تهران – ایرنا – « عبدالباری عطوان» در سرمقاله شماره امروز (دوشنبه) روزنامه « رأی الیوم » تاکید کرد : عربستان با خطرناک ترین بحران مالی در تاریخ تقریبا ۸۰ ساله خود مواجه است.

عطوان با اشاره به مصاحبه دیروز « محمد الجدعان » وزیر دارایی سعودی با شبکه تلویزیونی العربیه در مورد اوضاع مالی و اقتصادی این کشور آن را « از نظر شفافیت و بیان واقعیت ها به طور کامل یک مصاحبه کم نظیر توسط یک مقام سعودی» توصیف کرد.

به گفته این تحلیل گر سیاسی ، الجدعان دیروز طی یک اظهارنظر « صریح و تکان دهنده» تاکید کرد که دولت سعودی برای مقابله با پیامدهای حاصل از ویروس کرونا « اقدامات قاطع دردناکی » اتخاذ خواهد کرد و به ناچار هزینه های در نظر گرفته شده در بودجه کشور و سرعت روند اجرای برخی از طرح های دولتی از جمله تعدادی از پروژه های بزرگ به شدت کاهش خواهد یافت.

وزیر دارایی سعودی برای اولین بار فاش کرد که ریاض در نظر دارد برای رفع کسری بودجه فعلی ۱۱۲ میلیارد دلاری خود ۶۰ میلیارد دلار وام دریافت کرده و ۳۲ میلیارد دلار از حساب ملی صندوق ذخیره کشور پول برداشت کند.

سردبیر رأی الیوم با اشاره به اینکه « وزیر دارایی سعودی اقدامات قاطع و دردناک یاد شده را شرح نداد» ، پیش بینی کرد که رویکرد جدید ریاض به « رفاه و آسایش » در عربستان پایان خواهد داد و از  شهروند سعودی به عنوان بزرگ ترین قربانی مستقیم و یا غیر مستقیم چنین رویکردی یاد کرد.  

عطوان با اشاره به اینکه اظهارات وزیر دارایی سعودی از « کاهش یافتن سرعت چرخ اقتصاد و افزایش نرخ بیکاری و چه بسا کاهش دستمزدها» حکایت دارد، پیش بینی کرد : دولت سعودی برای افزایش درآمدهای ملی و کاهش کسر بودجه خود؛ نرخ خدمات عمومی و کالاهای اساسی همچون آب و برق و بهداشت و احتمالا آموزش و مالیات و عوارض و مالیات بر ارزش افزوده را افزایش خواهد داد.  

سرمقاله نویس رأی الیوم از کاهش درآمدهای نفتی به کمتر از نصف و کاهش درآمدهای غیرنفتی به همین میزان به دلیل بسته شدن گذرگاه های مرزی به منظور در امان ماندن از انتشار ویروس کرونا به عنوان بزرگ ترین بحران فراروی اکثر کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان نام برده و اظهار داشت: به همین دلیل شاخص سهام در بازار بورس سعودی امروز بیش از ۶.۸ درصد سقوط کرد و موسسه جهانی اقتصادی « مودیز» دیدگاه خود را در مورد آینده عربستان از « با ثبات » به « منفی » تغییر داد.

به گفته این تحلیل گر سرشناس مسائل سیاسی جهان عرب دوران رفاه و آسایش اقتصادی و ریخت و پاش در پرداخت هزینه ها و اختصاص صدها میلیارد دلار برای قراردادهای نظامی و تامین هزینه جنگ ها در یمن و سوریه و لیبی در حال زوال و نیستی ابدی است و این موضوع بدون شک بر جایگاه عربستان به عنوان یک کشور پیشرو از نظر سیاسی و اقتصادی در جهان عرب و اسلام تاثیر منفی خواهد گذاشت.

عطوان از احتمال ورشکستگی و مبدل شدن عربستان از یک کشور طلبکار به یک کشور بدهکار و فروپاشی ذخایر مالی این کشور و ادامه روند کاهش قیمت جهانی نفت به طور فزاینده از یک سو و فروپاشی روابط سعودی با بزرگ ترین همپیمانش یعنی آمریکا به عنوان « دو تهدید فرا روی » ریاض نام برد.

به گفته سردبیر رأی الیوم، رهبران سعودی در ارزیابی خود در مورد وضعیت جهانی نفت دو بار دچار اشتباه شدند. اولین بار زمانی بود که آنها با تحریک آمریکا در سال ۲۰۱۴ به منظور ضربه زدن به اقتصاد روسیه و ایران بیش از اندازه نفت خام به بازارهای جهانی صادر کردند و همین امر باعث شد تا نرخ هر بشکه نفت از ۱۱۰ دلار به کمتر از ۳۰ دلار کاهش یابد. دومین بار نیز زمانی بود که سعودی ها با روسیه وارد جنگ نفتی شدند و همین امر باعث فروپاشی کامل قیمت نفت و رسیدن آن به زیر صفر در اواخر ماه میلادی گذشته شد.

۱۴۸۷