در حالی که اسکلت‌بندی هتلی در یکی از کوچه‌های لایه دوم چهارباغ بالا آمده و منظر این گذرگاه فرهنگی را مخدوش کرده ، اداره راه و شهرسازی اصفهان ساخت آن را به دلیل عدم ابلاغ مصوبه کمیسیون ماده پنج به شهرداری فاقد وجاهت قانونی دانسته است. اما برخی از کارشناسان مساله اصلی را مصوبه‌ای می‌دانند که پای آن را میراث فرهنگی و اداره راه و شهرسازی امضا کرده است.
چهارباغ یکی از بی نظیرترین محورهای ارتباطی شهری و خیابان های تاریخی و اصلیِ اصفهان است و پل الله وردی خان یا همان سی و سه پل، خیابان چهارباغ را به دو قسمت (خیابان چهارباغ بالا و چهارباغ عباسی) تقسیم می کرده و راه ارتباط چهار باغ بالا و چهارباغ عباسی بوده است.
همه این‌ها در حالی است که چهارباغ در محور فرهنگی تاریخی اصفهان واقع شده و مطابق با ضوابط حریم این محور، حداکثر ارتفاع بناهای واقع در عرصه و حریم تا شعاع ۱۰۰ متر باید از حداقل ارتفاع اثر تاریخی مجاور تجاوز نکند و بیشتر از هشت متر نباشد.
چهارباغ یکی از اولویت‌های میراث فرهنگی اصفهان و از آثار ثبت ملی است که در طول چند سال اخیر طرح‌های شهری از جمله عبور مترو، کف‌سازی، بدنه‌سازی و جهان‌نما، همه تجربه‌های ناموفق در این محور بوده‌اند.
محمد بنائیان، معاون معماری و شهرسازی اداره‌کل راه و شهرسازی استان اصفهان به ایرنا گفت: ساخت هتل در حریم چهارباغ‌عباسی خلاف ضوابط و مقررات قانونی است.
وی در پاسخ به نگرانی کارشناسان شهرسازی، معماری و دوستداران میراث فرهنگی از تصمیم و صدور مجوز برای ساخت هتل در پلاک‌های کوچه ارفعی واقع لایه دوم چهارباغ افزود: مصوبات کمیسیون ماده پنج استان پس از برگزاری جلسه، برای بررسی و اعلام نظر به دفتر نظارت بر توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی ارسال می‌شود و در صورت بلامانع بودن، نسبت به انجام سایر مراحل قانونی اقدام می‌گردد.
بنائیان خاطرنشان کرد: در خصوص مصوبه ساخت هتل در حریم چهارباغ، طی مکاتبه"مدیرکل دفتر ترویج معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش وزارتخانه راه و شهرسازی مبنی بر ارسال مدارک جهت بررسی ضوابط و مقررات مترتب بر محدوده موصوف، بر اخذ نظر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید شده که این موضوع به اداره‌کل میراث فرهنگی جهت انجام اقدام لازم منعکس گردیده است.
معاون شهرسازی و معماری اداره‌کل راه و شهرسازی اصفهان و دبیر کمیسیون ماده پنج تصریح کرد: تاکنون نتیجه قطعی از سوی دفتر فوق در این زمینه، به دبیرخانه کمیسیون ماده پنج و مصوبه مذکور جهت ابلاغ به استانداری اصفهان ارسال نشده است. لذا هرگونه اقدام در محل مورد نظر خلاف ضوابط و مقررات قانونی است.
به گفته بنائیان گروه نظارت عالیه اداره کل راه شهرسازی، طی بازدید از محل ساخت هتل، تذکرات لازم در خصوص اقدامات خلافِ صورت گرفته را به شهرداری ارسال کرده است.
در سال گذشته کمیسون ماده پنج با تغییرکاربری ۲ هزار و ۸۰۰ مترمربع از پلاک‌های کوچه ارفعی واقع در خیابان شیخ بهایی یعنی لایه دوم چهارباغ موافقت و ساخت هتل به ارتفاع چهار طبقه را مصوب کرد. چهارباغ در محور فرهنگی تاریخی اصفهان واقع شده و مطابق با ضوابط حریم این محور، حداکثر ارتفاع بناهای واقع در عرصه و حریم تا شعاع ۱۰۰ متر باید از حداقل ارتفاع اثر تاریخی مجاور تجاوز نکرده و بیشتر از هشت متر نباشد.
مسئولان برای توقف ساخت هتل اقدام کنند
هتلی که منظر و حریم چهارباغ را مخدوش کرده است، گرچه مصوبه کمیسیون ماده پنج را دارد اما بدون طی کردن مراحل قانونی لازم ساخته شده است و حالا با وجود اینکه شهرداری در این باره کوتاهی کرده و اجازه ساخت و ساز داده است کارشناسان مشکل اصلی را در بنیان مصوبه‌ای می دانند که در این کمیسیون گرفته است.
آنها معتقدند نهادهایی که در این کمیسیون تصمیم گیرنده هستند باید تشریح کنند چه تصویر روشنی برای چهارباغ و لایه‌های آن در آینده پیش‌رو در نظر دارند که اولین گام آن ساخت این هتل بوده است؟!
محمود درویش، کارشناس شهرسازی و معماری به ایرنا گفت: از نظر کارشناسان و شهروندان اصفهانی ساخت این حجم از بنا در حریم و لایه دوم چهارباغ عباسی باعث خدشه‌دار شدن سیما و منظر این خیابان است.
وی افزود : اگر صدور مجوز و پروانه ساخت هتل با طی مراحل قانونی باشد حقوق شهروندی شهروندان و به خصوص کارشناسان مرتبط ایجاب می‌کند که دلایل قانع‌کننده و توجیحی لازم برای صدور چنین مجوزی به صورت شفاف توسط دستگاه‌های ذی‌ربط، مسکن و شهرسازی، میراث فرهنگی، نظام مهندسی و شهرداری که صادرکننده پروانه است در اختیار عموم قرار بگیرد.
عضو انجمن دوستداران اصفهان در ادامه گفت: در صورتی که به هر دلیلی بدون پروانه یا بدون طی کردن مراحل قانونی اقدام به ساخت این هتل شد، این ساخت و ساز غیر قانونی است و در این صورت مسئولان باید اقدام به توقف آن نمایند. در این مورد خاص با توجه به موقعیت حساس آن در لایه دوم چهارباغ نسبت به تعدیل ارتفاع و سایر مغایرات قانونی اقدام و رفع شود.
مساله اصلی، مصوبه تامل برانگیز کمیسیون ماده پنج است
محمدرضا قانعی، یکی دیگر از کارشناسان و مشاوران طرح‌های معماری و شهرسازی به ایرنا گفت: اداره کل میراث فرهنگی ، اداره کل راه و شهرسازی به عنوان دبیر کمیسیون ماده پنج در جلسات این کمیسون به این طرح مصوبه دادند و حالا مسئولان این کمیسیون با ابراز نگرانی یکسری از دوستداران اصفهان واکنش نشان می‌دهند و یا از سر خود باز می‌کنند.
از نگاه این کارشناس اینکه ساخت این هتل به دلیل ابلاغ نشدن رای کمیسیون ماده پنج به شهرداری وجاهت قانونی ندارد یا اینکه میراث فرهنگی اصفهان به دلیل امکان تبدیل شدن پلاک‌های این مکان به پاساژ و ساختمان پزشکی، مصوبه این شورا را توجیه کرده است موارد محل بحث نیست چرا که بحث اصلی او و کارشناسان دیگر کالبد و کیفیت فضای چهارباغ و همین‌طور تصمیمی است که در کمیسیون ماده پنج گرفته شده و اعضای آن پای مصوبه طرحی را امضا کرده‌اند که حریم و منظر آسمانی چهارباغ را مخدوش کرده است.
قانعی افزود: همیشه در اصفهان شاهد اتفاقات این‌چنینی هستیم و دلیل آن هم رجوع نکردن به کارشناسان است. در سال‌های دهه هفتاد که جهان‌نما ساخته شد، در جلسات اداره میراث فرهنگی اصفهان برغم اینکه کارشناسان می‌گفتند این تخلفات را نکنید اما این بنا ساخته شد و جالب این است که بعد از گذشت سال‌ها نه تنها پیشرفتی نکرده‌ایم بلکه عقب‌گرد هم داشته‌ایم و هم‌چنان خطاهای گذشته تکرار می‌شود.
این کارشناس شهرسازی و معماری در پاسخ به اینکه چگونه حتی بدون طی شدن مراحل قانونی لازم شهرداری می‌تواند اجازه ساخت و ساز بدهد گفت: در سی سال گذشته ساخت و سازهایی از این دست در بسیاری از موارد با پروانه بوده‌اند و همیشه تلاش می‌کردیم در تجدید نظرهای طرح تفضیلی آنها را اصلاح کنیم در واقع نود درصد مجوزهایی که داده شده است خلاف بوده‌اند و شهرداری به عنوان کارفرمای طرح تفضیلی می‌کوشید خطاهایی را که کرده در طرح جدید تفضیلی قداست ببخشد و قانونی کند.
چهارباغ یکی از اولویت‌های میراث فرهنگی اصفهان و از آثار ثبت ملی است؛ این خیابان چهارصد ساله از صفوی تا به امروز دستخوش تغییرات زیادی بوده است اما در چند سال اخیر طرح‌های شهری از جمله عبور مترو، کف‌سازی، بدنه‌سازی و جهان‌نما همه تجربه‌های ناموفق در این محور بوده‌اند.
ماجرای ساخت هتل یادشده از سال گذشته مورد انتقاد کارشناسان و رسانه‌ها بوده است. ارتفاع گرفتن این هتل در لایه دوم چهارباغ دو چالش مهم بر سر راه حفاظت حریم محوطه‌های تاریخی را نشان می‌دهد؛ یکی تصمیم‌گیری‌های تامل برانگیز در کمیسیون ماده پنج که نهادهای اجرایی چون میراث فرهنگی عضو آن هستند و دیگری مبهم بودن اقدامات شهرداری و اجازه ساخت و ساز در مواردی که مراحل قانونی لازم را پشت سر نگذاشته است.
تلاش خبرنگار ایرنا برای انجام مصاحبه با مسوولان شهرداری اصفهان برای اخذ اطلاعات بیشتر در این گزارش به نتیجه نرسیده است.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور دارای ۱۰۷ شهر و یکهزار و ۹۳۴ روستاست؛ بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی در این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.
این استان حدود ۱۵۰ هتل، ۴۴۴ اقامتگاه بومگردی، ۷۰ هتل سنتی، ۱۵۰ خانه مسافر و ۲۳۰ مهمانپذیر با حدود ۳۵ هزار تخت دارد.