایی مازندران دوشنبه شب گذشته با هدف معرفی صاحبان نمونه و برتر صنایع غذایی و کارشناسان کیفیت در بابلسر برگزار شده است و شماری از شهروندان از نزدیک با محصولات به نمایش گذاشته شده در ۱۰ گروه از صنایع غذایی در خصوص نشانگر های تغذیه ای آشنا شدند.
مخاطرات تغذیه ای مازندران
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در این جشن با اعلام اینکه در حال حاضر ۴۰۰واحد تولید و صنعتی استان دارای پروانه بر اساس رعایت ضوابط نشانگرها هستند، گفت که اما بررسی ها نشان می دهد که ۷۰ درصد محصولات غذایی در سبد خانوارهای استان همچنان سنتی است.
حسن مکرمی با اعلام اینکه ۳۰ درصد بقیه مردم که از محصولات غذایی صنعتی استفاده می کنند عمده آنان به چراغ راهنمای تغذیه ای آن توجهی ندارند، اضافه کرد: با توجه به اهمیت و نقش مازندران در تولیدات محصولات غذایی در کشور ، ۹۰ درصد محصولات تولیدی استان دارای برچسب نشانگرهای تغذیه ای است.
وی با اعلام این که مازندران در بیماری چاقی رتبه اول و در دیابت رتبه ششم کشور را دارد، توضیح داد: اگر مصرف محصولات غذایی صنعتی بر اساس توجه به نشانگرها سوق پیدا کند، به طور یقین شاخص سلامت جامعه استان در حوزه چاقی ، دیابت و مشکلات قلب و عروقی بهبود می یابد.
وی با اکید بر این نکته که توجه به برچسب نشانگر رنگی تغذیه ای عاملی موثر در جلوگیری از ابتلا به بیماری های غیرواگیر است ، ادامه داد: بررسی ها نشان داده است که ۸۰ درصد بیماری قلبی و عروقی ، ۹۰ درصد دیابت و ۳۰ درصد سرطان ها با اصلاح تغذیه قابل پیشگیری است.
مکرمی گفت: اگر خانواده ها در هنگام خرید محصولات بسته بندی و مواد غذایی مورد نیاز به اطلاعات موجود در برچسب نشانگر رنگی تغذیه ای که به رنگ های قرمز، زرد و سبز است، توجه ویژه داشته باشند ، در واقع به سلامت خود توجه می کنند.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران اظهار داشت: به دلیل اهمیت بیماری های غیرواگیر، سازمان بهداشت جهانی در خصوص توجه به مواد غذایی مصرفی هشدار داده که مسئولان ارشد کشور به ویژه دستگاه های نظارتی با همکاری صاحبان واحدهای تولیدی به اجرای طرح نشانگر رنگی تغذیه ای بر روی بسته بندی محصولات غذایی استقبال خوبی نشان دادند.
وی اضافه کرد: نشانگر رنگی تغذیه‌ای این امکان را به خریدار می‌دهد که نوع تغذیه خود را متناسب با رژیم غذایی و وضعیت جسمانی خود انتخاب کند.
مکرمی افزود: در سال های گذشته وجود غذای کافی و بهداشت مواد غذایی دارای اولویت و اهمیت بود ولی اکنون علاوه بر بهداشت مواد غذایی، تناسب غذا و میزان مواد اولیه موجود نیز دارای ارزش ویژه است.
وی گفت: افزایش روزافزون بیماری های غیر واگیر در دنیا هشداردهنده است و در حال حاضر بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا، بیماری های قلبی عروقی، سکته‌های مغزی- قلبی و انواع سرطان مهمترین علت مرگ و میر در جهان و ایران به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: الگوی غذایی نامناسب به صورت مصرف زیاد قند، نمک و چربی مهمترین دلیل ابتلا به بیماری‌های غیر واگیر است و پیامد مصرف زیاد مواد قندی و چربی و روغن، اضافه وزن و چاقی است.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی و آرایشی دانشگاه علوم پزشکی مازندران افزود: برچسب گذاری تغذیه ای اصلی ترین وسیله تبادل اطلاعات بین تولیدکنندگان و فروشندگان محصولات خوراکی با خریداران و مصرف کنندگان است و این برچسب گذاری امکان اطلاع رسانی سریع را به مصرف کنندگان انواع محصولات می دهد.
وی ادامه داد: هر محصول غذایی و آشامیدنی که ملزم به درج نشانگر رنگی تغذیه ای است، بدون درج این نشانگر مجاز به عرضه در بازار نیست و برچسب گذاری تغذیه ای بر روی تمامی مواد غذایی بسته بندی شده آماده فروش اعم از تولید داخل و وارداتی مشمول اخذ پروانه ساخت، پروانه بهداشتی ورود و شناسه نظارت و مشاغل خانگی مطابق با قانون مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی درج می شود.
وی گفت: پنج فاکتور شامل چربی، اسید چرب ترانس، نمک، قند و کالری به شکل چراغ راهنمای سه رنگ (سبز، قرمز و زرد) روی محصولات درج می شود که رنگ سبز حاکی از عدم محدودیت مصرف ، رنگ زرد نشان احتیاط و رنگ قرمز نیز نشان محدودیت مصرف است.
حدود نیمی از ارزش افزوده تولیدات صنعتی استان درحوزه صنایع غذایی است
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران نیز در این جشن خطاب به شهروندان و صاحبان صنایع غذایی گفت که با توجه به اهمیت استان در تولیدات محصولات کشاورزی و امنیت ملی صنایع غذایی استان همواره باید بر فرایند تولید و عرضه بهداشتی آن توجه شود.
قوانلو با بیان این که حدود نیمی از ارزش افزوده تولیدات صنعتی مازندران مربوط به حوزه صنایع غذایی است، افزود: از طرفی اشتغال استان نیز در این حوزه قابل توجه است و به همین دلیل همه واحدهای تولیدی در گروه های مختلف صنعت غذایی باید طبق ضوابط و مقررات تولید داشته باشند.
وی با اعلام این که مردم مازندران باید به سمت مصرف صنایع غذایی بروند و غذاهای سنتی را با رعایت تغذیه سالم انجام بدهند، ادامه داد: امروز واحدهای تولیدی در صنعت غذا به همه مقررات و ضوابط دانشگاه علوم پزشکی و موسسه استاندارد توجه می کنند.
قوانلو نسبت درآمد به هزینه در سبد غذایی خانوارهای مازندران را به دلیل کاهش قدرت خرید مناسب ندانست و گفت: به همین دلیل در یک سال اخیر شاهد کاهش درآمد واحد های تولیدی در صنعت غذا هستیم.
وی در عین حال گفت که تا ۹۵ درصد مواد اولیه و حتی تجهیزات و امکانات صنایع غذایی مازندران در داخل تهیه می شود که در واقع تحت تاثیر تحریم های ظالمانه قرار نگرفتند.
سهم بالای مصرف سنتی مواد غذایی در مازندران
کارشناس صنایع غذایی موسسه استاندارد استان مازندران سهم مصرف مواد غذایی سنتی به نسبت صنعتی در استان را بالا دانست و گفت که باید باورها و اعتقادات مردم را به شایعات واقعیت های صنعت غذا کاهش بدهیم.
علی حجازیان با اعلام این که کارشناسان تغذیه، استاندارد و دانشگاه علوم پزشکی و دامپزشکی مازندران نقش مهمی در ترویج دانش و آگاهی مصرف صنایع غذایی دارند، افزود: انجمن صنایع غذایی استان در هفت سال گذشته به کیفیت و بهداشت تولیدات محصولات غذایی توجه جدی کرده است و در واقع مطابق با قوانین ومقررات استاندارد و دیگر موارد دستگاه های نظارتی عمل می کند.
وی تصریح کرد: مطالبی که در حوزه صنعت غذا گفته و یا شنیده می شود باید از کارشناسان باشد و هر کسی نمی تواند نطرات کارشناسی در صنعت غذا بدهد.
حجازیان اضافه کرد: در هر کشوری استاندارد و قوانینی وجود دارد و امروزه اگر استفاده از هر گونه محصولات غذایی با حساسیت مصرف کنندگان و یا خریداران صورت بگیرد ، مشکلی بوجود نمی آید.
وی توضیح داد: این که به رغم دانستن مضرات مصرف برخی از محصولات صنایع غذایی نظیر پفک و چیپس ، تولید و در دسترس همه قرار می گیرد ،خلاف نیست چراکه باید به فرهنگ مصرف محصولات غذایی بر اساس تعادل و تناسب و شرایط جنسی و سنی بالا ببریم .
این کارشناس صنعت غذا موسسه استاندارد مازندران ادامه داد: البته ممکن است بخشی به دلیل ضعف نطارتی دستگاههای دولتی باشد اما باید فرهنگ تعادل ،تنوع و تناسب در مصرف محصولات غذایی بوجود و نهادینه شود.
حجازیان گفت: نمی توان گفت که اگر نوشابه، سوسیس ، تنقلات و لواشک خوب نیست ، چرا تولید می شود، بلکه باید توجه به مصرف بیش از حد ،سن و جنس مصرف کنندگان توجه کنیم.
وی گفت: تولید و مصرف انواع صنایع غذایی درکشورهای پیشرفته که با هجمه و دغدغه هایی به مراتب بیشتر از ما وجود دارد ، انجام می شود ،اما آنان به سن مصرف کنندگان و مقدار مصرف توجه و رعایت می کنند.
طبق اعلام انجمن صنایع غذایی مازندران از بین ۲۰۰ واحد صنایع غذایی استان با بررسی همه جانبه سه دستگاه نظارتی استاندارد، واحد غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی و دامپزشکی ۹ کارشناس بخش کیفیت و ۱۰ واحد برتر تولیدی صنعت غذای استان معرفی و از سوی انجمن و مدیران کل استاندارد، صنعت، معدن و تجارت ، دامپزشکی و مدیرکل هماهنگی و امور اقتصادی استانداری مازندران مورد تجلیل قرار گرفتند.
۴۵۰ واحد شناسایی شده صنایع غذایی مازندران در ۹ گروه لبنی، آرد، فرآورده های گوشتی ، روغن، بسته بندی، کنسرو غیر گوشتی ، فرآورده های آردی ، نوشیدنی و کشتارگاه طیور فعالیت دارند.