آمارها حاکیست که بخش زیادی از آسیب‌های اجتماعی و پرونده‌های قضایی استان کرمانشاه نتیجه ناتوانی در مهار خشم و هیجان است.
برهمین اساس یکی از شعارهای اصلی دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه از زمان آغاز بکارش در آبان ۱۳۹۵ تلاش برای «کنترل خشم» و «مدیریت هیجان» در بین شهروندان استان بوده است.
محمدحسین صادقی برای این کار، دادستانی را از وظایف سنتی خود فراتر برد و گام‌های جدیدی را در حوزه پیشگیری و آموزش برداشت؛ از جمله: ارایه خدمات مشاوره‌ای به متهمان در دادسرا، پیگیری آموزش و روانکاوی زندانیان، راه‌اندازی کلینیک کنترل خشم، پیگیری آموزش مهارت‌های اساسی رفتاری و کلامی در مدارس و دانشگاه‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ها برای آموزش شهروندان.
به باور صادقی، بهبود شاخص مهارت‌های رفتاری و کلامی در شهروندان، موجب کاهش خشونت، نزاع و درگیری و در نهایت کاهش پرونده‌های قضایی می شود.
ابتکار تازه دادستان
دادستانی کرمانشاه در جدیدترین گام خود در حوزه پیشگیری دست به یک ابتکار زده و این بار در قامت یک حامی برای قربانیان اسیدپاشی برآمده است.
استان کرمانشاه تاکنون پنج مورد اسیدپاشی و هفت قربانی داشته است که دست کم ۲ نفر از آنان بشدت نیازمند اعمال جراحی پلاستیک مستمر و سنگین هستند.
دادسرای مرکز کرمانشاه در این راستا با دعوت از اعضای انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی کشور به کرمانشاه و گرد آوردن فعالان اجتماعی، افراد خیٌر و دستگاه‌های مسوول استان، تلاش کرد تا هم راهی برای جلوگیری از تکرار اسیدپاشی در استان بنیان بگذارد و هم بستر حمایت‌های مادی و درمانی را از قربانیان اسیدپاشی فراهم کند. همه هفت قربانی اسیدپاشی استان هم در این جلسه حاضر بودند.(تصاویر این نشست را در اینجا ببینید)
در این همفکری که در دادسرای مرکز کرمانشاه برگزار شد، کارشناس پیگیری حقوق عمومی دادسرای این مرکز با اشاره به قانون تشدید مجازات اسیدپاشی و حمایت از بزه‌دیدگان که آبان ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، گفت: در این قانون محورهای خوبی از جمله رسیدگی خارج از نوبت به پرونده های اسیدپاشی، حمایت مالی برای قربانیان و تشدید مجازات اسیدپاشی مورد توجه قرار گرفته است.
پاشایی افزود: تشدید مجازات به تنهایی راهگشا نیست و باید اقدامات موثری در زمینه کنترل خشم و ضابطه‌مند کردن دسترسی به مواد شیمیایی از جمله اسید صورت گیرد.
او همچنین تاکید کرد: دولت باید در کنار تشکل های مردم نهاد پای کار بیاید و از بزه‌دیدگان حمایت کند.
پاشایی گفت: تاکنون سابقه نداشته که دستگاه قضایی وارد حوزه حمایت از قربانیان اسید پاشی شود اما دادستانی کرمانشاه برای نخستین بار و با دو هدف دست به این کار زده است: نخست بسترسازی برای شکل گیری انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی در استان کرمانشاه و دوم تلاش برای پیشگیری از تکرار جرم اسیدپاشی.
۹۸ بار جراحی کرده‌ام
عضو موسس و هیات مدیره انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی کشور نیز در این نشست با تقدیر از دادستان کرمانشاه گفت: اقدام آقای صادقی در حمایت از قربانیان اسیدپاشی یک حرکت خاص و نمونه در کشور است.
محسن مرتضوی از قربانیان اسیدپاشی است که به گفته خودش برای بهبود صورت و اندامش تاکنون ۹۸ عمل جراحی کرده است اما به جای پنهان شدن در پستوی خانه، تبدیل به یک فعال اجتماعی شده و تاکنون دست ده ها قربانی دیگر را گرفته است.
او گفت: بیش از ۱۱۰ پرونده اسیدپاشی را بررسی کردیم و مشخص شد که همه این پرونده ها ریشه در حسادت داشته است.
محسن مرتضوی، عضو موسس انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی، خودش از قربانیان اسیدپاشی است اما به جای انزوا در خانه، تبدیل به یک فعال اجتماعی شده است
مرتضوی بر ضرورت کنترل خشم و گفتمان محوری در جامعه تاکید کرد و گفت: در این زمینه رسانه ها و تشکل‌های مردم نهاد نقش مهمی دارند.
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی قول داد که زمینه را برای معاینه رایگان و جراحی کم‌هزینه قربانیان اسیدپاشی کرمانشاه توسط دکتر فروتن، فوق تخصص جراحی پلاستیک و رییس انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی فراهم کند.
او همچنین با انتقاد از اجرایی نشدن برخی قوانین مربوط به بزه دیدگان گفت: طبق قانون مصوب مجلس، در صورت فرار اسیدپاش یا نداشتن توان مالی، هزینه های درمانی بزه دیده باید از صندوق بیمه بدنه دولت و سازمان بهزیستی تامین شود اما این قانون همچنان در پیخ و خم اجرایی گیر کرده است؛ البته ما همچنان پیگیر رفع موانع و اجرای آن هستیم.
انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی در فروردین سال ۱۳۹۶ به صورت رسمی ثبت شده و درمان جسمی، روحی و روانی قربانیان و توانمندسازی قربانیان اسیدپاشی آغاز کرده است.
اعلام آمادگی دانشگاه علوم پزشکی
در ادامه مدیر مشارکت‌های مردمی و امور خیریه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از پیشنهاد تشکیل شعبه انجمن حمایت از قربانیان در کرمانشاه استقبال کرد و گفت: ما آماده حمایت از تشکیل این شعبه هستیم.
مسعود قلعه سفیدی گفت: دانشگاه علوم پزشکی تا حد توان از قربانیان اسید پاشی در استان حمایت مالی و درمانی می کند البته توان ما در این زمینه محدود است.
قربانیان باید به جامعه برگردند
مدیر تشکل مردم‌نهاد صدای سلامت کرمانشاه نیز بر ضرورت حمایت از قربانیان اسیدپاشی تاکید کرد و گفت: بزه دیدگان بیش از همه اعتماد به نفس خود را از دست می دهند.
فعالان و مسئولان حوزه اجتماعی استان کرمانشاه برای حمایت از قربانیان اسیدپاشی اعلام آمادگی کردند
امیرعلی بابایی در عین حال عنوان کرد: قربانیان نباید دنیا را تمام شده بدانند و از اجتماع کناره بگیرند بلکه باید در فعالیت های اجتماعی حضور داشته باشند تا هم شهروندان نسبت به آسیب اسیدپاشی حساس و آگاه شوند و هم بزهکاران در رسیدن به هدف خود یعنی منزوی کردن قربانیان، ناکام بمانند.
بابایی همچنین ایجاد نمایندگی انجمن حمایت از قربانیان اسید پاشی در کرمانشاه را اقدامی مثبت دانست و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
مهمان دیگر این نشست عباس عربی از چهره های معتمد و متنفذ استان کرمانشاه بود؛ او نیز در بر اهمیت اطلاع رسانی و آگاه سازی جامعه نسبت به آسیب اسیدپاشی تأکید کرد و گفت: لازم است که برای جلوگیری از تکرار این اقدام تبلیغات گسترده و مستمری در جامعه صورت گیرد.
عربی همچنین گفت: دادستان کرمانشاه علاوه بر انجام وظایف قانونی و قضایی در سایر حوزه های اجتماعی و فرهنگی نیز حضور فعالی دارد و پیگیر کاهش آسیب های اجتماعی است، که قابل تقدیر است زیرا کمتر مشاهده کرده‌ایم که دستگاه قضایی با این قدرت و استمرار پیگیر حل مشکلات فرهنگی- اجتماعی شود.
غیرانسانی‌ترین خشونت
دادستان عمومی و انقلاب کرمانشاه نیز در سخنانش چند نکته کلیدی را مطرح کرد. صادقی در ابتدا تاکید کرد: اسیدپاشی ناجوانمردانه ترین و غیرانسانی ترین شیوه خشونت ورزی و درجه اعلای خشونت است.
محمدحسین صادقی با بیان اینکه رویکرد قانونگذار در مقابل اسیدپاش سختگیرانه است، گفت: بنای قانونگذار بر این است که با خطاکار با شدت تمام برخورد کند، چنانچه نوآوری‌های خوبی در قانون تشدید مجازات اسیدپاشی دیده می شود؛ از جمله اینکه اگر مجازات فرد بزهکار متناسب با آثار رفتار مجرمانه او مشخص شده مثلا اگر فردی مرتکب اسیدپاشی گسترده شود، اتهام او حتی می تواند افساد فی الارض یعنی اعدام باشد.
ممنوعیت از تسهیلات ارفاقی برای اسیدپاش، مشروط شدن هرگونه تخفیف به رضایت قربانی، جبران خسارت ها و هزینه‌های درمانی بزه‌دیده و ایجاد تکلیف برای بهزیستی در این زمینه از دیگر محورهای قانون جدید تشدید مجازات اسیدپاشی است که صادقی به آن ها اشاره کرد.
او با اشاره به طرح موضوع محدودیت دسترسی به ترکیبات شیمیایی گفت: این یک اقدام حداقلی است که اجرایی شدن آن با ابهامات زیادی روبروست اما مطالبات ما از مجلس باید فنی، قابل اجرا و اثرگذار باشد.
دادستان کرمانشاه، اسیدپاشی را غیرانسانی‌ترین و درجه اعلای خشونت دانست
بیشترین انگیزه‌ها و قربانیان اسیدپاشی
دادستان کرمانشاه با بیان اینکه ۹۰ درصد از قربانیان اسیدپاشی زنان هستند، گفت: بیشتر اسیدپاشی ها مرتبط با موضوع ازدواج، پاسخ منفی به خواستگار و اختلافات خانوادگی است که لازم است برای آنها راهکارهای مناسب پیدا کنیم.
به گفته او، بسیاری از جرایم از جمله همین اسیدپاشی نتیجه ناتوانی در کنترل خشم است: دلیل آمار بالای خشونت‌ها، نداشتن ادبیات مشترک برای گفت و گو و نبود افراد، نهادها و مراکزی به عنوان سنگ صبور و گره گشا است.
به گفته او نمی توان قربانیان آسیب های اجتماعی و خشونت را فقط به صبر توصیه کرد بلکه باید مراکز و دستگاه‌هایی برای گره گشایی وجود داشته باشد که می‌تواند مراکز رسمی و دولتی، تشکل های مردم نهاد یا معتمدان و ریش سفیدان باشند.
ارتقای فرهنگ عمومی و افزایش مهارت های کلامی و گفت و گو از جمله راهکارهایی بود که دادستان کرمانشاه برای کاهش خشونت در جامعه بیان کرد و با اشاره به نبود آموزش‌های لازم در این باره گفت: فارغ التحصیلان نظام آموزشی ما چقدر بایسته های زندگی اجتماعی را فرا گرفته اند؛ به عنوان نمونه در مقابل یک فرد عصبانی تا چه اندازه می توانند با آرامش و مبتنی بر عقلانیت رفتار کنند.
صادقی پیشنهاد داد که "انجمن حمایت از قربانیان جرم" در استان کرمانشاه تشکیل شود
پیشنهاد ابتکاری دادستان
دادستان کرمانشاه یک پیشنهاد ابتکاری را هم در این باره مطرح کرد و کوشید تا یک نگاه چند بعدی و فراگیر به موضوع اسیدپاشی و خشونت ایجاد کند؛ صادقی پیشنهاد داد که "انجمن حمایت از قربانیان جرم" در استان کرمانشاه تشکیل شود، انجمنی که به گفته او هم قربانیان اسید پاشی، هم قربانیان صدمات عمدی و هم قربانیان خشونت های خانگی از جمله زنان و کودکان را مورد حمایت و پشتیبانی قرار دهد.
اگر پیشنهاد صادقی اجرایی شود، کرمانشاه اولین استانی خواهد بود که صاحب انجمن حمایت از قربانیان جرم می شود.
او از آمادگی دادسرای مرکز کرمانشاه برای همکاری در ثبت و تشکیل این انجمن خبر داد و گفت: همه تلاش ما این است که محیط زندگی در استان عاری از خشونت باشد اما این کار نیازمند همراهی، همفکری و هم افزایی همه دارد.
صادقی در بخش دیگری از سخنانش به بیان اهمیت سازگاری قربانیان اسیدپاشی با شرایط خود و حضور در جامعه پرداخت: «فرد بزهکار باید به اشد مجازات برسد اما قربانیان اسیدپاشی هم باید با شرایط خود کنار بیایند و تلاش کنند تا به زندگی عادی برگردند که در این زمینه روانکاوی و حمایت روانی بسیار مهمتر از حمایت مادی و مالی است و بیشترین کمک هم از خانواده و اطرافیان قربانی بر می آید.»
بنابر اعلام انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی (احقا) در ایران سالانه حدود ۱۰۰ نفر قربانی اسیدپاشی می شوند که بیشتر آنان از ترس رفتارهای انتقام جویانه مجدد، در گمنامی می مانند و گاه خودکشی را به ادامه زندگی سختی که پیش رو دارند، ترجیح می دهند.