به گزارش روز پنجشنبه پایگاه خبری ساینس‌دیلی، معمولا آگاهی از ابتلا به بیماری‌های انحطاطی سیستم عصبی از جمله آلزایمر و پارکینسون، با بروز علائم اولیه امکان پذیر است که در این مرحله بیماری پیشرفت چشمگیری داشته و درمان بسیار پیچیده می‌شود. به همین دلیل محققان همواره به دنبال روش‌هایی برای تشخیص زودهنگام بیماری هستند.
در این راستا محققان دانشکده پزشکی هاروارد و بیمارستان عمومی ماساچوست مطالعاتی انجام دادند و دریافتند با استفاده از نشانگرهای زیستی خون می‌توان سایر بیماری‌های انحطاطی سیستم عصبی را در مراحل اولیه و قبل از بروز علائم تشخیص داد.
در این مطالعه یک پروتئین به نام neurofilament light chain یا به اختصار (NFL) مورد بررسی قرار گرفت که توسط ژنی به نام NEFL رمزگشایی می‌شود. این مطالعه نشان می‌دهد میزان پروتئین NfL در افراد با ریسک بالا، با افزایش سن بالا می‌رود. معمولا افرادی که دارای جهش خاصی (PSEN۱ E۲۸۰A) هستند، پرخطر محسوب می‌شوند. میزان افزایش این پروتئین معمولا از ۲۲ سال قبل از شروع اختلال شناختی، بین افراد عادی و افراد پرخطر قابل تمایز و شناسایی است.
می‌توان غلظت پروتئین NfL را در مایع مغزی نخاعی و خون اندازه‌گیری کرد و بیماری‌های انحطاطی سیستم عصبی را تشخیص داد. این نشانگر زیستی علاوه بر تشخیص بیماری، برای ردیابی روند درمان و بهبود بیمار نیز قابل استفاده است. محققان امیدوارند با استفاده از این روش بتوانند آلزایمر را بسیار قبل از پیشرفت تشخیص دهند.
آخرین آمار منتشر شده از سازمان جهانی بهداشت در مورد زوال عقل
- آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است.
- زوال عقل یکی از مهمترین دلایل ناتوانی و وابستگی سالمندان در سراسر جهان است.
- زوال عقل نه تنها تاثیر جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی بر مبتلایان دارد، بلکه خانواده و جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- در حال حاضر حدود ۵۰ میلیون نفر به زوال عقل مبتلا هستند و سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر به این تعداد افزوده می‌شود.
- گرچه قربانیان زوال عقل عمدتا سالمندان هستند ولی این عارضه یک بخش طبیعی از پیری نیست.
- حدود پنج درصد از مبتلایان به آلزایمر در دهه چهل و پنجاه سالگی علائم اولیه را نشان می‌دهند.
راهکارهایی برای مبارزه با آلزایمر:
استرس را کاهش دهید
اجتناب از استرس در زندگی مدرن امروزی تقریبا غیرممکن است ولی با راهکارهایی می‌توان استرس را مدیریت کرد و اثرات مضر آن را کاهش داد. استرس مزمن مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند در دراز مدت فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌های عصبی از جمله آلزایمر کند. اجتناب از شنیدن اخبار منفی، انجام منظم ورزش‌هایی مانند یوگا، پیاده‌روی و پیلاتس، قدم زدن در طبیعت، مطالعه، گوش دادن به موسیقی ملایم، استراحت کافی، پیروی از رژیم غذایی سبک و سالم، وقت گذراندن با دوستان و افراد شاد، دوری از افراد مضطرب و نگران، دوش آب ولرم و مهمتر از همه توکل به خدای بزرگ و نیایش از جمله مهمترین روش‌های مدیرین استرس و ایجاد آرامش هستند.
به طور منظم ورزش کنید
مطالعات اخیر نشان می‌دهد ورزش منظم علاوه بر اثرات جسمی، پیشرفت بیماری آلزایمر را کند می‌کند. ورزش با تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی از جمله دوپامین و سروتونین در کنترل آلزایمر موثر است.
روابط اجتماعی قوی داشته باشد
یکی از مهمترین دلایل بروز آلزایمر، تجمع پلاک‌های پروتئین آمیلوئید در مغز است. آمیلوئید یک اصطلاح عمومی برای پروتئین‌هایی است که به طور طبیعی در بدن به وجود می‌آیند. در مغز افراد سالم، این پروتئین نابود می‌شود ولی در مغز افراد مبتلا به آلزایمر، تجمع می‌یابد.
مطالعات جدید نشان می‌دهد ترکیب پروتئین بتاآمیلویید با تعاملات و روابط اجتماعی پایین، فرآیند کاهش شناختی و آلزایمر را تسریع می‌کند. تعاملات و روابط اجتماعی و زوال شناختی کاملا مرتبط هستند و هرچه فرد حضور پررنگ‌تری در اجتماع داشته باشد، مصونیت بیشتری در مقابل آلزایمر دارد.
شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، دورهمی‌های دوستانه و خانوادگی، رفت و آمد با اطرافیان و حضور در برنامه‌های خیرخواهانه همگی در انعطاف‌پذیری مغز نقش دارند و از طرفی با کاهش احتمال بروز افسردگی، فرد را در مقابل زوال شناختی ایمن می‌کنند. احساسات خود را با افراد به اشتراک بگذارید و به درددل های دیگران گوش کنید.
خواب کافی داشته باشید
خواب کافی ۶ تا ۹ ساعت بین ۱۱ شب تا هفت صبح با تقویت عملکرد مغز و حافظه در کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر و کاهش روند بیماری موثر است.
کلسترول بد را کاهش دهید
سطح کلسترول LDL نقش مهمی در بروز و توسعه بیماری آلزایمر دارد. لیپو پروتئین کم چگالی (LDL) در زبان عامیانه به کلسترول بد معروف است. این دسته از لیپو پروتئین‌ها کلسترول را به بافت‌های خارج کبدی انتقال می‌دهند.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد سطح بالای کلسترول LDL سن ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهد. محققان احتمال می دهند ارتباط کلسترول با آلزایمر به دلیل فاکتورهای ژنتیکی باشد.
فشار خون را کاهش دهید
مطالعات محققان دانشگاه کلمبیا نشان می‌دهد درمان پرفشاری خون احتمال بروز زوال عقل مرتبط با افزایش سن را کاهش می‌دهد.
از رژیم غذایی MIND پیروی کنید
این رژیم غذایی که ترکیبی از رژیم مدیترانه‌ای و روش‌های غذایی موثر در کاهش فشار خون است، احتمال ابتلا به آلزایمر را ۵۳ درصد کاهش می‌دهد
در این رژیم غذایی مصرف روزانه میوه و سبزی، آجیل به جای تنقلات ناسالم، مصرف چند بار لوبیا در هفته، مصرف گوشت ماکیان و ماهی و محصولات خانواده توت توصیه شده و مصرف گوشت قرمز، کره و مارگارین، شیرینی، پنیر پرچرب (مانند پنیر پیتزا) فست فود و غذای سرخ کرده را منع می‌کند.
نتایج این مطالعه در نشریه Lancet Neurology منتشر شده است.