امسال درحالی به ماه مبارک رمضان و میهمانی الهی وارد می‌شویم که ویروس کرونا همچنان مردم را خانه‌نشین کرده؛ با وجود سختی‌های ناشی از قرنطینه و طرح‌های مرتبط آن می‌توان با استفاده از فرصت قرنطینه، مقدمات ورود به ضیافت الهی را با دعاهای امام سجاد (ع) فراهم کنیم. سیدالساجدین در دعای چهل و دوم، پس از ختم قرآن به راز و نیاز به درگاه الهی پرداختند که فرازهایی از این دعا را به منظور بهره برداری بیشتر هنگام تلاوت آیات الهی در ماه مبارک ذکر کردیم.
اینک بخش‌هایی از دعای چهل و پنجم صحیفه را مرور می کنیم؛ دعایی که امام سجاد (ع) در وداع از ماه رمضان زمزمه کردند ولی به سفارش برخی بزرگان این دعا را قبل از پایان یافتن این ماه الهی با گوش جان می شنویم تا قدر این ماه را بیش از پیش دریابیم و طعم بندگی را بهتر بچشیم و در زمان تلاوت قرآن با حضور قلبی بیشتر کلام الهی را بنوشیم.
صحیفه سجادیه پس از قرآن و نهج البلاغه به عنوان مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به نام‌های خواهر قرآن و انجیل اهل بیت مشهور است. امام سجاد (ع) بسیاری از معارف دینی مانند خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)، گرامی داشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی و اشارات تاریخی را به زبان دعا مطرح کردند.
سیدالساجدین در دعاهای خود به نعمت‌های مختلف خدا اشاره کرده و درباره فضایل و رذایل اخلاقی، آداب دعا، تلاوت قرآن، ذکر، نماز و عبادت نکات فراوانی را بیان کرده اند و دعای بیستم صحیفه سجادیه به نام مکارم الاخلاق یکی از معروف‌ترین دعاهای آن حضرت است.
امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود از صحیفه سجادیه به عنوان نمونه کامل قرآن صاعد یاد کرده و افزودند: صحیفه سجادیه از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور اللَّه نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می آموزد.
آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی استاد حوزه در کتاب چهارجلدی شهود و شناخت به ترجمه و شرح صحیفه سجادیه پرداخته است و آیت الله عبدالله جوادی آملی مفسر قرآن کریم در مقدمه این کتاب از ممدوحی به صاحب علم صائب و عمل صالح یاد کرده است.
امام سجاد (ع) هنگام وداع با ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند «ماه مبارک را در حالی وداع می گوییم که جدایی از آن بر ما سخت و موجب نگرانی ماست و پیمان محفوظ و احترام بسیار و حق حتمی آن را بر عهده خود ضروری و لازم می دانیم و با حسرت و شوق تمام درودمان را بر آن ماه خدا و عید اولیای خدا نثار می کنیم.»
ممدوحی نوشت: فراق همدمی که در سایه فضایل آن، انسان به والاترین درجه ها و مرتبه های کمال می رسد، قطعا سنگین و غیرقابل جبران خواهد بود. از این رو امام سجاد (ع) حق ثابت این ماه خدا را بر عهده خود ثابت دانسته و با درود تمام آن را بدرقه کرده و با اشک شوقی که در فراقش می ریزد، از آن ایام متبرک به شهر الله و عید اولیای خدا یاد می فرماید.
وی افزود: در روایت آمده است که ماه شعبان ماه پیامبر اکرم (ص) است؛ چنان که در دعای مخصوص ماه شعبان می خوانیم «این ماه پیامبر تو، سرور رسولان و ماه شعبان است که آن را با رحمت و رضوان خود درپیچیده ای؛ ماهی که شیوه رسول گرامی تو در شبانه روز آن شب خیزی و روزه داری بود.»
این استاد حوزه نوشت: ماه رمضان ماه خداست. زیرا آنچه خدا در این ماه قرار داده، مانند نزول قرآن در شب قدر که از هزار ماه برتر است، در ماه های دیگر وجود ندارد و نیز مردم در این ماه برای تکلیف استثنایی آن یعنی روزه و عبادت هایی مانند شب خیزی و تناول غذای سحری و خواندن نماز شب و دعا و قرائت قرآن، بیش از هر وقت دیگر به خدای خود نزدیک هستند و توفیق های این ماه برای مردم بسیار چشمگیر است.
وی ادامه داد: به همین مناسبت تقرب مردم در این ماه به خدا بیشتر است. اگر خدا زمان یا مکانی را به خود نسبت می دهد فقط به همین جهت است که آن زمان و مکان موجب تقرب بیشتر به خدا می باشد. بر این پایه اگر ایامی به عنوان «ایام الله»، مسجد الحرام به «بیت الله»، مساجد به «خانه خدا» و ماه رمضان به «شهرالله» خوانده شده اند، به این دلیل است که در آن مکان یا زمان قداست بیشتر و نزاهت فراوان تری نصیب مردم شده و احتمال انجام گرفتن فسق و فجور از سوی مردم عادی در این زمان ها و جایگاه ها مانند مسجد الحرام و مساجد به طور طبیعی ناممکن یا بسیار اندک است و قطعا عموم مردم به ذکر یا فکر یا نماز و راز و نیاز با حضرت حق اشتغال می ورزند و این همه، سبب هدایت و رشد بیش از پیش آنان گردیده و عروج روحی آنان را در پی دارد.
ممدوحی اضافه کرد: عید خواندن ماه رمضان، آن هم عید اولیای خدا، به آن جهت است که یبشتر از هر وقت موجب شادمانی و شادکامی اولیای الهی گشته و آنان بیش از هر چیز از اشتغال به بندگی خدا لذت می برند. از این رو ماه رمضان، عید آنان به شمار آمده است.