استفاده از توانمندی‌های این انجمن‌ها در برگزاری برنامه‌ها و همایش‌ها همواره مورد توجه مسوولان است به طوری که بدون مشارکت این انجمن‌ها برگزاری چنین برنامه‌هایی بسیار دشوار می‌شود.
در این چارچوب انجمن‌ها و سازمان‌های مردم نهاد ادبی و فرهنگی در نیشابور با دارا بودن دو روز خیام و عطار در تقویم ملی نقش ویژه‌ای در جلب مشارکت‌های مردمی و ایجاد پویش‌های فرهنگی دارند که استفاده صحیح از این ظرفیت باعث تقویت بنیان‌های فرهنگی می شود و در غیر این صورت موجب دلسردی دلسوزان و اصحاب فرهنگ است.
یکی از استادان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور گفت: انجمن‌های ادبی و سازمان‌های مردم نهاد فرهنگی و هنری نیشابور به این باور رسیده‌اند که از ایشان فقط برای برگزاری برنامه‌ها جهت پر کردن رزومه استفاده می‌شود و پس از اتمام برنامه به وعده‌ها و مصوبات عمل نمی‌شود.
دکتر مهدی نوروز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: به همین خاطر انجمن‌های نویسندگان ابرشهر، پرواز، سیمرغ و هدف که در همایش روز ملی عطار مشارکت فعال داشتند به این‌نتیجه رسیدند که در برگزاری همایش خیام همکاری نکنند.
وی ادامه داد: در جریان برگزاری همایش عطار نیشابوری طی هماهنگی‌های انجام شده با ستاد برگزاری این همایش و به خصوص شورای شهر قرار شد هزینه‌هایی که بابت دعوت اساتید برجسته از سراسر کشور و سایر موارد انجام می‌شود تامین شود اما به هیچ کدام از این قول‌هایی که داده شده بود عمل نشد که این بدعهدی از جانب برگزارکنندگان موجب دلسردی است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور گفت: حتی قرار بود برای استادانی که در این همایش شرکت کردند لوح تقدیری تهیه شود که از آن هم دریغ شد.
نوروز افزود: پیش از اجرای همایش عطار طی جلساتی در شورای شهر قرار شد با همکاری انجمن‌های ادبی پویشی به این مناسب در سطح شهرستان و کشور برگزار شود که چنین شد و در این برنامه‌ها استادانی از مشهد، تهران، شیراز، کردستان و تبریز در فضای مجازی به ارایه مقالات و سخنرانی به صورت متن، فایل صوتی و تصویری پرداختند که با استقبال بسیار خوبی رو به رو شد و نسبت به سالهای قبل از کیفیت خوبی برخوردار بود.
وی ادامه داد: سخنرانی‌ها و مقالات ارائه شده در این همایش توسط فعالان انجمن‌های ادبی نیشابور ثبت شده و آمادگی چاپ و انتشار هم دارد تا ماندگار شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور گفت: رسم بر این است که وقتی استادی به این برنامه‌ها دعوت می‌شود بابت قدردانی از ایشان لوح تقدیر و حق‌الزحمه‌ای در نظر گرفته شود که این اتفاق در همایش عطار نیفتاد.
نوروز افزود: در همایش خیام هم سمن‌های ادبی نیشابور اعلام آمادگی و به اداره ارشاد مراجعه کردند که اداره ارشاد به عنوان دبیر ستاد برگزاری همایش عطار اعلام کرد ما هیچ بودجه‌ای برای این کار نداریم که موجب دلسردی و سرخوردگی فعالان ادبی انجمن‌ها و سمن‌های ادبی شد به همین خاطر اگر فعالیتی در این چارچوب انجام شود کاملا خودجوش خواهد بود.
وی ادامه داد: برگزاری همایش علمی خیام هر ساله توسط دانشگاه نیشابور انجام می‌شود که برای آن هم بودجه‌های خوبی دریافت می‌کند که آنها هم برنامه‌هایشان را خودشان برگزار می‌کنند.
ضعف همکاری فرهنگی در نیشابور
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور نیز به خبرنگار ایرنا گفت: تا کنون برای برگزاری برنامه‌های ملی بزرگداشت عطار و خیام درخواستی از سوی هیچ انجمنی ارائه داده نشده و ضمن اینکه برای برگزاری این برنامه‌ها نمی‌شود از چند روز قبل برنامه‌ریزی کرد بلکه باید از چند ماه قبل جلسات برنامه‌ریزی انجام شود.
علیرضا سیدآبادی افزود: در انجمن‌ها و موسسات فرهنگی نیشابور هنوز این موضوع رواج پیدا نکرده که برای اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری مانند روزهای ملی خیام و عطار یک برنامه کامل ارائه شود تا در دبیرخانه ستاد برگزاری این برنامه‌ها مورد بررسی قرار گیرد در حالی که زمانی می‌توانیم درخواست بودجه کنیم که برنامه کاملی داشته باشیم.
وی ادامه داد: در برگزاری این برنامه‌ها باید به سمتی برویم که هر دستگاهی از ظرفیت ذاتی خودش استفاده کند و انجمن مفاخر هم تصریح کرده که نیشابور خودش به اندازه کافی از ظرفیت برگزاری یک روز در سطح ملی برخوردار است البته هنوز همکاری فرهنگی در نیشابور به طور کامل شکل نگرفته است.
او به برگزاری مراسم روز ملی عطار در فضای مجازی نیز اشاره و بیان کرد: سعی کردیم از تجربه‌های خوبی که به دست آوردیم در برگزاری برنامه بزرگداشت خیام استفاده کنیم و در این چارچوب برنامه‌های مختلف علمی و فرهنگی با همکاری دانشگاه نیشابور، آموزش و پرورش، اداره کتابخانه‌ها و اداره میراث فرهنگی در فضای مجازی برگزار می‌شود و در اجرای این برنامه‌ها انجمن‌ها و سمن‌های ادبی هم می‌توانستند همکاری داشته باشند که ظاهرا استقبال نکرده‌اند.
مراسم بزرگداشت خیام و بودجه ملی
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور گفت: امسال به دلیل شیوع کرونا برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی همه همایش‌ها و برنامه‌های فرهنگی و هنری لغو شد به همین خاطر بودجه‌ای برای برگزاری مراسم روز ملی بزرگداشت خیام اختصاص پیدا نکرد.
سیدآبادی افزود: برگزاری این برنامه در فضای مجازی نیاز به بودجه زیادی ندارد البته از قبل هم پیش‌بینی نشده بود و زیرساخت‌های لازم برای آن فراهم نیست مگر اینکه برای سالهای آینده برنامه‌ریزی شود.
وی ادامه داد: برای برگزاری بزرگداشت روز ملی خیام بودجه‌ای در اختیار این اداره قرار ندارد البته بودجه برای ما ملاک نیست ضمن اینکه بودجه‌هایی هم که برای آن در نظر گرفته می‌شود به صورت قطره چکانی اختصاص پیدا می‌کند و نمی‌شود با آن برنامه‌ای در سطح ملی برگزار کرد.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور گفت: شورای شهر مصوبات و شیوه‌نامه‌ای در این زمینه به تصویب رسانده است که در صورت اجرای آنها در سالهای آینده مشکلی برای تامین بودجه این برنامه‌ها نخواهیم داشت.
رییس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر نیشابور هم به خبرنگار ایرنا گفت: به همه تعهداتی که در قبال برگزاری مراسم روز ملی عطار داده بودیم پایبند هستیم.
مجتبی باری افزود: یک سری از جوایز این برنامه داده شده و مابقی آن هم به زودی داده خواهد شد و برای آن مصوبه داریم.
وی ادامه داد: امسال برای برنامه بزرگداشت روز ملی خیام تعداد ۵۰ جایزه یک میلیون ریالی برای شرکت کنندگان در قالب مسابقات ادبیات، نجوم و ریاضی که به مناسبت این روز ملی برگزار می‌گردد در نظر گرفته شده است.
عضو شورای شهر نیشابور گفت: به مناسبت این روز تابلوها و بنرهایی از اشعار خیام برای نصب در سطح شهر طراحی شده است.
به نظر می‌رسد برگزاری هر چه بهتر مراسم روزهای ملی بدون جلب مشارکت عموم شهروندان نتیجه و آثار فرهنگی موثری در جامعه نخواهد داشت و این مهم بدون همکاری انجمن ها و سمن‌های ادبی و فرهنگی ممکن نخواهد بود.
در این راستا حمایت هر بیشتر مدیران و مسوولان از انجمن‌های ادبی می‌تواند زمینه را برای حضور پررنگ‌تر ایشان در رویدادهای ادبی فراهم کند.
مرکز شهرستان ۴۵۰ هزار نفری نیشابور در ۱۲۷ کیلومتری غرب مشهد قرار دارد.