کتاب«بندرعباس و خلیجفارس» با شمارگان ۳هزار نسخه و ۷۸۷ صفحه، در سال ۱۳۶۸ توسط انتشارات آشنا چاپ شده که نسخه قدیمی آن در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران نگهداری میشود.
قسمتهایی از کتاب
تقریبا سیصد اصله نخل آنجا (رودان یکی از شهرهای هرمزگان) میباشد که در مالکیت حاججعفر جد میرغلامعلیخان ضابط حالیه رودان بوده و وقف قدمگاه مزبور کرده، تقریبا ۲۰ خانوار سکنه آنجا شوند و معروف باشند به درویش عایدات نخلستان و نفت مزبور تعلق به آنها دارد و در آن دره دو چشمه است ده ذرع شاه فاصله بین آنها است.
یک چشمه آب خالص و یک چشمه آب آن مخلوط به نفت است، حوضچه کوچکی جلو آن ساخته و در یک شبانه روز سه چهار مرتبه پر از آب شود، نفت آنرا تجزیه کرده و آب آن به نخلستان دهند هر روزتقریبا چهارپنج شیشه نفت عاید نمایند شتران گر شده و اشخاص سپرزدار با نفت مزبور معالجه نمایند.
در بخشهای دیگری از این کتاب آمده است: بندرعباس همان گامبرون قدیم است که سابقا بندرگاه معروف ایران بود و جلو جزیره هرمز واقع شده.
پرتگالیها(پرتغالیها) را در سال هزار و ششصد و بیست و دو مطابق سال ۱۰۳۲ از هرمز خارج کردند، انگلیسها و هولندیها در بندرعباس در قرن هفدهم تجارت داشته، فرانسویها برای مسافرت به اصفهان پایتخت ایارن تردد بندرعباس داشتند تجارت فرانسویها در اصفهان تا سال ۱۷۲۲ دوام داشته، در اواسط قرن هفدهم کوشش نمودند که نقطه دیگرهم در ایران مرکز تجارت نمایند.
مسیو دوپلیکس نگاشته است در سال ۱۷۲۷ مطابق سال ۱۱۴۰ فرانسویها تجارتخانه در بندرعباس داشتند و آثار آن تاکنون دیده میشود، مخصوصا از شاندرناگور سفاین تجاریه فرانسه مالالتجاره برای خلیجفارس حمل مینمودند.
درباره نویسنده
محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی فرزند سرتیپ حاجی احمدخان بود و اجدادش از مردم شیراز بود که پدرش در مسقط در سال ۱۲۵۱ متولد شد و در ۱۳۱۵ قمری در تهران فوت کرد.
سدیدالسلطنه در ۲۳ رجب ۱۲۹۱ قمری در بغداد متولد شد و در ۱۴ مرداد ۱۳۲۰ شمسی در بندرعباس وفات کرد.
دوران خدمت دولتی وی در کارگزاریهای بندرعباس و بندرلنگه گذشت و همیشه از خدمتگزاران برجسته دولت در صفحات بنادر جنوب و به همراه پدرش از ماموران دیوانی هم بود.
مرحوم احمدخان کبابی(پدر محمدعلی سدیدالسلطنه کبابی) اهل شعر و ادب بود و نسخه خطی چهار اثرش در میان اوراق سدیدالسلطنه بدین شرح به کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران رسیده است.
این کتاب نخستین بار توسط سدیدالسلطنه در سال ۱۳۴۲ انتشار یافت و آنقدر نایاب شد که حتی برای مراجعه محققان نسخی در دسترس نبود و احمد اقتداری که تصحیح و مقدمه این کتاب را برعهده داشته، جلد دوم آن را به چاپ رسانده است.