« جان فیفر » مدیر بخش «سیاست خارجی در کانون» در «بنیاد مطالعات سیاسی» در گفت‌وگو با ایرنا گفت: تهدید ایران به ترک ان‌پی‌تی می‌تواند شکاف بین ایالات متحده و اروپا را تشدید کند، زیرا اروپایی‌ها به تلاش خود برای ادامه حضور ایران در این پیمان خواهند افزود.
کرنش اروپا در برابر آمریکا و سازوکار حل اختلاف
این تحلیلگر آمریکایی در پاسخ به اینکه چرا انگلیس، آلمان و فرانسه چیزی جز باج دادن به دولت ترامپ انجام نداده و آنگونه که ادعا دارند از برجام پشتیبانی نمی‌کنند، افزود: دولت ترامپ فشار زیادی به متحدان اروپایی خود وارد کرده است تا از برجام فاصله بگیرند. رئیس جمهوری آمریکا حتی تهدید کرد که اگر اروپایی‌ها سازوکار حل اختلاف(در برجام) را به جریان نیندازند، تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروهای اروپایی اعمال می‌کند. البته، به طور کلی سه کشور اروپایی به دنبال حفظ برجام بوده و این سیاست را پس از خارج شدن آمریکا ادامه داده‌اند.
فیفر تصریح کرد: توجیه اروپایی‌ها برای به جریان انداختن سازوکار حل اختلاف گام‌های ایران برای کاهش تعهدات خود در برجام است. ایران نیز می‌گوید با توجه به بهره‌مند نشدن از منافع اقتصادی برجام، هیچ توجیهی برای پیروی از توافق وجود ندارد.
وی گفت: در یک شرایط عادی، سازوکار اختلاف(در برجام) یک روش خوب برای حل اختلاف نظرهاست اما در شرایط کنونی، با توجه به مخالفت شدید ایالات متحده با برجام، به جریان انداختن آن، تبدیل به عاملی در روند افزایش تنش‌ها شده است.
خروج ایران از ان‌پی‌تی؟
این تحلیلگر سیاسی در پاسخ به اینکه آمریکا احتمال خروج ایران از ان‌پی‌تی را چگونه می‌بیند، گفت: ایران نگران اعمال تحریم‌های جدید سازمان ملل است. تهران در پایان پنج مرحله تعریف شده خود از کاهش تعهدات برجامی است. بنابراین تهدید کرده که از ان‌پی‌تی خارج خواهد شد و این به معنای پایان نظارت و بازرسی از مراکز هسته‌ای ایران خواهد بود.
به طور کلی، سیاست ایالات متحده تعهد قاطعانه به عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای است. حتی اگر ایران اصرار داشته باشد که خروج از ان‌پی‌تی به معنای تولید تسلیحات هسته‌ای نخواهد بود، تفسیر واشنگتن ساخت بمب هسته‌ای خواهد بود.
فیفر ادامه داد: دولت ترامپ به طور خاص به دنبال بهانه‌تراشی بیشتر برای همراه کردن مجموعه بزرگتری با سیاست «فشارحداکثری» خود علیه ایران است و می‌خواهد کنگره، متحدان آمریکا و حتی کشورهایی به مانند روسیه و چین را با آن همراه کند.
این تحلیلگر تصریح کرد: در همین حال، ایالات متحده و اسرائیل از خروج احتمالی ایران از ان‌پی‌تی برای اقدام پیشگیرانه علیه برنامه هسته‌ای ایران، چه از طریق خرابکاری یا چه حمله نظامی، بهره‌برداری خواهند کرد. به عبارت دیگر، با خارج شدن ایران از ان‌پی‌تی، روابط آمریکا و ایران به بدترین دوران خود باز خواهد گشت.
نظام جهانی آپارتاید هسته‌ای
ایرنا در ادمه پرسید، افکار عمومی در منطقه در مورد سکوت غرب درباره زرادخانه هسته‌ای اسرائیل می‌پرسند، موضوعی که برخی از آن به آپارتاید هسته‌ای تعبیر می‌کنند. ارزیابی شما از سکوت آمریکا و قدرت‌های اروپایی درباره برنامه هسته‌ای رژیم صهیونیستی چیست؟
این عضو بنیاد مطالعات سیاسی پاسخ داد: متأسفانه موضوع هسته‌ای پر از ریاکاری است. چرا باید اعضای باشگاه هسته‌ای تسلیحات اتمی داشته باشند، اما دیگران مجاز به داشتن آن نباشند؟
متأسفانه موضوع هسته‌ای پر از ریاکاری است. چرا باید اعضای باشگاه هسته‌ای تسلیحات اتمی داشته باشند، اما دیگران مجاز به داشتن آن نباشند؟
وی تصریح کرد: اساس ان‌پی‌تی بر دو چیز شکل گرفته است. تعهد قدرت‌های هسته‌ای به منع گسترش جنگ افزارهای اتمی خود و کاهش زرادخانه‌های آنها و دوم اینکه همه کشورها حق دارند از ظرفیت هسته‌ای غیرنظامی بهره‌مند شوند. در حالت اول باید گفت که قدرت‌های هسته‌ای فقط دست به اقدامات جزئی در راستای خلع سلاح زده‌اند. در مورد دوم، با برخی از کشورها که دنبال توان هسته‌ای غیرنظامی هستند، با سوءظن خاصی برخورد شده است.
فیفر ادامه داد: برخی کشورها نیز تصمیم گرفتند که ریاکاری ذاتی ان‌پی‌تی را نادیده گرفته و به طور پنهانی وارد باشگاه هسته‌ای شوند؛ همچون هند، پاکستان، کره‌شمالی و اسرائیل.
وی تصریح کرد: ایالات متحده هیچگاه تمایل نداشت قدرت‌های هسته‌ای جدید و حتی یک اسرائیل هسته‌ای ظهور کنند. این فرانسه بود که به اسرائیل فناوری هسته‌ای داد. چند دولت ایالات متحده سعی کردند جلوی توسعه برنامه نظامی هسته‌ای اسرائیل را بگیرند اما سرانجام، به دلایل مختلف ژئوپلیتیک و داخلی، دولت نیکسون به نتیجه رسید که از برنامه هسته‌ای اسرائیل حمایت کند.
این تحلیلگر تاکید کرد: بیشتر دولت‌های ایالات متحده، چشمان خود را بر نقض قوانین بین‌المللی از سوی اسرائیل بسته‌اند. همین کار را درباره سیاست‌های عربستان نیز در پیش گرفته‌اند. منافع ژئوپلیتیک آمریکا عامل این رویکرد بوده است.
بیشتر دولت‌های ایالات متحده، چشمان خود را بر نقض قوانین بین‌المللی از سوی اسرائیل بسته‌اند. همین کار را درباره سیاست‌های عربستان نیز در پیش گرفته‌اند. منافع ژئوپلیتیک آمریکا عامل این رویکرد بوده است.
وی، تنها راه برون رفت از مشکل هسته‌ای کنونی در خاورمیانه را ایجاد منطقه‌ای عاری از جنگ افزار هسته‌ای دانست که شامل ایران و اسرائیل نیز بشود.
فیفر خاطرنشان کرد که تحقق این کار به روی کار آمدن رهبری سیاسی بسیار متفاوتی در اسرائیل و ایالات متحده نیاز خواهد داشت.
2023