بیشتر مردم شهرهای مازندران بویژه در مناطق غربی گردشگر پذیر به دلیل پائین بودن کیفیت نان شاکی هستند به طوریکه در برخی از نانوایی ها مردم با خبازان درگیر می شوند، در حالی که متصدیان نانوایی مدعی کیفیت بد آرد توزیع شده هستند و عامل اصلی پخت بی کیفیت نان را در کیفیت آرد می دانند.
نکته قابل توجه و تازه این است که واحدهای خبازی آزادپز هم دیگر نان باکیفیت تحویل مردم نمی دهند و ظاهرا در این زمینه به رقابت با نانوایی های دارای آرد یارانه ای یا دولتی می پردازند.
مشکل پخت نامطلوب و بی کیفیت نان در مازندران طی روزهای اخیر با انتشار فیلمی در فضای مجازی از شهرستان تنکابن یک بار دیگر این زخم کهنه را برای مازندرانی ها تازه کرد. در این فیلم یک نفر خباز تنکابنی خمیر نان را به دلیل مناسب نبودن برای پخت به درون جوی آب کنار خیابان می ریزد و با این روش اعتراض خود را به پایین بودن کیفیت آرد اعلام می دارد.
انتشار این فیلم واکنش های زیادی را به همراه داشت به گونه ای که بسیاری از شهروندان این موضوع را تایید و خواستار توجه بیشتر مسئولان مربوطه در این زمینه شدند.
سلامت مردم قربانی نان های بی کیفیت
یک شهروند تنکابنی با انتقاد از پایین بودن کیفیت نان گفت : در سال های اخیر تعداد نانوایی های منطقه به طور چشمگیری افزایش یافته اما کیفیت نان ها چندان تغییر نکرده و حتی در برخی مواقع نان ها غیر قابل خوردن هستند.
کامران بهرامیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : نانواها همیشه علت کیفیت پایین نان را عدم توزیع آرد مناسب اعلام می کنند و خودشان نیز نسبت به این موضوع گلایه دارند.
وی اظهار داشت : البته نانواها نیز در این زمینه چندان بی تقصیر نیستند و وقتی نانوایی ساعت هفت صبح خمیر می گیرد و نیم ساعت بعد آن را به نان تبدیل می کند معلوم است که نان تولید شده با کیفیت نخواهد بود.
بهرامیان به عدم نظارت مستمر از سوی بازرسان دستگاه های مربوطه جهت بررسی کیفیت آرد و نان اشاره کرد و گفت : بارها شاهد بودم که بازرسان تنها در مورد وزن چانه و قیمت نان ، نانواها را جریمه می کردند و در مورد کیفیت آرد و نان هیچگونه سوالی از آنها نمی پرسیدند.
به گفته این شهروند تنکابنی ، اگر کیفیت نان افزایش نیابد بسیاری از مردم منطقه دچار بیماری های دستگاه گوارش خواهند شد و کما اینکه از هم اکنون زنگ خطر آن نواخته شده است.
وی خواستار پیگیری مسئولان مربوطه جهت رفع این مشکل در راستای ارتقاء سلامت جامعه شد.
یکی از ساکنان شهرستان نوشهر هم در این خصوص گفت: کیفیت پخت نان در اکثر نانوایی های این شهر بسیار پائین است به طوریکه که پس از گذشت یک یا دو ساعت از پخت نان دیگر قابل خوردن نیست.
محمدرضا توسلی افزود: در گذشته نان نانوایی های آزادپز از کیفیت مطلوبتری برخوردار بود، ولی این روزها آنها هم دیگر نان با کیفیت تحویل مردم نمی دهند در حالی که با قیمت گران تر به مردم می فروشند.
وی گفت : وضعیت پخت و توزیع نان در بین مردم در روستاها اسفبارتر از شهر است چون نان های این مناطق که به نظر می رسد از سوی مسئولان ذیربط اصلا کنترل نمی شود، بی کیفیت تر از نان نانوایی ها شهر است.
توسلی که در یکی از روستاهای شهرستان نوشهر سکونت دارد، افزود: در گذشته برای تهیه نان به شهر مراجعه می کردیم که از کیفیت مناسبتری برخوردار بود ولی الان این نان ها هم کیفیت ندارد و تقریبا همسنگ نان های بی کیفیت روستاها شده که بیشتر نصیب حیوانات خانگی می شود.
با این که بیشتر مردم در شهرهای مختلف استان نسبت به عرضه نان های بی کیفیت در نانوایی ها ناراضی هستند، ولی چون قوت اغلب مردم این مناطق نان است چاره ای جز خرید این نان ها ندارد.
شاطر یک نانوایی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با پذیرش کیفیت نامناسب پخت نان، گفت: کیفیت بد نان در نانوایی ها دلایل مختلفی دارد که از جمله آن می توان به کیفیت آرد ، زمان خمیرگیری و شرایط پخت اشاره کرد .
وی که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، افزود: متاسفانه با وجود اینکه برای هر کسیه آراد دریافتی پول پرداخت می کنیم ولی اجازه نداریم که خودمان انتخاب کنیم و یا بپرسیم چرا این آرد بدون کیفیت توزیع می شود. حتی کیسه های آردهای توزیعی در بین نانوایی ها هم با یکدگیر فرق دارد برخی از کیفیت بالاتری برخوردار است که به نانوایی های خاص داده می شود.
او ادامه داد: محصول برخی از کارخانه های آرد در سطح مازندران برای همگان مشخص است که دارای کیفیت پائینی است و مناسب پخت نان نیست ولی با این وجود این آرد ها بدون هیچ نظارتی تولید و به برخی از خبازی های داخل شهر و یا در نانوایی های روستاها توزیع می شود.
این شاطر نانوا همچنین گفت: با نگاهی به نان های پخته شده در روستاها کاملا مشهود است که آردی که به آنان می دهند بی کیفیت است و نان های خریداری شده بیشتر نصیب دام می شود.
وی نبود نظارت بر کار کارخانه هایی را که گندم با کیفیت تحویل می گیرند ولی آرد بی کیفیت تولید می کنند در تولید نان خوب موثر دانست و گفت: اگر بخواهیم نان خوب در دست مردم قرار گیرد باید علاوه بر نظارت دقیق و کارشناسی بر نانوایی ، از کارخانه آرد هم غافل نباشیم.
او افزود: بیشتر نانوایی های شهرها که پخت های زیادی دارند همزمان با پخت نان خمیرگیری می کنند و فاصله کم خمیرگیری تا پخت نان از یک طرف و زیاد کردن شعله های آتش برای زودتر پختن نان از طرف دیگر باعث کاهش کیفیت نان در نانوایی ها می شود.
کیفیت نان غیر قابل قبول است
فرماندار ویژه شهرستان تنکابن نیز پایین بودن کیفیت نان در منطقه را تایید کرد و گفت : متاسفانه نان های تولید شده از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و بسیاری از مردم نسبت به وضع موجود گلایه دارند.
سید امیر حسینی جو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این موضوع را طی نامه ای به استان اعلام نمودیم و خواستار رفع این مشکل در سریع ترین زمان ممکن هستیم.
وی اظهار داشت : ادامه این روند غیر قابل قبول است و نباید سلامت جامعه به خطر بیفتد.
خبرنگار ایرنا برای بررسی این موضوع با یکی از اعضای هیات مدیره خبازان مازندران به گفت و گو نشست و چرایی این مسئله را از وی جویا شد.
ذکریا نوروزی در این باره گفت: در گذشته تمامی آردهایی که به نانوایی های لواش پز و دولتی داده می شد ، آرد ۱۸ درصد سبوس گیری بود اما بنا به دستور وزارت بهداشت از ماه جاری نانوایی های لواش پز ، تافتون و سنگک باید از آرد ۱۵ درصد سبوس گیری و نانوایی های بربری از آرد ۱۸ درصد سبوس گیری استفاده نمایند.
وی با اشاره به اینکه در مازندران حدود ۱۸ کارخانه تولید آرد فعالیت می کنند ، افزود : این اقدام وزارت بهداشت در راستای تامین فیبر مورد نیاز بدن از طریق سبوس نان صورت گرفته است که کاملا درست بوده اما در مازندران مشکلاتی را ایجاد کرده است.
نوروزی اظهار داشت : در شرق مازندران ۸۰ درصد خبازی ها بربری پز و ۲۰ درصد آن لواش پز هستند و این در حالی است که در غرب مازندران این آمار کاملا برعکس بوده و نمی تواند نظر وزارت بهداشت را تامین نماید.
وی به مشکلات توزیع همزمان آرد ۱۵ و ۱۸ درصد نیز اشاره کرد و گفت : شرکت توزیع کننده در غرب مازندران با ارسال آرد به این شیوه به دلیل کمبود ماشین آلات دچار مشکل شده و شرکت های حمل و نقل نیز استقبال چندانی از این موضوع نم
او افزود: کارخانه های تولید آرد نیز موظف شده اند که هم آرد ۱۵ درصد و هم آرد ۱۸ درصد تولید کنند و از آنجا که این کار به طور همزمان امکان پذیر نیست احتمال آنکه با کمبود آرد مواجه شویم نیز وجود دارد و آنگاه مجبوریم به خبازی ها به جای آرد ۱۵ درصد ، آرد ۱۸ درصد سبوس گیری بدهیم.
ضرورت نظارت بر کارخانه های تولید آرد
این عضو هیات مدیره خبازان مازندران در ادامه با انتقاد از کمبود نظارت بر کارخانه های تولید آرد در مازندران، گفت: آرد ۱۵ درصد سبوس گیری ، آرد بسیار خوبی است منوط بر اینکه ۱۵ درصد واقعی باشد.
وی افزود : گندم تهیه شده از کیفیت خوبی برخوردار است اما عدم نظارت بر کارخانه های تولید آرد باعث می شود که این گندم با گندم بی کیفیت تعویض می شود و یا به آرد تولیدی چیزی اضافه شود که در هر دو صورت کیفیت آرد پایین می آید.
او به کیفیت پایین آردهای ۱۵ درصد توزیع شده در شهرستان تنکابن اشاره کرد و بیان داشت : در حال حاضر آردهای ۱۵ درصد توزیع شده از گلوتن پایینی برخوردار است و خمیر به دست آمده کیفیت بسیار پایینی دارد.
نوروزی گفت : گلوتن اساس ساختار مغز نان را تشکیل می دهد چرا که گلوتن یک توده به هم چسبیده قابل ارتجاع است که می تواند حباب های گاز را در خود نگه دارد و نقش اصلی آن ایجاد خصوصیات رئولوژیکی و حالت دادن به خمیر است.
وی همچنین بر ضرورت ایجاد انگیزش در خبازان برای پخت بهتر نان در کنار بهینه سازی ماشین های موجود در این مجموعه ها تاکید کرد افزود: تنها راه نجات آرد و نان آزاد سازی قیمت است چون اگر خباز این اختیار را داشته باشد که آرد با کیفیت از هر کارخانه ای که بخواهد بخرد و نان مرغوب تحویل مشتری بدهد و مردم نیز از خبازی هایی که نان خوب و ماندگار پخت می کنند خریداری نمایند ، می توان کیفیت نان را برای همیشه تضمین کرد.
افزایش کیفیت نان با تغییر بعضی تصمیمات
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان مازندران پیشتر در نشست با خبرنگاران که به مناسبت هفته دولت برگزار شده بود درباره علل پایین بودن کیفیت نان گفت : بر اساس منشور آرد و نان استان که در ۳۲ بند تهیه شده هر نانوائی جهت بهبود کیفیت و اقتصادی بودن باید حداقل ۸ کیسه آرد در روز نان بپزد و در کلاس های آموزشی نیز شرکت کنند.
سیدمحمد جعفری با بیان اینکه بعضی ها نانوائی را به عنوان یک بنگاه فعال اقتصادی نگاه نمی کنند و این یک درد و معضل محسوب می شود ، افزود: تعداد نانوایی ها در استان دو برابر نیاز مازندران است که همین مسئله باعث کاهش کیفیت نان و عدم اقتصادی بودن تمام نانوائی ها می شود.
وی با تاکید بر اینکه در استان مازندران افرادی هستند که بیش از سه مجوز نانوائی دارند ، اظهار داشت: بیش از دو هزار نانوائی آزادپز با میانگین مصرف روزانه پنج کیسه در مازندران فعال هستند که این تعداد سهمیه آرد نمی تواند از لحاظ اقتصادی ، برای صاحب نانوائی به صرفه باشد.
جعفری خاطرنشان کرد : در تولید آرد با کیفیت جز ۳ استان برتر کشور هستیم و در حال حاضر ۱۹ کارخانه تولید آرد در مازندران فعال هستند که با یکدیگر برای تولید آرد باکیفیت رقابت دارند.
وی یکی دیگر از مشکلات در این بخش را جزیره ای بودن مسئولیت ها عنوان کرد و یادآور شد : برای تولید نان باکیفیت نیاز به تغییر بعضی تصمیمات است و با داد و بیداد نمی توان آرد باکیفیت تولید کرد.