امسال درحالی به ماه مبارک رمضان و میهمانی الهی وارد شدیم که ویروس کرونا همچنان مردم را خانه‌نشین کرده؛ با وجود سختی‌های ناشی از قرنطینه و طرح‌های مرتبط آن می‌توان با استفاده از فرصت قرنطینه، مقدمات ورود به ضیافت الهی را با دعاهای امام سجاد (ع) فراهم کنیم. سیدالساجدین در دعای چهل و دوم، پس از ختم قرآن به راز و نیاز به درگاه الهی پرداختند که فرازهایی از این دعا را به منظور بهره برداری بیشتر هنگام تلاوت آیات الهی در ماه مبارک ذکر کردیم.
اینک بخش‌هایی از دعای چهل و پنجم صحیفه را مرور می کنیم؛ دعایی که امام سجاد (ع) در وداع از ماه رمضان زمزمه کردند ولی به سفارش برخی بزرگان این دعا را قبل از پایان یافتن این ماه الهی با گوش جان می شنویم تا قدر این ماه را بیش از پیش دریابیم و طعم بندگی را بهتر بچشیم و در زمان تلاوت قرآن با حضور قلبی بیشتر کلام الهی را بنوشیم.
صحیفه سجادیه پس از قرآن و نهج البلاغه به عنوان مهم‌ترین میراث مکتوب شیعه به نام‌های خواهر قرآن و انجیل اهل بیت مشهور است. امام سجاد (ع) بسیاری از معارف دینی مانند خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر(ص) و اهل بیت (ع)، گرامی داشت اعیاد، مسائل اجتماعی و اقتصادی و اشارات تاریخی را به زبان دعا مطرح کردند.
سیدالساجدین در دعاهای خود به نعمت‌های مختلف خدا اشاره کرده و درباره فضایل و رذایل اخلاقی، آداب دعا، تلاوت قرآن، ذکر، نماز و عبادت نکات فراوانی را بیان کرده اند و دعای بیستم صحیفه سجادیه به نام مکارم الاخلاق یکی از معروف‌ترین دعاهای آن حضرت است.
امام خمینی (ره) در وصیت نامه سیاسی الهی خود از صحیفه سجادیه به عنوان نمونه کامل قرآن صاعد یاد کرده و افزودند: صحیفه سجادیه از بزرگترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور اللَّه نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می آموزد.
آیت الله حسن ممدوحی کرمانشاهی استاد حوزه در کتاب چهارجلدی شهود و شناخت به ترجمه و شرح صحیفه سجادیه پرداخته است و آیت الله عبدالله جوادی آملی مفسر قرآن کریم در مقدمه این کتاب از ممدوحی به صاحب علم صائب و عمل صالح یاد کرده است.
امام سجاد (ع) هنگام وداع با ماه مبارک رمضان اینگونه دعا کردند درود بر تو که گناهان بسیار را پاک کردی و عیب ها را پوشاندی، درو بر تو که چه بسیار بر گناهکاران سنگین و مشکل آمدی و بر دل مومنان با هیبت و عظمت بودی.
ممدوحی نوشت: در این فراز به محو گناهان و زدوده شدن انواع عیب های پنهان به واسطه ماه رمضان اشاره شده است. گناه، لکه ناسازگاری است که بر دامنه وجودی انسان می نشیند و وجود او را برای اقدام به گناه دیگر آماده می کند. یعنی اگر گناه قبلی نباشد، انسان جسارت برای گناه بعد را نمی یابد تا اقدام به خطای دیگر نکند.
به دیگر سخن، آنچه انسان را به آلودگی بیشتری وا می دارد، گناه اول است. اگر گناه دامن گیر انسان شود، راه برای حرکت به سوی فساد هموار و درِجهنم گشوده تر می شود و به هر مقدار که ابتلای او به عصیان بیشتر باشد، بر اقدام حیرت آورتر جرات پیدا می کند.
این استاد اخلاق ادامه داد: کسی که در تمام عمر خود کمترین خشمی روا نداشته است، هرگز نمی تواند دوست خود را بکشد بلکه کشتن دیگران در اثر گناه های تدریجی صورت می گیرد تا این که ناگهان به گناه بزرگ دست می زند. در هر صورت اگرچه گناه در اثر توبه، آمرزیده می شود آثارش باقی می ماند. مانند لباس سفیدی که در میان قیر یا نفت سیاه افتاده باشد که هرچه آن را بشویند، آثار سیاهی در آن باقی می ماند ولی روزه ماه رمضان چنان اثر می بخشد که اگر با رعایت شرایط و به طور دقیق بدان عمل شود، کاری می کند که آثار گناهان به کلی از وجود انسان از بین می رود. از این رو امام سجاد (ع) فرمود چه گناهانی که تو زدودی!
وی افزود: ویژگی دیگر ماه رمضان پرده کشیدن بر عیب هاست و مردم را به یکدیگر نزدیک می کند، به گونه ای که همه یکدیگر را خوب می دانند و در اثر آن، آمد و شد و دیگر روابط اجتماعی در جامعه مسلمانان بیشتر می شود.
ممدوحی اضافه کرد: ویژگی سوم آن، اثری است که بر قلب و نهاد و باطن مومنان دارد؛ به گونه ای که مردم احساس می کنند فضای موجود در ایام روزه از برتری خاصی نسبت به ایام دیگر برخوردار می باشد و سبکی روح و آرامش روان و توفیقات و آثار عبادات را در جان خود می یابند و درست در نقطه مقابل، افراد گناهکار که از پاکی و نزاهت و نظافت به دور مانده، به مقدار آلودگی خود به فجور، تنفر بیشتر از این ماه مبارک دارند و آن را مزاحم حرکات حیوانی خود می دانند؛ همانند مریضی که از شیرینی بی زار و ازخوش بو ترین گل ها متنفر است.
نظر شما